ناترازی یا کمبود انرژی؛ راه حل، سرمایه‌گذاری است
محمد ابراهیمی
کارشناس صنایع پایین‌دستی نفت
احتمالاً اگر سخنان همه مسئولان دولتی و غیردولتی طی شش ماه اخیر مورد پایش و بررسی قرار گیرد، «ناترازی» در زمره پراستفاده‌ترین واژگانی است که از سوی ایشان بیان و از طریق رسانه به گوش عموم مردم رسیده است.
امری که تکرار مکررش وجه اطلاع‌رسانی خود را در مردم از دست داده و به این سؤال مهم در جامعه تبدیل شده است که؛ با وجود این همه ناترازی (یا آنچه مردم در قالب کمبود درک میکنند) چه باید کرد؟ آیا اساساً دولت برنامه مدونی برای رفع این کمبود تنظیم کرده است؟
اگر موضوع ناترازی در سایر بخش‌ها را نادیده گرفته و صرفاً به عملکرد و اظهارات مسئولان صنعت نفت و گاز کشور توجه کنیم، نشانه‌های مطلوبی از اقدام مؤثر کوتاه مدت و برنامه مدون بلندمدت به چشم می‌‌خورد.
واقعیت این است که دولت چهاردهم وضعیت سوخت مایع کشور را در شرایط عجیب و پیچیده‌ای تحویل گرفت. در حالی که وزارت نفت دولت قبل مکلف شده بود نسبت به ذخیره‌سازی مناسب سوخت مایع نیروگاه‌ها اقدام کند؛ ذخیره نفت‌گاز و نفت کوره در مقایسه با سال قبل معادل 2.6 میلیارد لیتر کاهش داشت و 471 میلیون لیتر از نفت‌گازی که می‌‌بایست ذخیره می‌‌شد، از رینگ صادراتی بورس انرژی سر درآورد و در ازای آن، نفت‌گاز با قیمتی بالاتر در قالب واردات تأمین شد!
برخی تحلیلگران، تحویل و تحمیل چنین شرایطی را برابر با تلاش برای القای ناکارآمدی دولت چهاردهم دانستند. اما عملکرد وزارت نفت در دو حوزه «تأمین» و «توزیع» سوخت مایع، مانع بزرگی سر راه این القای ناجوانمردانه و جلوگیری از زمینگیر شدن دولت چهاردهم بود.
این دستاورد اگرچه با اعمال برخی محدودیت‌ها حاصل شد، نتیجه اجرای برنامه‌های فوری عملیاتی، به قصد دستیابی به نتیجه در کوتاه مدت، در سه قالب بود. اولاً در حوزه اصلاح فرآیندها تمهیدات مؤثری به منظور افزایش میزان تولید اتخاذ شد، ثانیاً پیگیری طرح‌های جاری مربوط به افزایش ظرفیت تولید پالایشگاه‌های کشور به طور ویژه در دستور کار قرار گرفت و ثالثاً از حداکثر ظرفیت توزیع سوخت مایع کشور به نحو احسن بهره گرفته شد تا کم‌ترین اختلالی در تأمین سوخت مایع نیروگاه‌ها ایجاد نشود.
در واقع دولت طی دوره کوتاه‌تر از شش ماه توانست با مدیریت سوخت مایع و گاز طبیعی، نشان دهد که توان رفع مشکلات در کوتاه مدت را دارد. براثر همین عملکرد می‌‌توان انتظار داشت برنامه مدونی نیز برای سال آتی و سال‌های بعد در حوزه نفت و گاز به کار گرفته شود.
اما سؤال اصلی جامعه در مورد ناترازی‌ها همچنان باقی است؛ سؤال این است که دولت چه برنامه‌ای برای رفع کمبود یا ناترازی مرتبط با حوزه صنعت نفت و گاز برای میان مدت و بلندمدت دارد؟
دولتمردان چهاردهم نشان داده‌اند برخلاف سلف خود، ایده‌های ماورایی در حوزه‌های علمی و فنی ندارند و مبتنی بر واقعیات اظهار نظر میکنند. سخنان اخیر وزیر نفت حکایت از همین امر دارد. محسن پاک‌نژاد در یکی از جدیدترین اظهارات خود، ضمن تصریح و تأکید بر کلید رفع مشکلات مرتبط با ناترازی، از برنامه‌های این وزارتخانه در این باره سخن گفت.
براین اساس برای دستیابی به اهداف کمی برنامه هفتم توسعه در افزایش تولید نفت و گاز، نیاز است اولاً از افت تولید جلوگیری شود و ثانیاً نسبت به اجرای طرح‌های توسعه‌ای اقدام شود. وزیر نفت به طور صریح گفت که فشارافزایی در پارس جنوبی از نان شب هم واجب‌تر است. سخنان این مقام مسئول ناظر بر این امر است که وزارت نفت به عنوان پیشران اقتصاد کشور برای دستیابی به هدف تعیین شده نیازمند جلب و جذب 120 میلیارد دلار سرمایه است.
ادامه در صفحه 3
