برای رفع موانع و  تحقق شعار سال یعنی «سرمایه‌گذاری برای تولید»، چه اقداماتی در دستورکار قرار گرفت؟
یکی از دغدغه‌های دولت و شخص معاون اول رفع موانعی است که چه به صورت نوشته یا نانوشته وجود دارد و باید برطرف شود. در ارتباط با شعار سال و تعیین مسیرها و برنامه‌هایی برای تحقق آن، در روزهای ابتدایی سال جدید کارگروهی انتخاب شد.
 
اما برخی به تشکیل همین کارگروه انتقاد کرده و آن را یک اقدام شعاری دانستند. پاسخ شما چیست؟
در این کارگروه و بیرون از آن، دکتر عارف تأکید مؤکد داشتند که نباید با شعار سال و نامگذاری برخورد شعاری صورت گیرد. تأکید داشتند که تحقق این شعار، نیازمند اهتمام همه ارکان حاکمیت است. اما آنچه به حوزه معاون اول رئیس‌جمهور مربوط می‌شود، تحقق شعار سال با ایجاد کارگروهی آغاز و در روزهای ابتدای سال جلساتی به صورت مجازی برگزار شد و اولین جلسه حضوری هم در ایام تعطیلات نوروز با حضور معاون اول رئیس‌جمهور برگزار شد. در دومین جلسه دولت در سال جدید هم گزارشی از مباحث مطرح شده در این کارگروه به رئیس‌جمهوری و دیگر اعضای هیأت وزیران ارائه شد. اما درباره شائبه شعاری بودن این اقدام، متأسفانه برخی عمدتاً به مسائل نگاه سیاسی دارند. شاید هم سابقه برخورد شعاری با هدفگذاری‌های سالانه در ایجاد این ذهنیت مؤثر بوده که مثلاً برخی از اقداماتی که صورت می‌گیرد بیشتر شعاری است. اما با توجه به منظومه فکری آقای عارف و نتیجه‌گرایی ایشان، تلاش بر این بوده که اگر اقدامی را شروع می‌کنند، حتماً آن را به نتیجه برسانند.    در این میان مسأله مهم میدان دادن به بخش خصوصی است. بویژه اینکه بارها و سال‌ها در این زمینه شعار داده و حرف زده شد و همین باعث شده است که امروز جلب اطمینان بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری و کار مولد دشوارتر از قبل باشد.
حمایت از بخش خصوصی و میدان‌داری آن مورد تأکید همه دلسوزان، کارگزاران و مقامات ارشد نظام تا دولتمردان و دیگر مدیران و مسئولان نظام است.
می‌دانیم که رهبر معظم انقلاب نیز تأکید همیشگی بر این مسأله دارند. اما آنچه به حوزه معاون اول مربوط می‌شود، شخص دکتر عارف از زمان عهده‌دار شدن مسئولیت، یک اولویت‌ کاری خود را برگزاری جلسات با بخش خصوصی یا درباره مسائل بخش خصوصی تعریف کردند.
 
