سعیدآجرلو

فعال سیاسی اصول‏گرا

آنچه در گفت و گوی شب گذشته رئیس جمهور جلب توجه کرد پرداختن به  موضوع ناترازی بنزین و انرژی و یارانه  بود که اصلاً همین مباحث مسائل اصلی اداره کشورند و البته عموماً دولت‌ها از اینکه وارد روند حل این مسائل بشوند ابا دارند. زیرا حل این مسائل ارتباط مستقیمی با میزان محبوبیت دولت‌ها  دارد و اغلب برای جلوگیری از کاهش محبوبیت وارد این مسیر نمی‌شوند.
اما مواضع آقای پزشکیان نشان داد که دولت او عزم اصلاح این وضع را دارد که این اتفاق خوبی است. منتها مسأله بنزین را نباید با ادبیات گران‌سازی جلو برد. زیرا گران‌سازی ادبیاتی است که ممکن است ایجاد تنش کند و نگران کننده باشد.
اما سود بردن مردم از درست مصرف کردن اگر چه کار سختی است می‌تواند کارسازتر باشد. دولت اگر بخواهد کار بزرگی در این زمینه بکند تعیین تکلیف ناترازی‌ها از جمله در حوزه سوخت است. منتها با رعایت  نکاتی که تجربه 98 تکرار نشود و خیلی بلندتر و بزرگتر به موضوع نگاه کند.
نکته دیگر اینکه نمی‌شود نظام بانکی، شرکت‌های دولتی و بوروکراسی ما اصلاح نشود و مردم احساس کنند که فقط به مسأله انرژی پرداخته شده است. حال آنکه این ساختارهای اقتصادی نیز باید تبدیل به مسأله روی میز دولت شده و اصلاح شوند. در حوزه فرهنگی به نظرم آقای پزشکیان درباره قانون عفاف و حجاب صریح موضعش را اعلام نکرد. با اینکه رؤسای دو قوه دیگر نظر صریح خودشان را اعلام کردند. رئیس جمهور اگر چه در این باره منتقد بود ولی صریحاً اعلام نکرد که قانون را ابلاغ می کند یا نه . هر چند اگر ابلاغ نکند زمینه یک اختلاف بزرگ می‌شود و اگر ابلاغ کند مورد انتقاد حامیانش قرار می‌گیرد.
درباره فیلترینگ اما از سخنان رئیس جمهور مشخص بود که امکان تعیین تکلیف و گشایش وجود دارد. در حوزه سیاست خارجی هم گویا هنوز موضوع تعیین تکلیف نشده و دولت در حال رصد اوضاع است. بنابراین به شخصه متوجه موضع روشن و دقیقی نشدم. منتها یقیناً اینکه آقای پزشکیان برخلاف آقای روحانی سیاست خارجی را به موضوع دعوای سیاست داخلی تبدیل نکرده است این امکان را می‌دهد که کار را با وفاق بیشتری پیش ببرد.

 غلامحسین کرباسچی

دبیرکل سابق حزب کارگزاران

اگر قصد مشورت به آقای رئیس‌جمهور را داشتم، قطعاً به ایشان می‌گفتم که سناریوهای صدا و سیما را برهم بزنند. این نوع صحبت کردن، این نوع نشاندن و این نوع سؤال پرسیدن، بیشتر برای تخریب رئیس‌جمهور است تا اینکه پیامی به مردم برساند. آنچه که دیشب از رئیس‌جمهور دیدیم، همان صداقت و شفافیت همیشگی بود اما در مقابل، شیطنت‌های صدا و سیما را شاهد بوده‌ایم.
به گونه‌ای که تلاش داشتند با سؤال‌های متعدد و پریدن در میان کلام رئیس‌جمهور، به این پاسخ برسند که دولت می‌خواهد همه چیز را گران کند و با پیش کشاندن بحث مهم بالا رفتن نرخ بنزین اجازه ندهند کلام ایشان به درستی منعقد شود. اما موضعگیری رئیس‌جمهور در بحث حجاب -که با شیطنت صدا و سیما، تنها دو دقیقه آخر گفت‌و‌گو به آن اختصاص یافت- قابل توجه بود. رئیس‌جمهور به خوبی به مشکلات پیش روی اجرایی شدن این قانون واقف بود. این قانون نه تنها اجرایی نیست بلکه زمینه‌ای برای تخریب بیشتر اعتقادات مردم و برای درگیری‌های بیشتر اقشار مختلف است. ایشان با صداقت همیشگی خود اعلام کرده‌اند که زمینه‌ای برای اجرای آن را در دولت نمی‌بینند.
مسعود پزشکیان درگیر مسائل اجرایی کشور شده و مواردی را که مطرح کرد، کلیات بود. ایشان می‌توانست بعضی از مسائل و مشکلات اجرایی کشور را بیان کند. ایشان همیشه ابا دارد از اینکه بگوید در گذشته چه بوده و قبلی‌ها چه کرده‌اند، اما باید بطور شفاف مشکلات را می‌گفتند. بودجه‌ای را که دولت به مجلس فرستاده، در همان قالبی تدوین شده که در گذشته می‌شد. به عبارتی چند هزار میلیارد تومان از این بودجه صرف مسائلی می‌شود که خود آقای پزشکیان در تبلیغات انتخاباتی مخالف آن نوع هزینه‌کردها در کشور بود. او می‌توانست بگوید که ما نمی‌خواستیم چنین بودجه‌ای را به مجلس بدهیم. می‌توانست بگوید که اگر 12 میلیارد دلار پول دست دولت است، بقیه امکانات کشور دست چه کسانی است و هزینه‌ها صرف چه مواردی می‌شود. اما نگفت. البته نمی‌توان صدا و سیما را در این مورد بی‌تقصیر دانست. چنان رئیس‌جمهور را سؤال پیچ می‌کردند که دیگر فرصتی برای طرح موضوعات دیگر نبود.
آقای پزشکیان باید روال صدا و سیما را بهم بزند. ضرورتی ندارد که ایشان بیش از یک ساعت در مقابل دوربین صدا و سیما بنشیند و حرف بزند. ایشان می‌تواند هر وقت که تمایل داشت رسانه‌ها را دعوت کند و تنها دو جمله بگوید که برای مردم قابل قبول باشد. وگرنه حضور در برنامه‌هایی که از قبل معلوم است که در آن چه گفته خواهد شد، فایده‌ای ندارد.

