پرده جادویی صدایش کرد

بازگشت «صدرعاملی» با نابازیگران

اشک هور

کارگردان: مهدی جعفری
تهیه‌کننده: مجتبی فرآورده
بازیگران اصلی: رویا افشار و تورج الوند

«اشک هور» را باید نسخه سینمایی سریالی تلویزیونی به نام «قرارگاه سری نصرت» دانست که آن را سازمان سینمایی سوره تولید کرده است. این فیلم همانند «اسفند» که ساخته دانش اقباشاوی است و روز یکشنبه در جشنواره به نمایش درآمد، مقطعی خاص از زندگی شهید علی‌ هاشمی را به تصویر می‌کشد اما تحت هر شرایطی و با هر نگاهی باید مهدی جعفری را از مردان پرتجربه در حرفه سینما و بخصوص خلق آثاری تلقی کرد که با محوریت دفاع مقدس ساخته شده‌اند. او بیشتر به تهیه آثار بلند شهره است اما در پیشینه وی تولید آثار کوتاه و مستند هم دیده می‌شود. اولین مرتبه حضور جعفری در جشنواره فجر با ارائه فیلم «ایستگاه اتمسفر» شکل گرفت و او با دو اثر بعدی‌اش تأثیری عمیق‌تر را بر ناظران سینما و مدعوین جشنواره گذاشت. یکی از آن فیلم‌ها «23 نفر» بود که اسارت 23 نوجوان رزمنده ایرانی را در دوران دفاع مقدس در زندان‌های عراق ترسیم می‌کند و دیگری نیز «یدو» نام داشت که روایتی صمیمانه از خانواده‌ای بی‌سرپرست را در دوران دفاع مقدس عرضه می‌دارد. با این اوصاف، «اشک هور» می‌تواند چکیده‌ای تازه و غنی از آثار مرتبط با دفاع مقدس به شمار آید و کارنامه جعفری را در این زمینه پر و پیمان‌تر از قبل کند.

 

دست تنها

کارگردان و تهیه‌کننده:  امیرحسین ثقفی
بازیگران اصلی: مجید مظفری، پیام احمدی‌نیا، علی اوجی، نرگس محمدی و محمود نظرعلیان

ثقفی که برخی کارهایش در صحنه سینمای ایران خبرساز بوده، میانه چندان خوبی با جریان آثار اجتماعی و سینمای قصه‌گو در ایران ندارد و بیشتر به خاطر همین نگاه متفاوت در سینمای ایران اسم و رسمی در کرده و از سایرین تفکیک شده است. «دست تنها» نیز با نگرشی مشابه ساخته شده ولی این بار او تهیه‌کنندگی را هم تجربه کرده و برخلاف گذشته خبری از نام پدر او- علی اکبر ثقفی- در تیتراژ فیلم تازه وی نیست. امیرحسین ثقفی توضیحات چندانی درباره موضوع فیلم جدیدش ارائه نکرده و فقط این نکته مشخص است که دو مرد خیابانگرد که قصد نجات یک زن به دردسرافتاده را دارند، جای جای شهر را جست‌وجو می‌کنند و سختی‌های زیادی را در این راه متحمل می‌شوند. مهر و نشانی که بر هر پنج فیلم ثقفی خورده بود، در کار تازه او هم نمودی آشکار دارد. پر سر و صداترین کار ثقفی تا این لحظه اولین اثر او با نام آشنای «مرگ، کسب و کار من است» بوده است ولی او در آثار بعدی‌اش شامل «همه چیز برای فروش»، «روسی» و «کوچه ژاپنی‌ها» هم برخی حرف‌های شنیدنی را برای اهالی هنر و مردم عادی داشته و هرگز از غافلگیر کردن آنها دوری نجسته است.