مسأله این است که آیا این جلسات نمود بیرونی هم دارد؟
اگر فقط به جلسات برگزار شده با حضور بخش خصوصی در شش ماه گذشته نگاه کنیم، صحت این ادعا که بخش خصوصی اولویت مهم دولت و معاون اول است و درعین حال نمودهای آن، روشن می‌شود. به عنوان مثال در آبان سال گذشته جلسه قابل توجهی با مدیران عامل شرکت‌های بزرگ پتروشیمی برگزار شد. در دی‌ماه سال گذشته هم جلسه‌ای با فعالان و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در حوزه گردشگری انجام شد که یکی از خروجی‌های این جلسه افتتاح یکی از بزرگ‌ترین هتل‌های کشور، یعنی هتل «آراز» بود که نوروز امسال با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و حمایت وزارت میراث فرهنگی به بهره‌برداری رسید. یا در بهمن‌ماه سال گذشته معاون اول رئیس‌جمهور دیداری با انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی داشت، در همان ماه جلسه‌ای با هیأت رئیسه انجمن صنایع نساجی کشور و جلسه دیگری با فعالان صنعت آرد کشور در اسفندماه برگزار شد. در تعطیلات نوروز هم آقای عارف جلسه بسیار طولانی با فعالان اقتصادی و مسئولان منطقه آزاد کیش داشتند که در آن بخش خصوصی و مشکلات و طرح‌های آن محور اصلی بحث‌ها بود. درنهایت در سفر مازندران هم فعالان و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی حوزه گردشگری بیش از دو ساعت و نیم با معاون اول رئیس‌جمهور جلسه خصوصی داشتند. اما همان‌طور که گفتم، مسأله مهم خروجی این جلسات و نمودهای عینی آن است.
در تمامی این جلسات علاوه بر اینکه دغدغه‌های فعالان بخش خصوصی در حوزه‌های مختلف شنیده می‌شود، راهکار‌های ارائه شده از سوی آنان مورد توجه قرار گرفته و بررسی می‌شود. یکی از مأموریت‌ها و دستورات دکتر عارف به معاون اقتصادی خود بررسی راهکارهای بخش خصوصی و عملیاتی کردن آنها با توجه به مقدورات دولت است. همان‌طور که نمونه ساخت و پیشبرد هتل «آراز» نشان داد، این جلسات خروجی‌های خوبی دارد که نتایج آن را می‌توان در گره‌گشایی از مشکلات فعالان بخش خصوصی در حوزه‌های مختلف، مشاهده کرد. در تشریح اینکه به دنبال تأکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر رفع موانع برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، معاون اول رئیس‌جمهور از روزهای اول کاری این امر را در دستورکار قرار دادند. این رفع موانع، فقط در حوزه داخلی دنبال نمی‌شود، بلکه در حوزه خارجی هم دنبال می‌شود. در سفرهای دکتر عارف به ارمنستان و قرقیزستان و دیگر کشورهای حوزه تمدنی ما یعنی اوراسیا، دیدار با سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی ایرانی حاضر در این کشورها یکی از برنامه‌های ثابت بوده است.

باتوجه به اینکه اکنون سایر فرایندهای تصویب قوانین یا مقررات هم وجود دارد ، و این کارگروه چنین ظرفیتی در قانون ندارد، سازوکار عملیاتی شدن مصوبات آن چیست؟
باید دقت داشت که این کارگروه در چهارچوب قوانین، فرآیندها و مقررات کشور باید عمل کند. سازوکار تعیین شده برای این کارگروه از این قرار است که تصمیمات و مصوبات آن، در کمیسیون‌های دولت از جمله کمیسیون اقتصادی بررسی می‌شود و با مصوبه این کمیسیون یا دیگر کمیسیون‌های دولت، در دستورکار هیأت وزیران قرار می‌گیرد تا در آنجا به عنوان مصوبه دولت درباره آنها تصمیم‌گیری شود. به عبارت دیگر این کارگروه فرآیندی است که نقش تسهیل کنندگی تحقق شعار سال را برعهده دارد، نوعی احصای مسائل و نیازها، جمع‌بندی و کمک به تسریع در تصمیم گیری‌ها و تصویب‌نامه‌های دولت. برای همین جلسات این کارگروه تا پایان سال برگزار خواهد شد.
 
بخش خصوصی در این کارگروه چه جایگاهی دارد؟
 در همه مسائل مطرح در کارگروه، بخش خصوصی جایگاه ویژه‌ای دارد و در هر تصمیم گیری، نظرات این بخش اخذ می‌شود. برای این منظور معاون اول رئیس‌جمهوری سازوکاری را تعیین کردند که براساس آن در هر تصمیم و هر موضوعی، تا مدت ۱۰ روز نظرات بخش خصوصی و سایر بخش‌های مرتبط با موضوع، اخذ، جمع‌بندی و به کارگروه ارائه شود تا مشخص شود برای تحقق شعار سال چه سازوکارهایی باید در هر حوزه تعریف شود.  

