معاون و یار معتمد رئیسجمهور فرانسه با کاخ الیزه خداحافظی کرد
بیپناه مثل مـکرون
چشمانداز سیاست برای امانوئل مکرون، هر روز تیرهتر میشود. روزی مجبور است برای جلوگیری از پیروزی راست گرایان، تن به ائتلافی با جناح میانهرو دهد که بیش از هر چیزی موقعیت خودش را متزلزلتر میکند، روزی با بحران تشکیل دولت در الیزه مواجه است و نخستوزیر او، میشل بارنیه در کمتر از ۴۰ روز مجبور به کنارهگیری از سمت خود میشود و جانشینش «فرانسوا بایرو» اذعان میکند شانس شکستش بیشتر از موفقیت است. در موقعیت تضعیف اروپا و به تبع آن پاریس پس از تکانههای انتخاب دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا، مکرون حالا با خداحافظی و استعفای نزدیک ترین، وفادارترین و شاید همدستش در رسیدن به کاخ الیزه مواجه شده است؛ الکسی کولر که بیش از یک دهه، مورد اعتمادترین مشاور امانوئل مکرون بود و به وزیر اقتصاد سابق کمک کرد تا کودتای غیرمحتملی را انجام دهد و بر تخت ریاست جمهوری فرانسه بنشیند و بعداً یکی از بحثبرانگیزترین اصلاحات این کشور را در چند دهه اخیر اجرا کند. الکسی کولر که بهعنوان «مغز دوم» رئیسجمهوری نیز شناخته میشود، هفته آینده پست خود را در کاخ الیزه ترک میکند. خروجی که کارشناسان معتقدند هم او و هم مکرون را با غم و اندوهی سرگیجهآور مواجه خواهد کرد.
ساکت، تیزهوش، جدی و گاهی با صراحتی ترسناک. این توصیفی است که بیشتر تحلیلگران سیاسی از الکسی کولر ۵۲ ساله، رئیس دفتر دیرینه امانوئل مکرون ارائه میدهند.
طی هشت سال گذشته، او در دفتری در طبقه اول کاخ الیزه مستقر بوده- فقط دو در آنطرفتر از دفتر رئیسجمهور- و خود را وفادارترین و کارآمدترین شخصیت نزدیک به مکرون به اثبات رسانده است.
تابستان سال ۲۰۲۴، زمانیکه میشل بارنیه، مذاکرهکننده پیشین برگزیت اتحادیه اروپا، سمت نخستوزیری فرانسه را در نظر داشت (سمتی که نهایتاً از ۵ سپتامبر تا ۱۳ دسامبر در اختیارش بود) گفته میشود که ابتدا باید کولر را متقاعد میکرد تا اجازه دیدار خصوصی با رئیسجمهوری را دریافت کند.
امری دولیژه، نویسنده کتاب «نامرئیهای الیزه» در مصاحبهای با فرانس ۲۴ در سال ۲۰۲۲ گفت: «هر چیزی که به رئیسجمهوری مربوط میشود، ابتدا باید از فیلتر او عبور کند. او حتی یک ویرگول را هم از قلم نمیاندازد.» وی افزود: «او کسی است که تصمیم میگیرد چه اطلاعاتی باید به رئیسجمهوری منتقل شود و چه چیزهایی نه.»
کودتای مشترک
از کولر اغلب با شوخی به عنوان «دوقلوی مکرون» و «مغز دوم» او یاد و گفته میشود که تقریباً در تمام تصمیمات مهمی که رئیسجمهوری فرانسه از زمان آغاز اولین دورهاش در سال ۲۰۱۷ گرفته، نقش داشته است؛ از اعتراضات جلیقهزردها و همهگیری کووید ۱۹ گرفته تا اجرای اصلاحات جنجالی بازنشستگی و موضعگیری فرانسه در قبال جنگهای اوکراین و غزه.
ناتالی سگون، خبرنگار سیاسی روزنامه لوموند در تحلیلی درباره رابطه کاری این دو نوشت: «کولر که پنج سال از مکرون بزرگتر است، فردی عملگرا و متعادل است که انگیزههای گاه پرخطر سیاسی مکرون را به سیاستهای عمومی واقعی تبدیل میکرد.»
اما همکاری کولر و مکرون به سالها پیش از این بازمیگردد. طبق گزارش رسانههای فرانسوی، این دو حدود سال ۲۰۱۲ آشنا شدند؛ زمانیکه کولر در وزارت اقتصاد مشغول بود و مکرون بهعنوان مشاور ارشد به تیم فرانسوا اولاند، رئیسجمهوری وقت پیوست. هنگامی که ساکن فعلی الیزه در سال ۲۰۱۴ وزیر اقتصاد شد، کولر را بهعنوان رئیس دفتر خود انتخاب کرد و همکاریشان نزدیکتر شد.