 

خاتی

کارگردان:  فریدون نجفی
تهیه‌کننده: محمد کمالی‌پور
بازیگران اصلی: سارا بهرامی، آناهیتا افشار، سعید آقاخانی، فرید سجادی حسینی و کاظم نوربخش

«خاتی» یک درام اجتماعی و مبتنی بر امور زیست محیطی است و بیشتر به ارتباط انسان‌ها با محیط زیست و مقوله حیوانات می‌پردازد. در توصیف و معرفی فیلم جدید فریدون نجفی از این عبارت‌های کوتاه استفاده شده است: «تراژدی وقتی آغاز می‌شود که محکوم به رفتن می‌شوی، آن هم وقتی همچون تنهاترین درخت جنگل بلوط ریشه در خاک دوانده‌ای.» باید متذکر شد که «خاتی» سومین فیلم بلند فریدون نجفی است ولی هر دو اثر قبلی وی که «بچه گرگ‌های دره سیب» و «اسکی‌باز» نام دارند، متعلق به سینمای کودک و نوجوان بوده‌اند و در جشنواره فیلم‌‌های کودکان و نوجوانان اصفهان هم با استقبال مردم روبه‌رو شدند. محوریت موضوعات «زیست محیطی» در فیلم جدید نجفی می‌تواند برگ برنده این اثر هنری در جشنواره امسال باشد زیرا دست‌کم در فیلم‌های ساخته شده برای قشر بزرگسال این سوژه به ندرت در مرکز توجه قرار گرفته است. این نیز گفتنی است که در ابتدا قرار بود نقش اول زن این فیلم را لیلا حاتمی بازی کند اما با کنار کشیدن او، سارا بهرامی جانشین‌اش شد.

 

زیبا، صدایم کن

کارگردان: رسول صدرعاملی
تهیه‌کننده: سیدمازیار ‌هاشمی
بازیگران: امین حیایی و گروهی از نوجوانان نابازیگر که اولین مرتبه حضورشان مقابل دوربین را تجربه می‌کنند.

 حتی بازگشت صرف مردی همچون رسول صدرعاملی به صحنه جشنواره فجر هم برای اینکه این فیلم در مرکز توجهی وسیع قرار گیرد، کفایت می‌کند. هفت سال از زمان اکران فیلم قبلی صدرعاملی که نام آن «سال دوم دانشکده من» است، می‌گذرد و بنابراین می‌توان مشتاقانه به کار جدید او نگریست و جدیدترین احوالات هنرمندی را دید که بیش از چهار دهه در سینمای ایران خبرسازی کرده و در ژانرهای مختلف نمره قبولی گرفته و بویژه در موضوعات «اجتماعی- خانوادگی» از پیشروها بوده است. وی که سابقه کار مطبوعاتی را هم در کشورمان دارد و فارغ‌التحصیل رشته جامعه‌شناسی از دانشگاه پل والری شهر مون‌پلیه فرانسه است، کار فیلمسازی‌اش را از اوایل دهه 1380 شمسی شروع کرد و با اینکه «من، ترانه 15 سال دارم» هنوز معروف‌ترین اثر هنری او به حساب می‌آید اما او در ژانر «سینمای جنگ» هم درخشیده و کارهای موفقی در مورد دفاع مقدس ساخته که پس از گذشته قریب به 40 سال از زمان اکران اولیه‌شان هنوز با تحسین از آنها یاد می‌شود. صدرعاملی اینک در 72 سالگی‌اش فیلم «زیبا، صدایم کن» را به جشنواره فجر آورده که اقتباسی از رمانی نوجوانانه با همین نام نوشته فرهاد حسن‌زاده است. این فیلم که با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساخته شده، داستانی ویژه دارد و کل اتفاقات آن در طول یک روز در خیابان ولیعصر تهران روی می‌دهد. با وجود برداشت مستقیم صدرعاملی از رمانی که نام و وصف آن آمد، وی دو سال روی سناریوی این فیلم کار کرد تا سرانجام به مضمون و بافتی برسد که در ذهن دارد. دیگر نکته جالب فیلم این است که صرفنظر از امین حیایی، سایر بازیگران این فیلم جملگی کودکان و نوجوانانی هستند که قبلاً هرگز هنر بازیگری را در سینما تجربه نکرده بودند و تازه‌واردهایی تمام عیار در این عرصه‌اند.