در جلسه این کارگروه و دیگر جلسات، آقای عارف بر جذب سرمایه‌گذاری ایرانیان خارج از کشور تأکید کردند. به نظر می‌رسد این اتفاق کار ساده‌ای نیست و مسیر دشواری پیش رو است.
ابتدا باید اشاره کرد که دولت و شخص معاون اول رئیس‌جمهور بارها تأکید کردند که  برای هریک از ایرانیان خارج از کشور که تمایل دارند در وطن خود سرمایه‌گذاری کنند، دولت آماده ارائه هرگونه همکاری است. اما همان‌طور که گفتید، تحقق این امر پیش نیازهایی نیاز دارد که مهم‌ترین آنها ایجاد اطمینان، اعتماد و امنیت است که سرمایه‌گذار باید داشته باشد. سه ضلعی اعتماد، اطمینان و امنیت است که باعث می‌شود یک سرمایه‌گذار سرمایه‌اش را در کشور جاری و ساری کند. با توجه به وفاق حاکم بر کشور و مواضع مقامات دیگر قوا در این زمینه و بالاتر از همه، تأکید رهبر معظم انقلاب بر سرمایه گذاری، به نظر می‌رسد امروز زمینه جذب سرمایه گذاری‌های ایرانیان خارج از کشور بیش از هر زمان دیگری فراهم است. ایرانیان خارج از کشور هم عرق ملی داشته و نشان داده‌اند که تمایل دارند در کشور فعالیت کنند. بنابراین اگر سه رکن مورد اشاره حاکم شود حتماً جذب سرمایه ایرانیان خارج از کشور هم روند مطلوبی خواهد گرفت. بار دیگر تأکید می‌کنم که دیگر قوا بویژه سران قوا هم با مواضع خود نشان داده‌اند که برای فراهم کردن چنین بستری آمادگی لازم را دارند.

باتوجه به اینکه مسأله میدان‌دادن به بخش خصوصی بارها مطرح  شده اما کاملاً عملی نشده است، از نگاه معاون اول در دولت،‌الزامات این میدان‌دادن چیست؟
 یکی از الزامات تحقق شعار سال و میدان‌داری بخش خصوصی، اساساً دور شدن از حاشیه‌ها است. اما متأسفانه گاه حاشیه‌هایی ایجاد می‌شود تا یک دولتمرد نتواند وظایف اصلی خود را به خوبی ایفا کند. من فکر می‌کنم همه دغدغه دولت از جمله معاون اول رئیس‌جمهور دوری از حاشیه‌ها است و نباید حاشیه‌ها بر اصل کار غلبه پیدا کند. شخص آقای دکتر عارف هم نشان داد که دغدغه‌اش تحقق مطالبات مردم در چهارچوب وظایف دولت است. یکی از وظایف دولت هم میدان دادن به بخش خصوصی است.
 
اساساً در سفر معاون اول رئیس‌جمهور به مازندران چه گذشت؟
اساساً سفر آقای عارف به مازندران برای افتتاح هتل «آراز» که با همت بخش خصوصی و تعاون و حمایت وزارت میراث فرهنگی و گردشگری ساخته شد، به دعوت وزیر گردشگری و میراث فرهنگی بود. جالب است بدانید که این پروژه بیش از ۹۰۰ شغل ایجاد کرده و باعث رونق بیش از پیش گردشگری در شمال کشور خواهد شد. بنابراین حضور معاون اول رئیس‌جمهور از این منظر اهمیت داشت تا به فعالان بخش خصوصی اطمینان داده شود که دولتمردان به کار و فعالیت آنان اعتقاد جدی دارند. در همین سفر هم جلسه‌ای سه ساعته توسط دکتر عارف با فعالان بخش خصوصی حوزه گردشگری برگزار شد. برخی از حاضران از اینکه دولتمردان پای صحبت آنان می‌نشینند و نکته‌برداری می‌کنند، بسیار راضی بودند.
 
