مهسا قوی قلب
خبرنگار

کشته شدن الهه حسین‌نژاد نه تنها یک خانواده بلکه یک ایران را عزادار کرد. از طرفی اذهان عمومی را به سمت موضوعی چرخاند که بررسی به آن اهمیت زیادی دارد. موضوع مهمی به نام حمل‌و‌نقل عمومی. موضوعی که جهت فلش آن به سمت ناوگان حمل‌و‌نقل شهری برمی‌گردد و اینکه آیا قرار است برای کمبودها چاره‌ای اندیشیده شود یا نه؟
«حمل و نقل عمومی به بدترین وضعیت خود رسیده است.» این را سید جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌و‌نقل شورای شهر تهران می‌گوید. او با اشاره به کوتاهی و ترک فعل برخی مدیران در شهرداری‌ها در خصوص سیستم حمل‌ونقل عمومی به «ایران» می‌گوید: «حمل و نقل عمومی به بدترین وضعیت خود رسیده. در حال حاضر مسافربری با استفاده از خودروهای شخصی افزایش یافته و مردم هم مجبور به استفاده از این خودروهای غیرمجاز هستند و از این راه مجرمان فضای کافی برای عملیاتی کردن نیات شوم خود پیدا کرده‌اند. کمبود اتوبوس، فرسودگی شدید ناوگان، بی‌نظمی در زمان‌بندی‌ها و اسقاط بخش زیادی از تاکسی‌ها، همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا شهروندان هر روز بین گزینه‌ای ناامن و گزینه‌ای ناموجود، یکی را انتخاب کنند.»
تشکری هاشمی درباره دلیل کمبود تاکسی در برخی مناطق و خطوط توضیح می‌دهد: « تاکسی‌ها در چند بخش کار می‌کنند. تاکسی‌های خطی با مبدأ و مقصد مشخص و تاکسی‌های گردشی در سطح شهر. در بخش تاکسی‌های خطی تقریباً نظارت وجود دارد، اما در زمینه تاکسی‌های گردشی چندان نظارتی نمی‌شود. شورای شهر در دو سال اخیر طی مصوباتی از شهرداری خواسته با راه‌اندازی نرم‌افزاری فعالیت تاکسی‌های گردشی را رصد کنند، زیرا این کار به نفع راننده و مسافران است. البته ناگفته نماند بخش اعظمی از تاکسی‌ها غیرفعال هستند. تعدادی از تاکسی‌ها به دلیل فرسودگی قادر به ارائه خدمات نیستند و باید عملیات نوسازی آنها با سرعت انجام شود. طبق گزارش‌های موجود، نزدیک به نیمی از تاکسی‌های تهران به سن فرسودگی رسیده‌اند، یعنی حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تاکسی فرسوده داریم. علاوه بر این موضوع، خیلی از تاکسی‌ها در ادارات، نهادها و شرکت‌ها به صورت قرارداد مشخص و تمام وقت فعالیت می‌کنند که این وضعیت باید خاتمه پیدا کند. چون تاکسی، متعلق به شهر است و باید در اختیار مردم باشد. بخشی هم به صورت مالکیت‌های شخصی دیده می‌شوند و برای کسب و کار خودشان یا حتی جابه‌جایی بار سبک فعالیت دارند که این موضوع هم باید اصلاح شود؛ در صورت بازگشت این خودروها به سازمان تاکسیرانی، آن وقت به نسبت جمعیت و وسعت شهر کمبود تاکسی نداریم.»
تشکری هاشمی، در زمینه مشکلات حمل‌و‌نقلی مربوط به اتوبوس‌ها نیز می‌گوید:« باید در سال ۱۴۰۴ شهرداری تهران ۱۱ هزار اتوبوس شهری در اختیارش قرار می‌گرفت و سرویس می‌داد در حالی که این عدد حدود ۳ هزار دستگاه است، پس فاصله زیادی تا نقطه مطلوب وجود دارد. باید ۸ هزار کسری اتوبوس تأمین شود تا شبکه یکپارچه‌ای در سطح شهر به وجود بیاید. همین موضوع از جمله دلایل اصلی روی آوردن مردم به خودروهای مسافربر شخصی و تاکسی‌های برخط است. شورای شهر همیشه تأکید دارد یکی از اولویت‌های اصلی شهر تهران، تکمیل ناوگان اتوبوسرانی است که قراردادهایی هم بسته شده، اما هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم.»

