آرزو کیهان
خبرنگار

در جهانی که فناوری هر لحظه درحال پیشرفت است، مجرمان سایبری هم بیکار ننشسته‌اند و امنیت دستگاه‌های دیجیتال، سیستم‌های نقل و انتقال پول، وسایل هوشمند خانه و حتی تراشه‌ها و ایمپلنت‌های کاشت شده در بدن را نشانه گرفته‌اند. اما شاید موضوع عجیب‌تر این باشد که این هکرها حتی می‌توانند DNA انسان را نیز هک کنند و داده‌های آن را به سرقت ببرند؛ این تازه‌ترین ادعای دانشمندان حوزه علم ژنتیک است که نگرانی‌های بسیاری ایجاد کرده است. سرقت چنین داده‌هایی می‌تواند در نقض داده و حریم خصوصی و حتی تهدیدات زیستی و ترورهای بیولوژیک مورد استفاده قرار بگیرد و جهان را ناامن‌تر کند.
 
تیغ دولبه فناوری  NGS
دانشمندان برای انجام مطالعات به منظور درمان بیماری‌های ژنتیکی و...، از فناوری «توالی‌یابی DNA نسل بعدی»(NGS)  بیشترین بهره را می‌گیرند و حالا احتمال می‌دهند که این تکنولوژی می‌تواند همچون تیغی دولبه کار کند. مطالعه‌ای که در مجله IEEE Access منتشر شده، نگرانی‌های فزاینده‌ای درباره احتمال سوء استفاده از فناوری NGS در صورت عدم تأمین امنیت آن، ایجاد کرده است و دانشمندان معتقدند  نفوذ هکرها به این فناوری، می‌تواند منجر به دستکاری در کد ژنتیکی افراد شود. به این ترتیب، این فناوری که به توسعه داروهای سفارشی، تشخیص سرطان، ردیابی بیماری‌های عفونی و تحقیقات ژنی کمک می‌کند، می‌تواند عملاً به هدف اصلی هکرها تبدیل شود و دردسرهایی ایجاد کند.این پژوهش که توسط  تیمی به رهبری دکتر نسرین انجم از دانشگاه پورتسموث بریتانیا انجام شده، اولین مطالعه جامع درباره تهدیدات امنیت سایبری- زیستی در کل فرآیند  NGSمحسوب می‌شود. در این پژوهش، محققانی از دانشگاه کمبریج، دانشگاه گلاسسترشر بریتانیا و همچنین محققان دانشگاه زنان شهید بی‌نظیر بوتو نیز حضور داشتند.اما فناوریNGS  چیست؟ این فناوری، سنگ بنای بیوتکنولوژی مدرن است که امکان توالی‌یابی سریع و مقرون‌به‌صرفه DNA  و RNA را فراهم می‌کند. در واقع اطلاعات حاصل از توالی‌یابی کل ژنوم (مجموعه کامل DNA هر موجود زنده)، ابزاری مهم برای کمک به رفع و درمان اختلالات پزشکی محسوب می‌شود.
 
یک زنگ خطر
تهدیدات هک DNA، به موازات پیشرفت فناوری‌های زیستی و دیجیتال، به یکی از نگرانی‌های مهم تبدیل شده است. این تهدیدات نشان‌دهنده نیاز به توسعه پروتکل‌های امنیتی قوی‌تر و همکاری بین‌المللی برای مقابله با چنین حملات سایبری زیستی است. نسرین انجم، سرپرست گروه تحقیقاتی هشدار داد که ممکن است مجرمان سایبری از داده‌های چنین مطالعات گسترده‌ای، برای دستکاری ژنتیکی یا انجام آزمایش‌های مخرب استفاده کنند که دردسرساز می‌شود. وی افزود: «مطالعه ما یک زنگ خطر است و علاوه بر محافظت از داده‌های ژنومی و لزوم رمزنگاری آنها، باید به حملات سایبری فکر کنیم که هنوز وجود ندارند. به هرحال باید در نحوه تأمین امنیت آینده پزشکی شخصی‌سازی شده جهان، تغییرات اساسی ایجاد کنیم.»این تیم تحقیقاتی روش‌های احتمالی حمله هکرها به DNA را مورد بررسی قرار داده که یکی از آنها، استفاده مجرمان سایبری از بدافزارهای کدگذاری شده است.دکتر انجم در این باره گفت: «همچنان موضوع امنیت سایبری-زیستی در‌ هاله ابهام قرار دارد و در تحقیقات چندان به آن توجه نمی‌شود درحالی که برای اطمینان از امنیت اطلاعات  DNAو استفاده درست از آنها، نیاز فوری به تحقیقات بیشتر و همکاری‌های بین دانشمندان کامپیوتر، زیست اطلاعات شناسان
زیست فناوران و متخصصان امنیت داریم. دولت‌ها، نهادهای نظارتی، سازمان‌های تأمین کننده بودجه و مراکز علمی هم باید این حوزه را در اولویت قرار دهند تا قبل از اینکه دیر شود، در تحقیقات، آموزش و توسعه سیاست‌هایی در این زمینه، سرمایه‌گذاری شود.
 
نقش احتمالی هوش مصنوعی در هک DNA
هوش مصنوعی می‌تواند تهدید هک DNA را تشدید کند و یکی از این روش‌ها، تولید بدافزارهای پیشرفته توسطAI  است. هوش مصنوعی می‌تواند بدافزارهای پیچیده‌ای طراحی کند که با نفوذ در سیستم‌های تحلیل ژنتیک، داده‌های حساس را به سرقت ببرند. دستکاری در داده‌های ژنتیکی و تغییر آنها با الگوریتم‌های پیشرفته هوش مصنوعی هم می‌تواند منجر به سوء استفاده‌های علمی یا تهدیدات زیستی شود.