ثبت بزرگترین فوران آتشفشان در قمر مشتری

فضاپیمای «جونو» ناسا در جدیدترین پرواز خود نزدیک قمر «آیو» سیاره مشتری، قوی‌ترین رویداد آتشفشانی منظومه شمسی را که تاکنون ثبت شده، مشاهده کرد. گفته می‌شود آیو، آتشفشانی‌ترین جرم منظومه شمسی یک فوران متمرکز در منطقه‌ای بزرگ‌تر از «دریاچه سوپریور» (یکی از دریاچه‌های بزرگ واقع در امریکای شمالی) داشته که انرژی آن، ۶ برابر انرژی تولیدی تمام نیروگاه‌های زمین است.
ناسا با استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط جونو در دسامبر ۲۰۲۳ و فوریه ۲۰۲۴، این رویداد را بررسی کرد. این کانون آتشفشانی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۴ و در فاصله ۷۴ هزار و 400 کیلومتری از آیو مشاهده شد. «اسکات بولتون»، پژوهشگر ارشد این پروژه، این رویداد را به عنوان مهم‌ترین کشف در طول مأموریت جونو توصیف کرد.
آتشفشانی بودن آیو ناشی از گرانش قوی سیاره مشتری است که باعث ایجاد نیروهای جزر و مد و گرمایش ناشی از اصطکاک در این قمر و فوران گدازه از حدود ۴۰۰ آتشفشان روی آیو می‌شود.
سیستم «JIRAM» جونو با شناسایی این فوران‌ها توسط نور مادون قرمز، به کشف نواحی جدیدی از آیو کمک کرد که تحت تأثیر آتشفشان قرار دارند. همچنین، دوربین «جونوکم» تغییرات رنگ سطح مرتبط با فعالیت‌های آتشفشانی را ثبت کرد. جونو در ۳ مارس ۲۰۲۵ یک پرواز دیگر در نزدیکی آیو خواهد داشت تا تغییرات جدید در این منطقه را بررسی کند. این کشف‌ها همچنین نشان‌دهنده پتانسیل بالای آیو برای تحقیقات آینده در مورد زمین‌شناسی و فعالیت‌های آتشفشانی در قمرهای دیگر منظومه شمسی است. با ادامه مأموریت جونو، دانشمندان امیدوارند اطلاعات بیشتری درباره ساختار داخلی و تاریخچه آتشفشانی آیو به دست آورند که این امر می‌تواند به درک بهتر فرآیندهای مشابه در سایر اجرام آسمانی کمک کند.