میزبانی چهلمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر با ۱۴۶۴ هنرمند
حفظ هویت موسیقی ایرانی؛ رویکرد جشنواره امسال
ندا سیجانی
روزنامهنگار
چهلمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر با 1464 اجراکننده برگزارمی شود؛ خبری که در نشست رسانهای این رویداد اعلام شد. بنا به گفته برگزارکنندگان این دوره ازجشنواره، با حمایتهای ویژه نادره رضایی، معاون امورهنری، بودجه جشنواره مبلغ 18 میلیارد تومان درنظر گرفته شده که نسبت به سال گذشته رشد 40 درصدی داشته است. اما از دیگر نکات قابل توجه این دوره ازجشنواره، نگاه ویژه به حضوربانوان است و به گفته رضا مهدوی، بانوان در این فستیوال در دوسانس در فرهنگسرای نیاوران به روی صحنه خواهند رفت.
براین اساس، گویا 40 ساله شدن جشنواره موسیقی فجر، در قوام و گستردگی این هنر مظلوم و مهجور بی تأثیرنبوده است و دراین دوره ازجشنواره شاهد اتفاقات بهتری خواهیم بود. 40 سالگیای که به گفته احمد صدری «عددی خاص و ویژه است و دلالت بر کثرت و کمال هنرموسیقی دارد. چرا که جشنواره موسیقی فجر، علی رغم کم و کاستیها به قوام رسیده و ازجهت کمی و کیفی رشد قابل توجهی داشته است. در واقع دراین دوره از جشنواره، تلاش و تمرکزمان روی موسیقی جدی، هنری و حضور هنرمندان در حوزههای مختلف است.»
گرامیداشت روزموسیقی
صدری، رئیس چهلمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر، در آغاز این نشست رسانهای با تبریک فرا رسیدن روز آواها و نواها گفت: «خوشحالیم نشست خبری این جشنواره ارزشمند، در روز موسیقی و به یاد صفیالدین ارموی یکی از نظریه پردازان موسیقی ایران برگزار می شود و ازاین فرصت استفاده میکنم و یادی داشته باشیم از همه هنرمندان، دبیران و رؤسای دورههای مختلف جشنواره که اگر تلاش و همت فرد فرد آنها نبود، این رویداد فرهنگی و موسیقایی به عدد چهل نمیرسید.»
درادامه این نشست رضا مهدوی دبیر چهلمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر با بیان این مطلب که به برکت انقلاب اسلامی هنرموسیقی بر ریل خود قرار گرفته در سخنانی اظهار کرد: «موسیقی ایرانی از گذشتههای دور تا به اکنون، از داشتههای ارزشمندی برخوردار بوده است و توانسته درقامت یک جشنواره استاندارد عرض اندام کند. واقعیت امر این است که طی این سالها هر دبیر و هنرمندی که به شکلهای مختلف جزو گردانندگان این رویداد موسیقایی بودهاند، هدفشان اجرای یک جشنواره درست بوده است. من نیز از دو دوره قبل تلاشم بر این بود عنوان بینالمللی برجایگاه بالنده این جشنواره برگردد و اکنون مفتخر هستیم چهلمین دوره این جشنواره را با عنوان بینالمللی برگزار کنیم.»
او بیان کرد: «تفکر و ایده در برگزاری جشنواره یک بحث کلان است اما توجه به مقدورات و داشتهها مهمترین اصل در برگزاری یک رویداد فرهنگی و هنری است و بر اساس همین مقدورات بنای برگزاری جشنواره موسیقی فجر را گذاشتیم و در این مسیر مهمترین نکته موضوع بینالمللی بودن جشنواره موسیقی است. خوشبختانه بعد از چهل دوره برگزاری جشنواره موسیقی فجر این رویداد در عرصه بینالملل بهدرستی شناخته شده و اکنون به موقعیت رقابتی شدن در بخش بینالملل رسیده و امید است در دورههای آتی بتوانیم بخش بینالملل را با حضور استادان موسیقی ایرانی و خارجی به قضاوت و داوری بنشینیم.»
هنرنمایی کودکان
به صورت اجراهای تکنوازی
دبیر چهلمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر در ادامه صحبتهایش به ارتقای کیفی بخش بانوان و کودکان در این دوره از جشنواره اشاره کرد و گفت: پیش از این در بخش کودکان، شاهد اجراهایی با حضور کودکان و نوجوانان بودهایم اما در این دوره برای درست دیده شدن تکنیکها و هنر نوازندگی آنها، بخش تکنوازی هم در نظر گرفته شده است. در بخش بانوان نیز اجراهای ویژهای در فرهنگسرای نیاوران در دو سانس تدارک دیدهایم. درواقع در نظر گرفتن دو سانس و ساعت متفاوت برای بانوان در فرهنگسرای نیاوران به جای ساعت 14:30 در تالار وحدت، موجب احیای هنر ارزشمند موسیقی نزد بانوان و دیده شدن این گونه موسیقایی شده است. در واقع میخواهیم به این باور برسیم که بانوانمان میتوانند در کنارآقایان بلند قامتتر ظاهر شوند. چرا که طبق آمار، بانوان در زمینههای مختلف، چه بهصورت دانشگاهی و چه آموزشگاهی، آموزشهای بسیار دیدهاند و ضرورت دارد این فرصت دیده و شنیده شدن موسیقی بانوان به آنها اعطا شود. از همین رو در نظر داریم علاوه بر جشنواره بینالمللی موسیقی فجر، فرهنگسرای نیاوران را به عنوان یک پایگاه ثابت برای احیای موسیقی بانوان اختصاص دهیم.
