با حضور رئیس‌جمهوری معرفی شد
«کنشگران مرزی»کتاب سال ایران
دیروز اختتامیه چهل و دومین جایزه کتاب سال و سی و دومین جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، با حضور رئیس‌جمهوری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نخبگان فکری و فرهنگی ایران در تالار وحدت بر گزار شد.
مسعود پزشکیان در این آیین از جایگاه علم در حیات آدمی گفت و اینکه «علم باید با عمل توأم باشد.»
وی در تبیین اینکه چگونه با بهره‌گیری از علم می‌توان راهی برای برون رفت از مشکلات جست، تأکید کرد: «باور دارم که برای برون‌رفت از هر مشکلی راهی وجود دارد و تجربه نشان داده است که مشکلی غیرقابل حل وجود ندارد.»
اما اگر مشکل غیرقابل حلی وجود ندارد، چرا مشکلات باقی می‌مانند؟ رئیس‌جمهوری پاسخ داد: «اگر نمی‌توانیم بر مشکلی غلبه کنیم، مهم‌ترین دلیل، نوع نگاه و کیفیت آگاهی و دانایی ماست، اگر آگاه و دانا باشیم و مهارت و اراده داشته باشیم، هیچ مشکلی غیرقابل حل نیست.»
پزشکیان با تأکید بر اینکه «کتاب‌ها به ما نشان داده‌اند هر مشکلی را می‌توان حل کرد و می‌توان از جایی که هستیم به جایگاه بهتری ارتقا یابیم» ادامه داد: «این‌گونه نیست که فقط یک راه پیش‌روی ما باشد که اگر از آن راه نرویم باید در برابر مشکلات تسلیم شویم، حتماً راه‌های دیگر و بهتری وجود دارد که آنها را کسانی می‌دانند که تجربه دارند و می‌توانند تجربه‌ها را به مدیران، سیاست‌گذاران، فرهنگیان و جوانان ما منتقل کنند.»
رئیس‌جمهوری اضافه کرد که «باید امکان انتقال این تجربیات فراهم شود» که می‌تواند اشاره‌ای باشد به رویکرد خود پزشکیان که در جلسات با اساتید دانشگاه، از ضرورت تعریف راهی برای دخالت دادن پژوهش‌های دانشگاهی در حل مسائل و بهبود تصمیمات دولت گفته بود.
پزشکیان در ادامه باز هم به پیوند دانشی که در کتاب‌ها است با عملی که با مسائل زندگی مرتبط است اشاره کرد و گفت: «در تاریخ بشر هرگاه مانعی سر راه زندگی انسان‌ها پدید آمد، عده‌ای پیدا شدند که برای برون رفت از مشکلات راهی پیدا کرده و جامعه خود را از بحران خارج کرده‌اند.» رئیس‌جمهوری چگونگی تحقق این امر را هم تشریح کرد: «موضوعی که ما باید به آن توجه داشته باشیم انتقال این آگاهی‌ها، باورها و دانایی‌هاست و اگر تصور کنیم که فقط یک راه وجود دارد که اگر آن را نرویم شکست خورده‌ایم، باید قبل از پیمودن راه خود را شکست خورده بدانیم.»
پزشکیان تأکید کرد که «قطعاً برای رسیدن به هدف صدها راه وجود دارد و کسانی موفق هستند که می‌توانند مسیرهای مختلفی برای رسیدن به اهداف طراحی و تنظیم کنند.» این اظهارات که در هفته‌های اخیر در نشست‌ها و آیین‌های دیگری هم تکرار شده است، نگاه و رویکرد رئیس‌جمهوری به مشکلات کشور، از ناترازی‌ها تا تحریم‌ها را نشان می‌دهد. به این معنی که برخلاف نگاه ناامیدانه، پزشکیان تأکید دارد که با امکانات و در وضعیت موجود می‌توان کاری کرد.
برهمین اساس بود که وی دیروز تأکید کرد: «در مقابل انسان‌های عالم و آگاه شکست معنا ندارد، کسی که اراده دارد برای رسیدن به هدف حتماً راه پیدا می‌کند و این کتاب و کتابت است که می‌تواند تجربه‌ها را به انسان‌ها منتقل کند.»
به رغم تأکید پزشکیان مبنی بر اینکه می‌توان و باید راهی پیدا کرد، وی به یک معضل دیرینه در ایران هم اشاره کرد؛ معضلی که به باور وی «علت ناتوانی در تعامل و بروز دعوا و اختلاف در جامعه» است. رئیس‌جمهوری علت «ناتوانی در تعامل و بروز اختلاف در جامعه» را «نداشتن علم و قدرت تفسیر و تحلیل» دانست و تصریح کرد: «هیچ ظلمی بالاتر از این نیست که انسان آنچه را که نمی‌داند تکذیب کند، در مقابل آن بایستد و دعوا راه بیندازد. افرادی که امروز از سر جهل در مقابل نوآوری‌ها و اندیشه‌های جدید می‌ایستند، ظلم بزرگی به جامعه و مردم روا می‌دارند.»
پزشکیان تلویحاً، خطاب به این دسته گفت: «اینکه چه علم و مهارتی را باید به جامعه و این نسل منتقل کنیم» چیزی است که «مسئولان، سیاستمداران، دانشمندان و اصحاب هنر، فرهنگ و دین» تعیین می‌کنند، یا به قول پزشکیان، این مسئولان و اندیشمندانی که «متولی» این امر هستند و البته که با کتاب و کتابخوانی امکان‌پذیر است.
