نقش و مسئولیت اجتماعی نخبگان چیست؟

مهسا قوی قلب- خبرنگار/  با توجه به افزایش روز به روز آلودگی هوای شهر تهران و تبدیل شدن تهران به آلوده‌ترین شهر جهان، در عین اینکه تنفس لحظه به لحظه سخت‌تر می‌شود، بر نگرانی‌ها هم افزوده می‌شود. سال‌هاست با مسأله آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کنیم، کم کم امیدها برای داشتن هوایی پاک در 6 ماهه دوم سال به یأس تبدیل شده‌اند، هرچند در ماه‌های دیگر سال نیز تهران بازهم درگیر آلودگی هواست. برای خروج از ناامیدی مطلق چاره‌ای جز ورود نخبگان به این حوزه باقی نمانده است. باید همه نهادها و سازمان‌ها پیگیر طرح‌های جدید و به‌روز باشند چرا که طرح‌های قدیمی از جمله زوج و فرد کردن خودروها یا تعطیلی مدارس و ادارات یا کاهش ظرفیت کارمندان و ادامه کارها با حداقل نیرو هیچ‌کدام تا به امروز کارآمدی کافی نداشته است. آلودگی هوای کلانشهرها سا‌بقه‌ای بیش از نیم قرن دارد. اما در سال‌های اخیر، اثرات آلودگی هوا در شهرهای بزرگ، سلامت شهروندان را بیش از پیش تهدید کرده و باعث خسارات جسمی، روانی و مادی سنگینی شده است. با توجه به رشد روزافزون ترافیک و آلودگی هوای ناشی از آن در شهر تهران نیاز به بررسی سیاست‌های مختلف برا‌ی ارتقای کیفیت هوا وجود دارد. درهمین رابطه و در جهت ورود نخبگان به این حوزه اولین رویداد «هوای پاک از ایده تا عمل» با هدف راهکارهای اجرایی کاهش آلودگی هوای شهر تهران و توانمندسازی و مشارکت مردمی جهت کاهش آلودگی هوای شهر تهران قرار است از سوى شهردارى تهران در ابتدای بهمن ماه برگزار شود تا بتوان به مطرح شدن ایده‌های نو در حوزه رفع مشکل آلودگی هوا امیدوار شویم.‌
آلودگی هوا یک مسأله جدی و پیچیده است که تأثیرات مخرب بر سلامتی انسان‌ها و محیط زیست دارد. در شهرهای پرجمعیت مانند تهران، عوامل مختلفی می‌توانند به تولید آلودگی هوا کمک کنند. حمل و نقل، صنایع، برق، سوخت‌های فسیلی، ساختمان‌ها و فعالیت‌های شهری همه در افزایش معضلات این حوزه به عنوان مقصران اصلی سهم دارند و در جهت کاهش این سهم‌ها باید برای هر یک راهکارها و نسخه‌های جداگانه‌ای پیچیده شود.
از آنجا که آلاینده‌های زیست محیطی، انسان عصر حاضر را مورد تهدید قرار داده است، پرداختن به این موضوع مهم ضروری به نظر می‌رسد تا از جهات مختلف مورد بررسی و واکاوی مجدد قرار بگیرد و در نهایت هم هوای پا‌ک داشته باشیم چرا که بدون هوای پاک بقا در کره زمین نیز رو به زوال خواهد رفت. آلودگی هوا می‌تواند اثرات منفی جدی بر سلامت انسان‌ها بگذارد و منجر به بروز بیماری‌های تنفسی، قلبی و مشکلات دیگر شود. به علاوه، هوای پاک از اهمیت بسیاری برای حفظ محیط زیست برخوردار است، زیرا انواع آلودگی‌ها می‌تواند به تخریب زیستگاه‌های حیوانات و گیاهان، کاهش تنوع زیستی و ایجاد تغییرات اقلیمی منجر شود.
شهرداری تهران در کنار اقدامات خود در وظایفی که در قانون هوای پاک بر عهده دارد، نیاز تهران را به ورود نخبگان و خبرگان سنجیده و در این راستا اولین رویداد هوای پاک از ایده تا عمل با همکاری اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار، شرکت کنترل کیفیت هوای تهران و مرکز مطالعات شهرداری تهران برگزار می‌شود. در این راستا تاکنون ۳ پیش نشست تخصصی نیز با اساتید دانشگاه‌ها، خبرگان و نخبگان علمی برگزار شده است.
نخبگان باید وارد شوند تا با همت جمعی کیفیت هوای شهر تهران ارتقا پیدا کند و راهکارهای اجرایی برای کاهش آلودگی هوای شهر تهران ارائه شود.
 باید توانمند‌سازی و مشارکت مردمی جهت کاهش آلودگی هوای شهر تهران ایجاد شده و در عین حال زیرساخت‌های حمل و نقل برقی توسعه پیدا کنند. باید رفتاری ایجاد شود تا سیاست‌های رفتاری شهروندان جهت کاهش آلودگی هوای شهر تهران هدایت شود و فضای سبز نیز توسعه پیدا کند.

محورها و زیر‌محورها برای ورود نخبگان
در رویداد «هوای پاک از ایده تا عمل» به موضوعات ذیل پرداخته خواهد شد:
1- کاربرد هوش مصنوعی و تحلیل داده در سیاستگذاری کاهش آلودگی هوا
2- مدیریت منابع آلاینده ثابت (صنفی و خدماتی) شهر تهران با تمرکز بر کاهش آلودگی هوا
3- بررسی طرح‌های محدودیت ترافیکی و مناطق کم انتشار و ارائه روش‌های اجرایی برای بهبود آن
4- ارزشگذاری اکولوژیک خدمات مدیریت شهری با توجه به اقتصاد کم کربن با رویکرد کاهش آلودگی هوا
5- ایده‌های مدیریتی و برنامه‌ریزی شهری در راستای کاهش آلودگی هوا با تمرکز بر استفاده از انرژی تجدیدپذیر و توسعه فضای سبز.