در سال ۲۰۱۶، تصمیم ناگهانی و غیرمنتظره امانوئل مکرون برای استعفا از دولت اولاند و نامزد شدن در برابر رئیس خود، نقشهای بود که کولر در طراحی آن نقش داشت. از آن زمان، این دو تقریباً جداییناپذیر شدهاند.
منبعی آشنا با روابط کاری این دو به فیگارو گفت: «هسته اصلی حلقه اطراف مکرون، کولر است. تمام! شخص دیگری وجود ندارد.» به گفته این روزنامه، رئیسجمهوری کنونی فرانسه حتی روزی اعتراف کرده که کولر را از خود باهوشتر میداند.
ترجیح پشتپرده
اما حضور کولر در کاخ الیزه همیشه بدون دردسر نبوده است. در سال ۲۰۱۸، او بهخاطر رسوایی موسوم به «پرونده بنعلا» به جلسهای سخت در سنا فراخوانده شد. (این رسوایی مربوط به محافظ مکرون بود که در نقش مأمور پلیس، تظاهراتکنندگان را مورد ضرب و شتم قرار داده بود.)
کولر که کار کردن در پشتصحنه را ترجیح میدهد، از توجه عمومیای که این ماجرا برایش بهدنبال داشت بیزار بود. همچنین در سال ۲۰۱۸، سایت خبری تحقیقی مدیاپارت فاش کرد که کولر روابط فامیلی اعلامنشدهای با خانواده آپونته، مالک شرکت جهانی حملونقل دریایی مدیترانهای (MSC) داشته است؛ شرکتی که او در زمان خدمت دولتیاش ظاهراً در اتخاذ تصمیماتی مربوط به آن نقش داشته است.
این افشاگریها موجب شد تا دادستانی تحقیقاتی درباره احتمال تضاد منافع آغاز کند، اما یک سال بعد اتهامات به دلیل نبود شواهد کافی رد شد. در سال ۲۰۲۰، تحقیقاتی دوباره در این زمینه گشوده شد و اکنون کولر بهطور رسمی به اتهام تضاد منافع تحت بازجویی است. این پرونده همچنان باز است.
همین هفته، کولر قرار بود در مجلس سنا درباره «پرونده نستله» شهادت دهد - پروندهای که مربوط به برندهای برتر آب معدنی فرانسه است که در میان سایر اتهامات، متهم است از روشهای تصفیه غیرقانونی در بطریهای بهاصطلاح «طبیعی» استفاده کردهاند - به گفته کمیته تحقیق سنا، ریاستجمهوری فرانسه و بویژه کولر مدتها از این تقلب آگاه بوده اما آن را نادیده گرفتهاند. کولر از حضور در جلسه سنا امتناع کرد، هرچند که طبق قانون موظف به انجام آن بود و دلیل آن را «تفکیک قوا» اعلام کرد.
طبق گزارش فیگارو، کولر اخیراً از پذیرش ریاست یک شرکت بزرگ دولتی نیز خودداری کرده، زیرا باید ابتدا توسط نمایندگان مجلس مورد بازجویی قرار میگرفت. یکی از نزدیکان او به روزنامهها گفته: «او قسم خورده که هرگز دوباره وارد چنین موقعیتی نشود.»
خوب بود!
خروج او در اواسط آوریل که پس از آن بهعنوان معاون اجرایی در بانک بزرگ فرانسوی سوسیته جنرال فعالیت خواهد کرد برای کسانی که با انزجار او از توجه عمومی آشنا هستند، چندان تعجبآور نیست. اما رئیسسابق او، که با کولر شش نخستوزیر و حدود ۲۰۰ وزیر را در راهروهای الیزه دیده، بهشدت دلتنگش خواهد شد.
مکرون در واکنش به خروج او گفت: «کولر برای بیش از ۱۰ سال در کنار من انرژی، استعداد و اخلاق کاری بینظیر خود را صرف پروژه سیاسی ما و خدمت به مردم فرانسه کرد. او طی این سالها به شکلی الگووار به کشور ما خدمت کرد. من میدانم که چه اندازه به او مدیونیم.»
کولر نیز دوران خدمت خود بهعنوان نزدیکترین محرم اسرار مکرون را بهسادگی اینگونه خلاصه کرد: «خوب بود. حتی خیلی خوب.»
فیلیپ گرنجون، مشاور پیشین مکرون در گفتوگو با لوموند احساسیتر سخن گفت و جدایی این دو را مسبب «اندوهی سرسامآور» برای هر دو توصیف کرد.
منبع: France24