اتفاق دیگر جشنواره امسال، شب استادان موسیقی است که همچون گذشته برگزار میشود. برخی اساتید و پیشکسوتان به لحاظ سن و سال، شاید انگیزه لازم را نداشته باشند و فرصت را به جوانان دادهاند؛ براین اساس چند سالی است که جشنواره موسیقی فجر به سمت جوانگرایی سوق پیدا کرده است و در صدد تقویت این بخش هستیم اما با وجود این، حضور هنرمندان برجسته موسیقی را به صورت تکنوازی در کنار دیگر گونههای موسیقی خواهیم داشت.»
از موسیقیهای پاپ و رپ چه خبر؟
بخش دیگر اجراهای چهلمین جشنواره موسیقی فجر به موسیقی پاپ اختصاص دارد که به گفته مهدوی پیشنهاد میشود این نام در فرهنگستان به موسیقی مردموار اصلح شود.او میگوید: «علاقه مردم به این گونه موسیقی موجب شده شب موسیقی مردموار را بیش از گذشته با دقت و اشتیاق برگزار کنیم.»
دبیر جشنواره چهلم موسیقی فجر در ادامه صحبتهایش به جایزه باربد اشاره کرد و گفت: «در این دوره از جشنواره، علاوه بر بخش آلبومهای موسیقی، دیگر فعالیتهای موسیقایی همچون جایزه موسیقی و رسانه و جایزه ترانه به بخش جایزه باربد افزوده شده است. هدف ما توسعه جایزه باربد است تا هم در بخش بینالملل و هم داخلی زمینههای رقابت فراهم شود.»
مهدوی درباره بخش رپ هم توضیح داد: «موضوع این گونه موسیقی را مطرح کردم، اما مورد توجه قرارنگرفت، حتی پیشنهاد شد موسیقی رپ فارسی تعریف و برگزار کنیم چرا که موسیقی رپ چیز عجیبی در فرهنگ ایرانی نیست، فرم و شکل آن همان بحر طویل است.»
معرفی سالنهای اجرای جشنواره
درادامه این نشست محمدعلی مرآتی، دبیر اجرایی چهلمین جشنواره بینالمللی موسیقی در توضیحاتی گفت: «براساس کمیتههای ۲۰ گانه که امسال تشکیل شده و با توجه به استقبال هنرمندان از جشنواره، در این دوره، تعداد سالنها از 7 سالن به ۱۰سالن افزایش پیدا کرده و اکثر سالنها دو سانس اجرا خواهند داشت. براین اساس تالار وحدت برای اجرای ارکسترال و بخش بینالملل انتخاب شده است و درکنار آن برج آزادی، تالار رودکی، سالن اندیشه حوزه هنری، فرهنگسراهای نیاوران، ارسباران و بهمن، سالن میلاد نمایشگاه بینالمللی، رزمال و وزارت کشور از سالنهای چهلمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر هستند.»
اما نکته قابل توجه حضور 1464 اجرا کننده در این دوره است که درمجموع 106گروه اجرا خواهند داشت و 6 گروه نیز در بخش بینالملل روی صحنه میروند. شرکتکنندههایی از کشورهای ترکیه، هلند، اسپانیا، تونس، ارمنستان و هند.»
مرآتی افزود: «امسال با دستور معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای کنسرتهای خیلی مهم، تخفیف ۵۰ درصدی برای دانشجویان درنظر گرفته شده است و تمهیدات ویژهای در فرهنگسرای ارسباران برای گروههای هنرستانی و دانشجویی اختصاص داده شده است.»
به گفته مرآتی طبق آمار، حضورهنرمندان 40درصد نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است.
دبیر اجرایی جشنواره درباره قیمت بلیتها نیز گفت: «قیمتگذاری بلیتها بر اساس قابلیتهای هنری و توجه ویژه هنرمندان و عدالت شنیداری بر موسیقی کلاسیک و ایرانی صورت گرفته و در این راستا ذائقهسازی مخاطب براساس کیفیت اجراخواهد بود.»
در پایان این نشست رسانهای، پوستر چهلمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر با حضور رضا مهدوی دبیر، احمد صدری رئیس، محمد علی مرآتی دبیر اجرایی و اهالی رسانه رونمایی شد. به گفته انوشیروان مانی طراح پوستر و تندیس جشنواره بینالمللی موسیقی فجر، این پوستر نمایانگر رویکرد نوین جشنواره در کنار حفظ هویت موسیقی ایرانی است.