۷ اکتبر تصمیم درستی بود؟ فلسطینی‌ها پاسخ می‌دهند!
محمد محسن فایضی
کارشناس فلسطین
همیشه در خصوص ماهیت نظرسنجی‌ها، اعتبار آنها و تصدیق نتایج شان بحث و چالش‌های زیادی مطرح بوده است و احتمالاً هیچ‌گاه هم پایان نخواهد یافت. این چالش‌ها وقتی با موضوعات خاص سیاسی و زمان درگیری فرد و جامعه با آن مسأله توأم می‌شوند، ابهامات و سؤالات هم بیشتر می‌شود.
اما با همه اینها می‌توان با ملاحظاتی و با مجموعه پاسخ‌ها از یک نظرسنجی تصورات و برداشت‌ها را از نگاه جامعه به مسائل به واقعیت نزدیک‌تر و قابل فهم‌تر کرد. ضمناً مقایسه نتایج یک مرکز نظرسنجی در بازه‌های مختلف می‌تواند چالش و ابهامات در خصوص یک نظرسنجی را کاهش دهد. به طور مثال اگر در یک سؤال در سه بازه زمانی در یک وبسایت، کاهش پاسخ دهندگان به یک گزینه کاهشی بوده، می‌توان نتیجه گرفت که نگاه جامعه نسبت به آن مسأله احتمالاً در حال تغییر است؛ ولو آنکه درصد‌های ارائه شده را از منظر کمیت نپذیریم یا کامل ندانیم.
موضوع فلسطین و طوفان الاقصی قطعاً با چالش‌های زیادی بر صحت و اعتبار سنجی نتایج نظرسنجی شان روبه‌رو هستند. مثل: طولانی بودن بحران در چند دهه، هویتی بودن مسأله، در داخل مسأله (طوفان الاقصی) بودن و همچنین چالش جدی دست‌یابی به جامعه آماری تصادفی.
با همه اینها مرکز مطالعات سیاسی رام‌الله(pcpsr)
به طور مستمر در سال‌های اخیر، نظرسنجی در کرانه باختری و نوارغزه منتشر می‌کند و می‌توان آن را معتبرترین مرکز نظرسنجی در فلسطین دانست. این مرکز از شروع طوفان الاقصی 5 بار نظرسنجی منتشر کرده است که تعدد دفعات آن به شناخت با خطای کمتر از نگاه جامعه فلسطینی به ما کمک می‌کند. این نظرسنجی سؤال‌های مختلفی دارد اما در این یادداشت ما به چند مورد اشاره کوتاه می‌کنیم.
یکی از سؤالات ثابت، در خصوص درست بودن تصمیم 7 اکتبر و آغاز طوفان الاقصی است. جالب است که در همه 5 نظرسنجی همیشه اهالی کرانه نسبت به نوارغزه از صحیح بودن تصمیم 7 اکتبر مصمم‌تر بوده‌اند که شاید بتوان دلیل اصلی آن را درگیر مستقیم نبودنشان دانست. براساس نتایج (آذر 1402، 72درصد)، (اسفند 1402، 71درصد)، (خرداد 1403، 67درصد)، (شهریور 1403، 54درصد) و در (اردیبهشت 1404، 50درصد) با 7 اکتبر موافق بوده‌اند. روندی که نشان می‌دهد علی‌رغم همه سختی‌های جنگ و حجم کشتار صهیونیست‌ها تا 9 ماه اول با کاهش جدی روبه‌رو نبوده اما پس از آن تصمیم 7 اکتبر با چالش و پرسش جدی‌تری روبه‌رو شده است. با این حال همچنان پاسخ دهندگان بلی بیش از خیر است که این هم جای بررسی و تأمل جدی دارد.
پیروز جنگ چه کسی است؟ در پاسخ به این سؤال در 5 نظرسنجی تغییر نظرات نسبت به پیروز دانستن حماس را مشاهده می‌کنیم که از 70درصد به 43درصد کاهش یافته است. اما کسانی که اسرائیل را پیروز جنگ می‌دانند در اولین نظرسنجی یعنی آذر 1402 تنها 13درصد بوده و اکنون تنها با دو درصد افزایش به 15درصد رسیده است. مسأله‌ای که نشان می‌دهد علی‌رغم همه کشتارها و ترورها، از نگاه جامعه فلسطینی، اسرائیل هرگز به پیروزی و کسب نتایج لازم نزدیک نشده است. لازم به ذکر است دلیل کاهش گزینه حماس در پاسخ به این سؤال، افزایش انتخاب کنندگان گزینه‌ای است که هیچ طرف را پیروز جنگ نمی‌دانند و از 14درصد به 36درصد رسیده است.
یکی از نکات جالب دیگر این نظرسنجی میزان رضایت فلسطینی‌ها از بازیگران پشتیبان مقاومت غزه است. بالاترین و با اختلاف در اختیار یمنی‌ها با 74درصد است. پس از آن قطر با 45درصد، حزب‌الله با 43درصد و ایران با 31درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. البته دلیل پایین بودن میزان رضایت از ایران، تفاوت آرای اهالی کرانه باختری و نوارغزه است. رضایت از ایران در کرانه باختری معمولاً زیر 25درصد بوده اما در نوارغزه اکنون 41درصد است و بالاترین آن نزدیک به 60درصد پس از وعده‌های صادق است. ضمناً رضایت از حزب‌الله در میان اهالی غزه تا پیش از آتش‌بس لبنان و اسرائیل حدود 70درصد و بالاتر بوده که نشان از درک ایثارگری و اقدام حزب‌الله علی‌رغم همه تلاش‌های رسانه‌ای برخی شبکه‌ها مثل الجزیره در دهه اخیر و سیاه نمایی نسبت به این جریان در بحران سوریه است.
و در پایان این را تأکید می‌کنم که وقتی مجموع نظرسنجی‌ها و پاسخ فلسطینی‌ها به سؤالات مختلف با سنجش شرایط خاص و نبودن آرای اهالی شمال نوارغزه و... را تحلیل و بررسی می‌کنیم، می‌توان دریافت فلسطینی‌ها چرایی تصمیم به 7 اکتبر را درک می‌کنند
و می‌پذیرند.