وی پس از تأکید بر اینکه «علم، دانایی، کتاب و دانش است که می‌تواند برای خروج از این گرفتاری‌ها که ما به آن مبتلا هستیم راه‌حل بدهد» اعلام کرد که «دولت از هیچ اقدامی برای رشد، ارتقا و شکوفایی مسیر علم و دانایی فروگذار نخواهد کرد.»
صالحی: بار صنعت نشر بر دوش ناشران خصوصی است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین دیروز با اشاره به اینکه پس از انقلاب اسلامی شاهد رشد جریان فرهنگ و قلم هستیم، آماری از عناوین کتاب‌های منتشر شده در دهه‌های مختلف را ارائه کرد.
به گفته سیدعباس صالحی، در سال‌های 1357 تا 1367 در یک دهه ۳۵ هزار کتاب در ایران منتشر شد، اما این تعداد در سال‌های 1387 تا 1397 با رشد 20 برابری به ۷۲۶ هزار رسید.
صالحی افزود: «عدالت جنسیتی در پدیدآورندگان کتاب به خوبی مسیر خود را طی کرده است، در سال 1357 تعداد مؤلفان و مترجمان مرد ۳۰ برابر زنان بود؛ اما در ۱۴۰۲ در حوزه تألیف از ۹۴ هزار پدید آورنده چاپ اول و مجدد، ۵۷ درصد آنان مرد و ۴۳ درصد آنان زن بودند. همچنین مردان ۵۶ درصد و زنان ۴۴ درصد مترجمان را تشکیل می‌دادند.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: «در دهه‌های جدید نشر خصوصی پایگاه خود را پیدا کرده است تا جایی که بار صنعت نشر ایران بر دوش ناشران خصوصی سنگینی می‌کند. بنابراین نباید صنعت نشر ایران را فراموش کرد.»
برش
برگزیدگان جایزه کتاب سال
هیأت داوران چهل‌ودومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران ۱۸ کتاب را به عنوان آثار برگزیده و ۴۵ کتاب را به عنوان آثار شایسته تجلیل در این دوره معرفی کرد. به گزارش ایسنا، در حوزه «مطالعات اسلام» کتاب‌های «کربلا و هویت؛ ملت، اسلام و ادبیات مسلمانان بنگالی» تألیف «اپسیتا هالدر» از هند و «شناخت اسلام؛ مواضع معرفت» تألیف «برایان اس. ترنر» از استرالیا برگزیده شد.
در بخش «مطالعات ایران» کتاب «هنر: رنگ و معنی در هنر هخامنشی پارسی» تألیف «الکساندر ناگل» از آلمان و کتاب «زبان فارسی گفتاری مدرن در رمان‌های معاصر ایران؛ تحلیلی بر رمان‌های منتخب قرن ۲۱» تألیف «کاتاژینا وانسالا» از لهستان برگزیده شدند. در حوزه «فلسفه و روان‌شناسی» کتاب «تصحیح الحکمة الاشراقیة؛ المجموعة الکاملة لمصنفات شهاب‌الدین یحیی السهروردی» تألیف شهاب‌الدین یحیی سهروردی و تصحیح «محمد ملکی (جلال‌الدین)» برگزیده شد. کتاب «اویسنا؛ مابعدالطبیعه ابن‌سینا در غرب قرون وسطا» تألیف گروه نویسندگان، ترجمه و گردآوری «علی نیک‌زاد» دیگر برگزیده این بخش بود. در بخش «دین» کتاب «قرآن قدس؛ ترجمه‌ای کهن از قرآن» پژوهش «علی رواقی» و کتاب «فقه و اصول: کتاب نکاح» تألیف آیت‌الله سیدموسی شبیری‌زنجانی برگزیده شدند.
در حوزه «علوم اجتماعی» کتاب «کنشگران مرزی؛ صد سال اول از نسل شوشتری (۱۱۷۰ش) تا نسل فروغی (۱۲۷۰ش)» تألیف مقصود فراستخواه برگزیده شد. در بخش «علوم خالص» کتاب «زمین‌شناسی مهندسی و تونل‌سازی؛ ارزیابی عملکرد TBM در تونل‌های سنگی» تألیف جعفر حسن‌پور، جمال رستمی و ماشاءالله خامه‌چیان و در حوزه «علوم کاربردی» کتاب «سلامت خانواده؛ با تأکید بر سلامت مادر، کودک و باروری» تألیف مژگان میرغفوروند و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور انتخاب شد. «اورژانس‌های پزشکی در مطب دندانپزشکی» تألیف استنلی مالامد، ترجمه و تألیف مسعود یغمایی و کتاب «آناتومی جامع دامپزشکی» تألیف جواد صادقی‌نژاد دیگر برگزیده‌های این بخش بودند. در بخش «هنر» کتاب «بنیادهای فهم تاریخ معماری؛ درس‌نامه‌ای میان‌رشته‌ای» تألیف مهرداد قیومی‌بیدهندی برگزیده شد. در حوزه «ادبیات» هم کتاب‌های «سنگ اقبال» نوشته مجید قیصری، «آن پری‌زاد سبزپوش» نوشته صمد طاهری برگزیده شدند. در زمینه «شعر کلاسیک» هم دو کتاب «شبانماه» سروده فاطمه عارف‌نژاد و «کوه‌زاد: مجموعه غزل» سروده قادر طراوت‌پور به صورت مشترک برگزیده شدند. در بخش «شعر نو» کتاب‌های «آن‌قدر تلخ که فراموش می‌کنی شکلات است» سروده فاطمه گیلانی و «زن آتش» سروده حسنا محمدزاده به صورت مشترک برگزیده شدند. در بخش «شخصیت علمی» هیأت علمی چهل‌ودومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران جایزه ویژه خویش را به دکتر غلامرضا اعوانی اهدا کرد.
