تمدن «سرآمیزه» ایران
بهزاد اژدری
سرامیست
تمدن ایران به عنوان یکی از کهنترین تمدنهای جهان، سابقه چند هزار ساله در حوزه سرامیک دارد. اگر نگاهی به تاریخ سرامیک و نقش آن در تمدن ایران داشته باشیم، میبینیم این تمدن بشدت در زمینه بروز و ظهورش وابسته به متریال سرامیک و ویژگیهای آن است.
در واقع تمدن ایران سرآمیزه است به این معنا که اشیای زندگی روزمره و آیینی، مجسمهها، بناها و گونههای مختلف هنر تجسمی و معماری، براساس قابلیتهای سرامیک شکل گرفته است.
داشتن چنین پیشینه تاریخی و ظرفیت بالقوه، این ضرورت را بر ما تحمیل میکند که این ظرفیتها را غنیمت شماریم و از آن بهرهمند شویم.
از مشخصههای دیگر سرامیک این است که این ماده به تمام و کمال ویژگی متریالهای دیگر را به لحاظ ظاهری و عملکرد داراست، به طوری که تمام تکنولوژیهای جدید مثل آیتی، ابزارها و ترانزیستورها، فوقهادیها، مقاومتها، وسایل و ابزار موجود در صنایع سنگین و فوقسنگین و سبک زندگی روزمره ما از سرامیک ساخته شده است.
یکی دیگر از ویژگیهای سرامیک این است که فراوانترین ماده در سطح پوسته زمین است و امکان بالقوه بسیاری برای تمام بشر فراهم میکند تا این ماده را به عنوان یک متریال اولیه برای پیشبرد امور انضمامی و غیرانضمامی به کار گیرد. طبق آمار، چین با بیش از 83 درصد، کل تولیدات سرامیکی جهان را به خود اختصاص داده و ایران بعد از چین دومین تولیدکننده سرامیک در جهان است. با توجه به تغییراتی که در جهان برای کشف و به کارگیری ظرفیتهای مختلف از سرامیک و سرمایهگذاری در آن وجود دارد، بزودی درخواهیم یافت کشورهایی که بدون پیشینه تاریخی سرامیک هستند، قطعاً با برنامهریزی و اتخاذ سیاستهایی بتوانند جایگاه ایران را در سرامیک بگیرند. سازمان ملل اعلام کرده، هزاره سوم از سال دو هزار تا سه هزار میلادی به عنوان هزاره سرامیک نامیده شده است، با این ضرورت که برای نجات کره زمین چارهای نداریم جز اینکه از ماده سبزی به نام سرامیک برای ساخت تمام تولیدات مورد نیاز بشر استفاده کنیم و کره زمین را از شر آلایندهها نجات دهیم. همین یک سرفصل، دستورالعمل و ضرورت کافی است تا وقت را از دست نداده و سیاستهایمان را بر پایه دانش علمی و فنی و آیندهنگرانه از سرامیک متمرکز کنیم تا بتوانیم از این فرصت تاریخی که در اختیار این محدوده جغرافیایی و تاریخی است، بهرهمند شویم. ضرورت دارد به سرامیک به چشم یک نعمت نگاه کنیم، زیرا برای نجات کشور از نظر اشتغالزایی و بهبود جایگاه جهانی، اقتصادی و علمی به آن نیازمندیم و برای اینکه این افتخار تمدنی را به راحتی از کف ندهیم به وزرای محترم و نهادهای مرتبط پیشنهاد میکنم مسأله سرامیک و هزاره سوم را مبنای دستورالعملها و سرفصل برگزاری جلسات علمی، همایشها و برنامههای مطالعاتی قرار دهند.