مدیر عامل شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی در گفت‌وگو با «ایران»اعلام کرد
برنامه سه‌ساله دولت برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌کاره ورزشی
مهری رنجبر
دبیر گروه ورزشی
با اینکه مهارت‌های ورزشی و تمرین تخصصی ورزش، برای موفقیت ورزشکار مهم است اما امکانات و تجهیزات نقش بسزایی دارد؛چرا که زیرساخت‌ها حتی در توسعه ورزش همگانی هم مؤثر هستند و تأمین زیرساخت‌های ورزشی زمینه‌ساز شکوفایی استعداد و شناسایی ستاره‌های جدید می‌شود. در اکثر کشورهایی که در حوزه ورزش پیشرفت داشته‌اند، به ورزش به چشم یک صنعت نگاه می‌شود، در حالی که ورزش در ایران از تبدیل شدن به یک صنعت فاصله دارد و به همین دلیل از اقتصادی درآمدزا هم برخوردار نیست. صنعت ورزش هنوز نتوانسته سهم چندانی در تولید درآمد ملی داشته باشد. جدای از آن، نبود زیرساخت‌های استاندارد کار را برای ورزشکاران در مقایسه با رقبایشان سخت‌تر کرده است.
به همین خاطر ملی‌پوشان همیشه معتقدند با تعصب و غیرت‌شان با رقبا برای مدال و افتخارآفرینی می‌جنگند. به عنوان مثال دوچرخه‌سواری ایران یک پیست استاندارد چوبی سرپوشیده ندارد و رکابزنان ملی‌پوش باید روی پیست سیمانی غیراستاندارد تمرین کنند. حتی پیست‌های ساخته شده در اهواز، کرمان و تبریز هم شرایط استاندارد ندارند. رضا علیپور، سنگنورد ایرانی که در المپیک 2024 پاریس چهارم شد اما همه دغدغه‌اش نداشتن دیواره استاندارد است. قایقرانان آب‌های آرام در دریاچه آزادی تمرین می‌کنند که پیست استانداردی نیست و به همین خاطر روئینگی‌ها و پاروزنان کانو و کایاک حتی گاهی مواقع پشت سدها تمرین می‌کنند. شاید تیم ملی فوتبال تنها تیمی باشد که کمی از نظر زیرساخت شانس آورده اما دو باشگاه استقلال و پرسپولیس بر خلاف باشگاه‌های بزرگ خارجی، از ورزشگاه اختصاصی محروم هستند. اگر چه پرسپولیس و استقلال به ترتیب ورزشگاه‌های شهید کاظمی و امام رضا(ع) را دارند اما معمولاً آنجا تمرین نمی‌کنند و حتی شنیده شده که قرار است آنها را از این دوتیم پس بگیرند. وزارت ورزش برای قدم اول دست به کار شد تا استادیوم پیر آزادی را بازسازی کند. بازسازی که کامل نشد و تنها ضلع شرقی آن درست شد. البته بازسازی مجموعه نقص‌هایی هم داشت. با این حال احمد دنیامالی وزیر ورزش، مشکل بزرگ ورزش ایران را نبود زیرساخت‌ها نمی‌داند: «این تصور که ما زیرساخت‌های لازم را نداریم، درست نیست. آن چیزی که ما در زیرساخت‌ها با آن مواجه هستیم، موضوع نگهداری درست است. هر روز استانداردها تغییر پیدا می‌کند. اماکن ورزشی بر اساس چهارچوب‌هایی که فدراسیون‌های جهانی اعلام می‌کنند، باید به‌روز شوند. ما این کار را شروع کرده‌ایم. در بحث فوتبال هم اتفاق افتاده است. اماکنی که داریم، خوب هستند و مشکلات چمن را می‌توان حل کرد و به‌شدت دنبال آن هستیم و این تعهد را به همه ورزشدوستان می‌دهم. در فوتبال، فضای ورزشی استادیوم‌ها را به باشگاه‌ها می‌دهیم تا کار نگهداشت آنها را انجام دهند، البته نظارت هم خواهیم کرد.»