محمدکاظم انبارلویی

عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی

صداقت و صراحت رئیس‌جمهور در پاسخ‌ها ملموس و مشهود بود. رئیس‌جمهور ما معتقد است برپایه نظام دانایی کشور در دانشگاه‌ها می‌توان مشکلات اقتصادی را حل کرد و این حرف درستی است.
او امیدوارانه سخن گفت و تکیه بر مردم و همه ملت ایران را ضامن تحقق شعارها و وعده‌های خود دانست. در حوزه اقتصادی، اعداد و ارقامی را یادآور شدند که در ذهن مبارک ایشان بود. اگر یک بار صحت سنجی شود، فکر می‌کنم به صواب نزدیک‌تر باشد. در مورد قانون حجاب هم تأکید ایشان بر اجرای این حق الهی و اجرای قانون بود، اما به مطالبی اشاره کردند که در قانون نیست. فکر می‌کنم قانونی که الان به تصویب رسیده است و فرآیند عبور از مجلس و شورای نگهبان و تشخیص مصحلت و از همه مهم‌تر لحاظ کردن دیدگاه‌های دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه را دربرگرفته است، قانون کاملی است که اگر اجرا شود، ما به این حکم و قانون الهی در قرآن یعنی حجاب عمل خواهیم کرد.

آذر منصوری

رئیس جبهه اصلاحات ایران

در دیدارهایی که اخیراً با رئیس‌جمهور به همراه هیأت رئیسه جبهه اصلاحات ایران داشتیم، پیشنهاد مؤکد دادیم که از هر فرصتی برای گفت‌و‌گوی رودررو و مستقیم با مردم استفاده کنند. صدا و سیما نیز به‌عنوان رسانه ملی باید بتواند از موضعی ملی این امکان را فراهم کند. در گفت‌و‌گوی دیشب رئیس‌جمهور چند نکته قابل‌توجه و حائز اهمیت بود.
۱. این گفت‌و‌گو صادقانه و مسئولانه بود. به این معنی که رئیس‌جمهور بدون آنکه بخواهد وعده کاذب به مخاطبان خود بدهد، صادقانه و از جایگاه منتخب مردم هم از ناترازی‌های که روی دست دولت مانده چه وجوهی دارد و مدیریت کشور با چه مشکلاتی روبه‌روست.
۲. تنها مخاطب رئیس‌جمهور در این گفت‌و‌گو مردم نبودند، بلکه نهادهای مسئول دیگر نیز بودند که با توجه به انبوه مشکلات و بحران‌ها باید با دولت حداکثر همراهی را داشته باشد تا این ناترازی‌ها جبران شود.
۳. تأکید بر حقوق همه مردم ایران که به باور من از اعتقاد رئیس‌جمهور بر اصل ایران برای همه ایرانیان نشأت می‌گیرد.
۴. تأکید بر حقوق اقشار و صنوفی که مطالبات‌شان معوق مانده است و توجه به این نکته مهم که طبعاً اگر این اقشار تحت‌فشار باشند، نارضایتی‌ها تشدید خواهد شد. رفع این نارضایتی‌ها نیاز به اجماع و توافق حداکثری در بین نهادهای مسئول دارد.
۵. اشاره به اختلاف طبقاتی که به دلیل سوء حکمرانی تشدید شده و بر تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌ها افزوده است و دولت باید متناسب با شعار حق و عدالت از فشار بر قشر محروم و کم‌درآمد بکاهد.
۶. از تلاش دیپلماتیک نهاد وزارت خارجه برای مدیریت تنش‌ها و دور کردن خطر جنگ که طبعاً اثرات آن مشهود است.
محورهای دیگری مانند تلاش برای حل مشکلات معیشتی مردم، رفع فیلترینگ و تلاش برای توقف اجرای قانون موسوم به حجاب و عفاف و پرهیز از دامن زدن به این مناقشه از نکات مهم گفت‌و‌گوی تلویزیونی رئیس‌جمهور بود. دکتر پزشکیان نکاتی هم درخصوص اجماع و وفاق مطرح کرد که به نظرم هرکدام از این محورها نیاز به گفت‌و‌گوهای تفصیلی بیشتر با حضور کارشناسان دارد. نهادهای مسئول و دیگر قوای حاکم بر کشور نیز باید بدانند که با توجه به ابعاد شکاف سیاسی و ابعاد چالش‌ها و ابرچالش‌هایی که کشور با آن مواجه است، باید نهایت همراهی و همکاری را با دولت داشته باشند.