چرا عملکرد مسافربرهای شخصی نظارت نمی‌شود؟
«طبق قانون، مسافربری با خودروی شخصی ممنوع است و یک تخلف محسوب می‌شود که این نوع تخلفات باید با همکاری پلیس رصد و با آنها برخورد شود، اما واقعیت این است که با توجه به بیکاری گسترده‌ای که وجود دارد، خیلی از شهروندان برای امرار معاش از وسیله نقلیه شخصی برای مسافربری استفاده می‌کنند.» رئیس کمیسیون عمران و حمل‌و‌نقل شورای شهر تهران با بیان این مطلب می‌گوید:« درصدی از این افراد، متعهد و باصلاحیت هستند. البته برخی هم که فاقد صلاحیت و دارای سوء پیشینه هستند و شرایط احراز راننده شهری را ندارند، در این حوزه حضور دارند، اما در کل این موضوع خلاف قانون است. کار ساماندهی هم واقعاً با یک بار برخورد انجام نمی‌شود. در سال‌های گذشته حداقل دو یا سه نوبت مسافربرهای شخصی شناسایی و جمع‌آوری شدند و به عدد ناوگان تاکسیرانی تهران اضافه شد. اما واقعیت این است که بسیاری از شهروندان همچنان از خودروی شخصی برای مسافربری استفاده می‌کنند. سیاست ساماندهی و شناسنامه‌دار کردن این افراد باید تداوم داشته باشد. اگر بی‌محابا و بدون شناسایی بویژه از شهرستان‌های دیگر به صورت شب خواب در خودرو و مجردی این کار ادامه داشته باشد، درست نیست. به هر شکل جان مردم و امنیت مردم و نظم شهری ایجاب می‌کند که قواعدی حاکم باشد و شرط آن هم اقدام مناسب از سوی شهرداری‌ها و پلیس است تا در چهارچوب قانون بتوان با تخلفات برخورد کرد و افراد در چهارچوب قانون به کار خود ادامه دهند.»
تاکسی‌ها را باید در خط نگه داشت
شادی مالکی، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران با اشاره به اینکه ناوگان تاکسیرانی تهران جزء بزرگترین ناوگان‌های تاکسیرانی دنیا به شمار می‌رود به «ایران» می‌گوید:« ما در خاورمیانه از نظر تعداد تاکسی در صدر قرار داریم. اما نرخ کرایه‌ها بر اساس مصوبه شورای شهر است و در برخی ساعات و بعضی خطوط به دلیل پایین بودن نرخ کرایه، راننده ترجیح می‌دهد خط را ترک کرده و حتی برای استراحت به منزل برود. یعنی در کار کردن صرفی نمی‌بیند. از آنجایی هم که سند تاکسی به نام فرد است، تاکسیرانی نمی‌تواند افراد را مجبور به کار کردن کند. البته برای حل این مشکل طرح‌ها و بسته‌های تشویقی، کمک کننده هستند که در این رابطه هم طرح‌های تشویقی در ساعات پیک مسافر آغاز به کار کرده‌اند. در حال حاضر تاکسی‌های برخط برای رصد عملکرد، پیمایش و نحوه دریافت کرایه شروع به فعالیت کرده‌اند. با این همه برخی از راننده‌ها بعد از یک ساعتی که پیک سفر کاهش می‌یابد و ادارات تعطیل می‌شوند و مسافرها کم، ترجیح می‌دهند کار را تعطیل کنند، حتی کل خط ممکن است خالی شود و اینجاست که مسافربرهای شخصی وارد می‌شوند.»