«ایران» از آثار طرح طبقه‌بندی مشاغل در معادن گزارش می‌دهد
چشم‌انداز رشد ۲۰ درصدی قدرت خرید معدنکاران
ایلیا پیرولی
خبرنگار
معادن زغال‌سنگ به عنوان یکی از بخش‌های حیاتی صنعت معدنکاری در ایران، همواره با چالش‌های متعددی از جمله شرایط کار سخت، خطرات ایمنی و معیشت کارگران مواجه بوده است. در این راستا، احمد میدری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نخستین نشست شورای عالی کار دولت چهاردهم بر ضرورت اصلاح طرح طبقه‌بندی مشاغل در این معادن تأکید کرد.
کاهش۳۰ درصد هزینه‌های تولید
وزیر کار به اهمیت پیوستن به مقاوله‌نامه‌های سازمان بین‌المللی کار (ILO) اشاره کرده و تأکید دارد که با اصلاح طرح طبقه‌بندی مشاغل، می‌توان خطرات ناشی از کار در معادن را کاهش داد. در حال حاضر طبق آمارهای موجود، حوادث ناشی از کار در معادن زغال‌سنگ ایران حدود ۲ برابر میانگین جهانی است. میدری به ضرورت ایجاد یک سامانه اطلاعاتی داده‌محور برای احصا و طبقه‌بندی خطرات ناشی از کار اشاره کرد و افزود: این اقدام می‌تواند به سازماندهی بهتر نیروی کار و تخصیص منابع بهینه کمک کند. وی می‌گوید: تنها یک معدن زغال‌سنگ در کشور به صورت مکانیزه فعالیت می‌کند. بر این اساس با اصلاح طرح طبقه‌بندی مشاغل و توجه به مکانیزه کردن معادن، بهره‌وری افزایش یافته و خطرات ناشی از کار کاهش خواهد یافت. آمارها نشان می‌دهد که مکانیزه کردن معادن می‌تواند تا ۳۰ درصد هزینه‌های تولید را کاهش دهد.
بهبود چالش ۴۰ درصدی
بررسی‌ها نشان می‌دهد که ۴۰ درصد از خانواده‌های کارگران معادن زغال‌سنگ در شرایط نامناسب اقتصادی زندگی می‌کنند. اصلاح طرح طبقه‌بندی مشاغل می‌تواند به ارتقای سطح حقوق و مزایای کارگران کمک کند. طبق آمار، متوسط حقوق کارگران معدن در ایران حدود ۵۰ درصد کمتر از حداقل استانداردهای جهانی است.
کاهش 50 درصدی حوادث
با شناسایی دقیق خطرات و ارائه راهکارهای مناسب، می‌توان ایمنی کارگران را افزایش داد. همچنین با اجرای استانداردهای ایمنی جدید، می‌توان انتظار داشت که حوادث ناشی از کار در معادن تا ۵۰ درصد کاهش یابد. اصلاح طرح طبقه‌بندی مشاغل می‌تواند منجر به افزایش حقوق و مزایای کارگران شود که در نهایت به بهبود شرایط اقتصادی خانواده‌های آنان منجر خواهد شد. طبق پیش‌بینی‌ها، افزایش حقوق کارگران می‌تواند قدرت خرید آنان را تا ۲۰ درصد افزایش دهد.
با توجه به اینکه دولت بر ساماندهی مسائل کارگری و تلاش برای بهبود شرایط کار تمرکز دارد، با اجرایی شدن طبقه‌بندی مشاغل در معادن، اعتماد عمومی به نظام کارگری و دولتی تقویت خواهد شد. همچنین با مکانیزه کردن معادن و افزایش بهره‌وری، صنعت معدنکاری می‌تواند به رشد پایدار دست یابد که این امر به نفع اقتصاد کل کشور خواهد بود.
راهبردهایی در انتظار اجرا
مطابق نظر کارشناسان حوزه کار و تولید، معادن زغال‌سنگ بخشی به دلایلی نظیر وجود گازهای سمی مانند متان، شرایط پیچیده و سخت استخراج و تهدیدات جدی برای سلامت و جان کارگران از محیط‌های کار پرمخاطره محسوب می‌شوند.
به این واسطه، تأمین ایمنی کار در راستای حفاظت از سلامت نیروی کار شاغل در محیط کاری معادن بویژه کارگران معادن زغال‌سنگ، ضروری است. در کنار تأمین سلامت جسم و روح نیروی کار، تأمین معیشت جامعه کارگری شاغل در معادن نیز در روند بهره‌وری کار مؤثر است؛ بنابراین کارگران بهره‌مند از وضعیت معیشتی مناسب، شرایط روحی و جسمی بهتری را تجربه می‌کنند و این موضوع توانایی آنان را برای تمرکز بیشتر در کار افزایش می‌دهد. با توجه به آمار بالای حوادث کار حوزه معدن، حفظ یا ارتقای شاخص‌های اشاره شده در حوزه فعالیت نیروی کار شاغل در معادن، احتمال بروز حوادث شغلی را کاهش می‌دهد. در نهایت اینکه بسیاری شاخص‌های مرتبط با فعالیت نیروی کار شاغل در معادن نظیر معیشت، دستمزد، ایمنی، آموزش و بهره‌وری کار و مؤلفه‌های مهم و مؤثر حوزه کار نظیر تجهیزات و استانداردهای آموزش ایمنی، تضمین ایمنی محیط کار و بسیاری موارد مرتبط با حوزه فعالیت معدن در کنار یکدیگر، ارتقای وضعیت موجود را موجب می‌شوند.
تغییر رویکرد عملیاتی شود
در حوزه فعالیت معادن زغال‌سنگ به واسطه آمار بالای حوادث و ایمنی نامطلوب این بخش، تسریع در بهبود فضای کار این بخش و تسهیلگری در اصلاح قوانین و نظارت‌ها الزامی است. بر اساس تأکید وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بر موضوع طبقه‌بندی مشاغل در معادن زغال‌سنگ، تدوین شیوه‌نامه یکپارچه ایمنی و اصلاح الگوی پرداخت دستمزد در معادن زغال‌سنگ، بازنگری ضریب‌های شغلی در معادن مورد اشاره و حمایت کامل از بازماندگان و آسیب‌دیدگان حادثه معدن طبس به عنوان یکی از بدترین حوادث بخش معادن، تأییدی بر تغییر رویکرد نسبت به این حوزه محسوب می‌شود.