رویکرد معاون اول رئیس‌جمهور یا دولت نسبت به مسائل اصلی و فرعی چیست؟ چه چیزهایی اصلی است و چه چیزهایی مسائل فرعی؟
به طور کلی ایجاد حاشیه برای چنین مسائلی همواره وجود دارد. اما موضوع اصلی و برنامه دارای ا ولویت معاون اول رئیس جمهور و همچنین خود دولت، تقویت و حمایت از بخش خصوصی است. بنابراین مساله اصلی دولت و آقای عارف همواره همین بوده است. کما اینکه در تمام تعطیلات نوروز شخص آقای عارف جلسات زیادی با فعالان بخش خصوصی حوزه‌های مختلف داشته‌اند که امیدواریم نتایج امید بخشی داشته باشد و فعالان بخش خصوصی این نتایج را لمس کنند.  معتقدیم حاشیه‌ها نباید بر متن غلبه پیدا کند. رسانه‌های مدعی اخلاق هم نباید تحت تأثیر بخش‌هایی از فضای مجازی قرار بگیرند که بدون نام و نشان هستند اما سعی دارند برای دولت حاشیه‌سازی کنند.  خط و ربط این بخش از فضای مجازی مشخص است، اما رویکرد دولت این است که درگیر و دچار حاشیه نشود و شخص معاون اول هم در چهارچوب همین رویکرد اقدامات خود برای میدانداری بخش خصوصی را دنبال خواهد کرد. تمرکز بر اهداف کلان توسعه‌ای و مقابله با حاشیه‌سازی‌ها یکی از راهبردهای دولت است. به نظر می‌رسد یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، حاشیه‌سازی‌هایی است که گاهی اوقات توجه‌ها را از مسائل اصلی و کلیدی منحرف می‌کند. در حالی که کشور با بحران‌ها و چالش‌های اقتصادی پیچیده‌ای روبه‌رو است که به تدابیر هوشمندانه و زمان‌بندی شده نیاز دارد، تمرکز بر مسائل بی‌اهمیت و حاشیه‌ای هیچ‌گونه کمکی به پیشبرد اهداف دولت نخواهد کرد.

 مهراوه خوارزمی
روزنامه‌نگار

اولین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در سال جدید، روز گذشته با طرح دیدگاه‌های رئیس مجلس و نمایندگان درباره راهکارهای تحقق شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» در سال‌جاری همراه بود. با این توضیح که محمدباقر قالیباف افزایش سرمایه‌گذاری و تقویت تولید را بنیان رشد اقتصادی و کلید حل مشکلات معیشتی دانست، اما اضافه کرد که «بدتر از مواجهه‌ شعاری و تشریفاتی با شعار سال، مواجهه‌ جزیره‌ای و ناهماهنگ در سیاست‌گذاری و اجرای آن است و اگر مراجع و قوای مختلف بدون هماهنگی لازم عمل کنند، هرگز به اهداف موردنظر دست پیدا نمی‌کنند.»
تأکید رئیس مجلس بر هماهنگی قوا به عنوان یکی از مقدمات ضروری تحقق شعار سال در حالی مطرح شد که هم قوای تقنینی و هم اجرایی کشور در دوره اخیر فعالیت خود، تجربه فعالیت چند ماهه و همراه با فراز و نشیبی از همکاری را پشت سر گذاشته‌اند. در کنار اینها، در سال 1404 مجلس دوازدهم و دولت چهاردهم دومین سال فعالیت و همکاری خود را درحالی آغاز می‌کنند که کشور از یک‌سو با لفاظی‌های دشمن خارجی مواجه است و از سوی دیگر برای به کار گرفتن سرمایه‌های انسانی به منظور حل مشکلات و بهبود شرایط اقتصادی نیازمند هماهنگی و همگرایی دو چندان است. شرایط کنونی مستلزم آن نوع سیاست‌ورزی است که تا حد امکان دامن خود را از سیاسی‌کاری‌ها و حاشیه‌سازی‌ها دور نگاه دارد و به جای آن بر فراهم ساختن بستر حضور معنادار مردم در عرصه اقتصاد و تأمین امنیت برای سرمایه‌‌گذاری مولد تمرکز کند. این فقرات، اموری است که جمعی از نمایندگان مجلس در گفت‌و‌گو با «ایران» آن را تأیید کرده و در همین رابطه دیدگاه‌های خود را با «ایران» در میان گذاشتند.

