جنگ پنهان چین و آمریکا در شبهقاره هند ادامه دارد
اقتصاد ایران متأثر از جنگ همسایه ها
در پی شعلهور شدن اختلافات بین هند و پاکستان و آغاز درگیریهای نظامی از سهشنبهشب، قیمت نفت خام به دلیل نگرانی از بروز اختلال در تأمین انرژی با رشد همراه شد، شاخص بورس سِنسِکس هند نیز روز سهشنبه با افت 1.5 درصدی مواجه شد، هرچند که در روز گذشته بخشی از این کاهش را جبران کرد. شاخص بورس شانگهای اما با رشد همراه بود ولی شاخص بورس نیکی 225 ژاپن روز چهارشنبه حدود 51 واحد افت کرد. همچنین بروز این جنگ موجب افزایش بیش از دو درصدی قیمت اونس جهانی طلا تنها ساعاتی پس از آغاز تنش نظامی بین دو کشور شد و قیمت اونس جهانی در ساعات پایانی سهشنبه شب تا 3 هزار و 435 دلار بالا رفت. اما روز گذشته اندکی کاهش یافت و تا ساعت 18 دیروز به 3 هزار و 384 دلار رسید. اختلاف بین دو کشور هند و پاکستان ریشهای تقریباً 80 ساله دارد، جرقه این اختلاف پس از استقلال این دو کشور از استعمار انگلستان و بر سر کشمیر رخ داد؛ اما این فقط نوک کوه یخ است، ظاهر ماجراست و در پس این اختلاف، اهداف جاهطلبانه اقتصادی قرار دارد. پشت پرده از دید کارشناسان اقتصادی و سیاسی، جدال بر سر کریدورهاست که هرکدام از این کریدورها با یک پروژه عظیم تجاری، میتواند نبض اقتصاد و تجارت آسیا بویژه چین را تحتالشعاع قرار دهد و شاهرگ اصلی تجارت چین و هند و آسیای مرکزی باشد.
کریدور در مقابل کریدور
از سویی کریدور اقتصادی چین و پاکستان قرار دارد این دالان که از بندر شینجیانگ آغاز شده و به بندر گوادر در پاکستان ختم میشود؛ اهمیت بسیار زیادی برای چین دارد و میتواند دسترسی چین به آبهای آزاد و تجارت چین به آفریقا و کشورهای خاورمیانه را هموار کند. از طرف دیگر کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا قرار دارد که یک پروژه کاملاً استراتژیک اقتصادی است که موجب توسعه اقتصادی و تجارت بین جنوب آسیا و اروپا خواهد شد. شرکای مهم تجاری در این پروژه عظیم، هندوستان، اروپا، آمریکا و کشورهای حوزه خلیج فارس یعنی امارات و عربستان هستند و هدف اصلی آن بینیاز کردن هند و شرکایش از مسیرهای تجاری چین و البته مهار کردن نفوذ اقتصادی چین بر آسیای غربی و جهان است.
همکاری اقتصادی و تجاری ایران با چین و هند
هند با هدف جلوگیری از انحصار اقتصادی چین با کریدور شینجیانگ – گوادر، با ایران در چابهار توافقنامه اقتصادی به امضا رساند، از سویی اقتصاد ایران به دلیل همکاری بیش از دو دههای با چین و از سوی دیگر توافقات بینالمللی با هند و کشورهای دیگر منطقه، تأثیر زیادی از این جنگ میپذیرد.
بازارهای مالی داخلی، واکنش محسوسی به این رخداد نداشتهاند اما به نظر میرسد در کوتاهمدت و در صورت ادامه جنگ بین هند و پاکستان، به دلیل افزایش قیمت جهانی نفت، سودآوری برای کشورمان را در پی داشته باشد و موجب سودمندی شرکتهای پتروشیمی و البته صادراتمحور شود؛ اما در بلندمدت با افزایش هزینههای حملونقل و قیمت انرژی، بهای تمامشده کالاهای وارداتی با افزایش همراه شده و تأثیر منفی بر اقتصاد کشورمان خواهد گذاشت. اقتصاد ایران یکی از تأثیرپذیرترین کشورها از جنگ بین هند و پاکستان خواهد بود و متولیان اقتصادی باید بسیار هوشمندانه، با هدف کاهش تنش بین این دو کشور، بتوانند جلوی ناامنی منطقهای را بگیرند.