نسیم قاضی‌زاده
پژوهشگر موسیقی

ارکسترهای زیادی در دنیا هستند که کارشان اجرای موسیقی فیلم است، یعنی اصلاً ماهیت وجودی‌شان به موسیقی فیلم برمی‌گردد. هر فصل رپرتوار مشخصی از موسیقی فیلم‌هایی را در دست می‌گیرند و به صحنه می‌روند و معمولاً هر سال این رپرتوار تغییر می‌کند، اما شباهت‌های معنایی دارد، به این صورت که ارکستر ایکس قطعاتش از نظر ژانر سینمایی و موسیقایی معمولاً با ارکستر ایگرگ فرق می‌کند، به همان نسبتی که ژانر سینمایی مورد علاقه مخاطبان متفاوت است، از نظر سلیقه موسیقایی هم مخاطبان ارکسترها ولو ارکسترهایی که صرفاً کارشان اجرای موسیقی فیلم است، متفاوت است. به واسطه خاطره‌سازی‌هایی که سینما در همه حوزه‌ها برای مخاطبانش انجام می‌دهد، آنقدر فراگیر است که هر آنچه سر راهش باشد را با خود همراه می‌کند. موسیقی یکی از مهم‌ترین‌هاست و یکی از هنرهای تألیفی در سینما محسوب می‌شود. همچون اتفاقی که برای فیلمنامه‌نویسی می‌افتد و ما برچسب «خلق» را روی آن می‌چسبانیم. در آمریکا و فرانسه بیشترین تعداد ارکسترهایی که کارشان اجرای موسیقی فیلم است، وجود دارد و تعداد ارکستر سمفونیک‌های آمریکا که به صورت اختصاصی فعالیت‌شان معطوف به اجرای قطعات موسیقی برای سینما می‌شود با اختلاف از همه جای دنیا بیشتر است. گاه رهبران این ارکسترها برای دهه‌ها ثابت هستند و هرازگاهی از رهبر میهمان برای اجراهایی خاص بهره گرفته می‌شود و گاه در هر فصل از یک رهبر میهمان استفاده می‌شود. از سویی یکی از جذاب‌ترین بخش‌های اجرای موسیقی فیلم، پخش بخش‌هایی از فیلم‌های مذکور همزمان با اجرای زنده ارکستر است، این مسأله باعث می‌شود تا مخاطبان همزمان که در حال لذت بردن از یک اجرای ارکسترال هستند، حافظه‌ دیداری‌شان هم‌ تر و تازه شود و یادشان بیاید که آن سکانس‌های ماندگار چه‌ها بوده است و همزمان خاطرات سینمایی و موسیقی‌شان تازه شود. در ایران نیز سال‌هاست که ارکسترهای مختلف با رهبران متفاوت رپرتوارهای موسیقی فیلم را به صحنه می‌برند و از قضا ایرانی‌های سینمادوست هم استقبال زیادی از اجرای آنها داشته‌اند و سالن‌های این اجراها چه در تالار وحدت و توسط ارکستر سمفونیک بوده  و چه توسط ارکسترهای کوچک‌تر در سالن‌های دیگر پیوسته سولد اوت بوده است. از بهترین نمونه‌های آن می‌توان به اجرای همزمان ارکستر سمفونیک تهران روی فیلم «اتللو» به رهبری لوریس چکناواریان که از اولین تجربه‌های اجرای همزمان یک فیلم کامل همراه با ارکستر بزرگ بود، اشاره کرد.‌ همچنین شب موسیقی فیلم‌های جان ویلیامز با اجرای ارکستر سمفونیک و رهبری شهداد روحانی که خود تحصیلکرده موسیقی فیلم است و در این حوزه هم سالیان سال فعالیت داشته و پخش سکانس‌هایی همزمان از فیلم‌هایی که ویلیامز برای شان آهنگسازی کرده  در تالار وحدت بود. در کنار این ارکسترهای شاخص، ارکسترهای دیگری نیز این مقوله جذاب را به صحنه برده‌اند. این هفته نیز ارکستر سمفونیک تخصصی موسیقی فیلم تهران که به نظر ارکستر جدیدی می‌رسد، به رهبری عبدالرضا امیرخانی قطعاتی از موسیقی فیلم‌ها و سریال‌های برجسته‌ای چون «بازی تاج و تخت»، «ارباب حلقه‌ها»، «میان ستاره‌ای»، «میشل استروگف»، «پدرخوانده»، «سینما پارادیزو»، «فتح بهشت»، «مأموریت مذهبی»، «تک‌تاز»، «حرفه‌ای» و «خوب، بد، زشت» را پنجشنبه ۸ خرداد از ساعت ۲۱ و ۳۰ دقیقه در تالار وحدت روی صحنه خواهد برد. بنابراین اگر شما هم در جرگه خاطره‌بازان سینمادوستی هستید که برای موسیقی‌های روی فیلم‌ها ارزش ویژه‌ای قائلید و برایتان می‌تواند سکانس‌های به یادماندنی را زنده کند، این اجرا می‌تواند پنجشنبه‌ شب‌تان را به یک شب خوب تبدیل کند.