وزیر ورزش و جوانان در جلسه‌ای با نمایندگان مجلس قول سر و سامان دادن به اموال وزارت ورزش را داده: «ما مطمئناً اموال و دارایی‌های وزارت ورزش را سر و سامان خواهیم داد. باید فضا را به سمتی ببریم که همپای ورزش قهرمانی، ورزش همگانی را در کشور گسترش بدهیم. واقعیت این است که راه نجات پروژه‌های ورزشی ما مولدسازی است. در کنار این قضیه، ما حتماً باید قوانین را بازنگری و اصلاح کنیم تا در مواردی که سالن‌های دولتی به بخش‌های خصوصی واگذار شده‌اند، پس گرفته و به هیأت‌ها واگذار شوند.»
مسعود پزشکیان رئیس جمهوری کشور در جلسه‌اش با احمد دنیامالی وزیر ورزش در ساختمان سئول، تحقق عدالت ورزشی را رمز موفقیت در برنامه‌ریزی‌ها و ازجمله وظایف مهم وزارت ورزش و جوانان دانست: «ایجاد و توزیع عادلانه فضاهای ورزشی، امکانات، تجهیزات و اعتبارات در سراسر کشور به‌ویژه مناطق حاشیه‌ای و کم برخوردار باید در صدر اولویت‌های وزارت ورزش باشد و در این راستا ما حتماً به استانداران، فرمانداران و شهرداران وظایفی محول خواهیم کرد. انحصارزدایی از اماکن ورزشی دستگاه‌های اجرایی و وزارتخانه‌ها برای استفاده مردم یکی از راهکارهای دولت است. ما برای رسیدن به شرایط ایده‌آل در ورزش کشور ابتدا باید بدانیم چه می‌خواهیم، چه امکانات و ظرفیت‌هایی در اختیار داریم و قرار است به کجا برسیم تا بتوانیم براساس آن و در قالب تدوین نقشه‌ای جامع برای آینده پیش رو برنامه‌ریزی کنیم.»«حمید ثابت قدم » بعد از تجربه‌اش در شهرداری رشت، به تازگی سکان «شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی» را به دست گرفته است. شرکتی که به گفته او با دوری از هدف اصلی‌اش، به جای کمک به ساخت زیرساخت‌های ورزشی، تبدیل به بنگاه پرداخت حقوق کارکنان شده بود. همه دغدغه این روزهای او حرکت طبق برنامه برای خارج کردن اماکن ورزشی از حالت غیرکیفی به کیفیت بهتر و افزایش سرانه ورزش کشور است.
وزیر ورزش به تازگی از شناسایی 98 هزار مکان ورزشی سخن گفته است. چه تعداد از این اماکن به وزارت ورزش تعلق دارد؟
98 هزار مکان ورزشی بهره‌برداری شده، اما 12 هزار مکان ورزشی در بهره‌برداری وزارت ورزش و جوانان و زیرمجموعه‌هایش است .
12 هزار مکان ورزشی برای ورزش حرفه‌ای کم نیست؟
میزان سرانه اماکن ورزش کشور مهم است اما مهتر آن است که ببینیم تعداد اماکن ورزشی با توجه به تنوع رشته‌های ورزشی به چه میزان است و نحوه توزیع این اماکن در استان‌های مختلف به چه ترتیب است و تا چه حد در این زمینه ایجاد عدالت می‌کند.
گفته می‌شود سرانه ورزش ایران 5/2 مترمربع است، این سرانه کم نیست؟
بعد از نهایی شدن سند آمایش ملی، ما متوجه کیفیت و کمیت سرانه می‌شویم. حالا صحبت درباره این مسأله بدون پشتوانه است .
وزیر ،توسعه ورزش در مناطق محروم و
کم برخوردار را از اهداف وزارت ورزش دانسته. این کار نیاز به زیرساخت دارد. شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی چه برنامه‌ای دارد؟
شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی یا توسعه و تجهیز سابق طبق اساسنامه‌اش متولی مجموعه‌های ورزشی با مقیاس متوسط و بزرگ است. در طول زمان بیش از 630 پروژه به این شرکت سپرده شده و بعضاً اجرایی شده است. البته 255 پروژه یا مطالبات معوقه دارند یا نیمه کاره‌اند و به درصدهای متفاوتی از پیشرفت فیزیکی رسیده‌اند. از این تعداد 10 تا 15 پروژه نیز پیشرفت نداشته‌اند و سال‌های زیادی از شروع کار آنها گذشته و حتی در نبود بودجه به خاطر عدم تکمیل و مرور زمان فرسوده شده‌اند. تعدادی پروژه هم تحویل داده شده و به بهره‌برداری رسیده‌اند.