عزم نمایندگان حمایت از دولت است

جعفر پورکبگانی
عضو کمیسیون اجتماعی

نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظامی مقتدر در بیش از چهار دهه عمر خود نشان داده است که می‌تواند در برابر تهدیدات خارجی و چالش‌های بین‌المللی ایستادگی کند. بر این اساس معتقدم آنچه در این مقطع اهمیت بیشتری دارد، قرار دادن تمرکز اصلی قوا بر چالش‌های داخلی از جنس مسائل اقتصادی و معیشتی و ناترازی‌هایی است که در حوزه‌های مختلف وجود دارد. به عبارت دیگر مسأله اصلی و اساسی امروز ما، همچنان که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید داشته‌اند، تقویت سرمایه‌گذاری در تولید بویژه از طریق جلب و هدایت سرمایه‌های داخلی است. هدفی که برای تحقق به تقویت اعتماد عمومی و امنیت سرمایه‌گذاری نیازمند است. مردم انتظار دارند قوای سه‌گانه با همدلی، اراده مشترک و بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی، گام‌های عملی برای رفع موانع اقتصادی بردارند. آنچه در جلسات اخیر مجلس از جمله در نشست کمیسیون اصل ۹۰ مورد بحث قرار گرفت نیز نشان‌دهنده عزم نمایندگان برای حمایت از دولت در راستای تحقق اهداف نظام و ایجاد اطمینان در افکار عمومی است.

تقویت وحدت داخلی و گسترش ارتباطات خارجی

مهرداد لاهوتی
عضو کمیسیون اقتصادی

حوادثی که سال گذشته در ایران و در منطقه غرب آسیا رخ داد، حوادثی بود که مانع از اجرای بسیاری از تصمیمات و برنامه‌های پیش‌بینی شده برای کشور شد.
از این رو سال جدید را با نگاه به مسیری که پشت سر گذاشته شد در حالی آغاز می‌کنیم که با وجود برخی تهدیدات خارجی با تعیین شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» رویکردی رو به پیش و هدفگذاری مدبرانه‌ای برای بهبود شرایط اقتصادی کشور در دستور کار قرار گرفته است.
در این راستا آنچه اکثریت نمایندگان مجلس درباره آن اتفاق نظر دارند تقویت وحدت قوا در درون و گسترش ارتباطات بین‌المللی است. ایران به عنوان کشوری که در کانون انرژی جهان قرار دارد و می‌تواند همچنان مهد تلاقی مسیرهای حمل‌و‌نقل در تجارت بین‌المللی باشد، در برابر تهدیدات خارجی و در حل مسائل داخلی دست بسته نیست. نیاز امروز اما توافق بر سر این موضع است که با حفظ ارزش‌های حاکم بر انقلاب، در پی حق و به میزان لازم، ارتباطات خود را با دنیای خارج گسترش دهیم.
من این ارتباطات را در منطقه و فراتر از آن محدود نمی‌دانم و معتقدم می‌توان بر خلاف همه تهدیدات و نگرانی‌ها آینده متفاوت و قابل دفاعی را برای ایران رقم زد.

 تعامل قوا برای تحقق شعار سال

احمد فاطمی
عضو کمیسیون اجتماعی

اتحاد و همدلی در داخل کشور و تعامل سازنده میان قوا، از الزامات تحقق شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» و دستیابی به هدف رشد اقتصادی 8 درصدی است که در برنامه هفتم توسعه بر آن تأکید شده است. نام‌گذاری انجام شده از سوی مقام معظم رهبری وظیفه مضاعفی را بر عهده همه نهادهای مسئول گذاشته است. تیم اقتصادی دولت و بویژه بانک مرکزی باید با سیاست‌گذاری درست و با کاهش اثرات ناترازی بانکی، نقدینگی موجود در جامعه را نیز در مسیر تولید و کارآفرینی قراردهند. از سوی دیگر باید زمینه لازم برای جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی فراهم شود. ایران کشوری دست بسته نیست و در چهارچوب تعامل سازنده با اقتصادهای بزرگ دنیا بر مبنای سیاست منطقه‌ای و بین‌المللی خود می‌تواند اقدامات اثرگذاری برای بهبود وضعیت اقتصاد داشته باشد. این تعاملات در چهارچوب منافع ملی است و منافاتی با مبانی امنیت ملی ندارد. از این رو مجلس باید در عین تعهد به نقد سازنده با عقلانیت و همدلی بیشتری مسیر تعامل با دولت چهاردهم را ادامه دهد.