عدم تکمیل پروژه‌ها، باعث خرابی نشد؟
خرابی ندارند اما ایراداتی دارند که باید برطرف شود. طبق قوانین، اماکن مازاد باید در اختیار بخش خصوصی قرار می‌گرفت تا موضوع استعدادیابی و قهرمانی کمتر آسیب ببیند.
ظاهراً حرف از این است که 40 همت برای تکمیل پروژه‌های نیمه تمام لازم است. چند پروژه نیمه تمام داریم و برای تأمین این مبلغ از بخش خصوصی چه اقدامی شده است؟
این عدد برای کل پروژه‌ها نیست. در واقع بودجه مد نظر برای تکمیل پروژه‌های نیمه تمام خیلی بیشتر از 40 همت است.
با اینکه وزیر ورزش تأکید زیادی روی ارتقای جایگاه ایران در بازی‌های آسیایی 2026 و المپیک 2028 دارد و بیشتر شدن تعداد مدال‌های طلا، اما یک‌سری از
رشته‌های پر مدال هنوز زیرساخت مناسب استاندارد ندارند. مثلاً دوچرخه‌سواری پیست چوبی ندارد.شرکت برای این رشته‌ها چه اقدامی انجام می‌دهد؟
ما نگاه می‌کنیم آنجایی که پیست یا پروژه نیمه کاره داریم، اگر فضاهای ورزشی موجود کم هست باید آن پروژه تکمیل شود، اگر پروژه نیمه کاره نباشد، باید اصولی نگهداری شود. البته ما برای تکمیل پروژه‌های نیمه کاره به نوعی منتظر تدوین سند آمایش نیستیم، بلکه نگهداری و توسعه پروژه‌های نیمه کاره باید اجرا شود. شرکت با بهره‌برداری و نگهداری، اماکن ورزشی را برای ورزش قهرمانی احیا می‌کند تا ورزش ایران زیرساخت‌های خوبی داشته باشد، چرا که عدم نگهداری اصولی فضاهای ورزشی نتیجه‌ای جز از بین رفتن استحکام و خرابی ندارد.
برنامه‌ای برای ساخت اماکن اختصاصی برای فدراسیون‌ها دارید؟
برای یک‌سری فدراسیون‌ها، ساخت ساختمان‌های اداری در زمین‌هایی که منع قانونی ندارد را در برنامه داریم. بعضی از فدراسیون‌ها هم به صورت مجتمع در یک ساختمان قرار می‌گیرند و برای بعضی‌ها هم کمپ، خوابگاه و رستوران ساخته می‌شود. البته درحال بررسی هستیم که فضای کمپ‌ها مشترک باشد یا اختصاصی.
پیش‌بینی کردید تکمیل پروژه‌های نیمه تمام چقدر زمان لازم دارد؟
اگر منابع مالی باشد حداکثر پروژه‌ها ظرف 3 سال اجرایی می‌شود وگرنه زمان بیشتری لازم است تا آنها تکمیل شود. البته طراحی، مدل‌های اقتصادی، برآوردها، نوع واگذاری و بهره‌برداری هم مهم است .
از بخش خصوصی هم برای تکمیل پروژه‌ها کمک می‌گیرید؟
بخش خصوصی برای پیشقدم شدن در تکمیل پروژه‌های نیمه کاره باید انگیزه داشته باشد. در واقع بخش خصوصی با همکاری به نوعی سرمایه‌گذاری می‌کند برای پیشرفت و تکمیل زیرساخت‌ها. این کار کمک بزرگی به فدراسیون‌ها و هیأت‌ها می‌تواند باشد.
برای اجرای اهداف چه مشکلاتی دارید؟
هدف اصلی این شرکت در طول زمان از ایجاد زیرساخت برای ورزش کشور به پرداخت حقوق برای کارکنان تبدیل شده است. شرکت توسعه می‌تواند با تأمین زیرساخت‌ها به ورزش قهرمانی کمک کند و اصلاً بر این اساس بنا شده اما از مسیر اصلی‌اش دور شده است. سعی می‌کنیم شرکت را به مسیر اصلی‌اش برگردانیم. با تولید پروژه‌هایی که تأمین منابعش از جنس مولدسازی یا هزینه‌های دیگر بر اساس قانون باشد و از مسیر دیگری بودجه تأمین شود این کار را انجام می‌دهیم. باید در تأمین فضای فراغتی و تفریحی، تعادل ایجاد کنیم. در زمینه قهرمانی هم کیفی‌سازی انجام می‌دهیم.