 تجربه وفاق از سوی مجلس کامل شود

مصطفی پوردهقان
عضو کمیسیون صنایع و معادن

در سالی که گذشت دولت و مجلس تجربه‌ای از وفاق را به نمایش گذاشتند که به رغم توفیق‌ها، تجربه کاملی از آنچه می‌توانست ذیل این مفهوم و هدف شکل بگیرد، نبود. وقایعی همچون مواجهه طیفی از نمایندگان با دولت از جمله در ماجرای استیضاح وزیر اقتصاد، حملات علیه معاون راهبردی رئیس‌جمهور و حتی آنچه مخالفت پیرامون لغو اجرای قانون عفاف و حجاب مشاهده کردیم، نشان داد که عمل به وفاق به اندازه ادعا درباره آن آسان نیست و نگاه صرفاً خوشبینانه به آن کافی نیست. خاصه آنکه جریانی که این تعارضات را ایجاد و پیگیری کرد در قبال برخی الزامات پیش روی سیاست خارجی کشور جبهه‌گیری جدی‌تری خواهد داشت. با وجود این آنچه نباید در راستای امکان تحقق شعار سال و بهبود شرایط اقتصادی کشور از طریق تقویت سرمایه‌گذاری در تولید از نظر دور داشت، حمایت صریح و بی‌وقفه‌ای است که مقام معظم رهبری از دولت و شخص رئیس‌جمهوری داشته‌اند. از این رو باید امیدوار بود که رئیس‌جمهوری که وفاق را با انتخاب وزرایی از جریان‌های مختلف سیاسی اثبات کرد و بارها با حضور در صحن علنی مجلس همه نمایندگان را به همکاری به نفع مردم دعوت کرد، در ادامه مسیر با تعامل مؤثرتری از سوی مجلس پاسخ بگیرد، پاسخی که مقتضای این وفاق، یعنی پاسخی مثبت باشد.

مردم از سیاسی کاری خسته شده‌اند

عباس صوفی
عضو کمیسیون عمران

مردم از هر چه سیاسی‌کاری است خسته شده و خواهان عمل‌گرایی‌اند. بر این اساس مردم از مجلس و دولت می‌خواهند و انتظار دارند که به جای پرداختن به حواشی سیاسی؛ به اقتصاد، معیشت، اشتغال و مسکن مردم بپردازند. اینکه مقام معظم رهبری با درایت و هوشمندی امسال را سال سرمایه‌گذاری برای تولید نام‌گذاری کردند، مستلزم آن است که قوا همدلانه توان خود را وقف رفع نگرانی‌های مردم و حل مشکلات کنند. جدیت در این موضوع و اجتناب از هرگونه غرض ورزی سیاسی و همکاری متمرکز بر تحقق شعار سال می‌تواند بسترهای لازم را برای ورود سرمایه‌گذاران به کشور و تجمیع سرمایه‌های داخلی مردم در مسیر تولید فراهم سازد. در این راه حذف مقررات زائد و قوانین دست و پا گیر، تقویت امنیت سرمایه‌گذاری، دادن اختیارات بیشتر به استانداران برای تسریع و فراهم کردن شرایط جذب سرمایه‌های خارجی و هدایت نظام بانک‌داری کشور از نقش بنگاه‌داری به سمت حمایت از سرمایه‌گذاران و تولید کنندگان، راهکارهایی است که باید مورد توجه جدی دولت و مجلس قرار گرفته و اجرایی شوند.