آمارهای بینالمللی گواهی میدهند
ایران؛ بزرگترین قدرت تجارت دریایی غرب آسیا
چشمپوشی از ظرفیتهای دریایی و موقعیت استراتژیک ایران که دارای منابع انرژی غنی، توانایی برای نقشآفرینی در کریدورهای بینالمللی و دسترسی به آبهای آزاد است، برای کشورها بویژه کشورهای منطقه آسان نیست. ایران درهمسایگی با ۱۲ کشورقرار دارد که با حدود ۸۰ درصد همسایگان دارای مرز آبی است. ۳۷ درصد از ۱۱ هزار و ۲۴۰ کیلومتر نوار مرزی ایران در مجاورت آبها ست. بنابراین ظرفیتهای سواحل کشور و موقعیت جغرافیایی -سیاسی-اقتصادی آنها موجب شده که امکان جذب کشورهای عضو در سازمان همکاری شانگهای و گروه اقتصادی بریکس برای توسعه زیرساختهای مورد نیاز فعالیتهای اقتصادی دراین مناطق مهیا باشد.
سهیلا یادگاری
خبرنگار
شفافسازی قابل تأمل
بنابرآمار آنکتاد(کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد) ارزش ناوگان دریایی ایران بیشترین افزایش در جهان را بین سالهای 2019 و 2022 ثبت کرده است (در زمان تحریم) و براساس مطالعات اقتصادی سازمان اطلاعات مرکزی امریکا، ایران با 32 کشتی فله بر، 31 کشتی کانتینری، 83 نفتکش، 393 کشتی باری عمومی و 403 فروند کشتی از انواع دیگر در سال 2022 در مجموع دارای 942 فروند کشتی بوده و به عنوان بزرگترین قدرت تجارت دریایی در منطقه خاورمیانه شناخته شده است؛ به طوری که بیش از یک سوم کشتیهای این منطقه را به خود اختصاص داده است.
تمرکزبرکاهش سن ناوگان
توسعه همکاریهای اقتصادی، تجاری و سرمایهگذاری در طرحهای بزرگ مقیاس و دانشبنیان زیرساختی، تولیدی و خدماتی با کشورهای همسایه و سایر کشورها، بهرهگیری از ظرفیتهای دریایی و حضور مؤثر در معابر بینالمللی و دستیابی به موقعیت قطبهای منطقهای مورد نظر، راهبرد دولت چهاردهم در حوزه حملونقل، ترانزیت و بخصوص حملونقل دریایی است. البته رفع کاستیهایی مانند استهلاک و سن بالای ناوگان دریایی کشور که حدود 25 سال است، (درحالیکه میانگین سنی ناوگان حمل ونقل دریایی جهان در سال 2023 معادل 13.7 سال بوده است) میتواند توان تجاری کشتیرانی ایران را افزایش دهد.
دستیابی به این اهداف با اقداماتی مانند افزایش نقش ایران در زنجیره تأمین جهانی اقلام اساسی (نفت، گاز، فلزات اساسی، غلات)، توسعه کریدورهای حملونقلی، تدوین سند راهبرد ملی پیشرفت که در برنامه هفتم توسعه آمده است، مورد نظردولت است.
تلاش مضاعف
برای کاهش آثار نامطلوب
علیاکبر صفایی، مدیرعامل سازمان بنادر و کشتیرانی با اشاره به تحریمهای اروپا علیه کشتیرانی ایران گفت: کشتیرانی جمهوری اسلامی یک نهاد تجاری و بازرگانی است که کالاهای تجاری نه تنها ایران بلکه سایر کشورها را نیز حمل میکند و یکی از بزرگترین شرکتهای کشتیرانی درغرب آسیا بهشمار میرود. کل تلاشهای این شرکت در دریای خزر برای واردات کالاهای اساسی به کشور است؛ بنابراین اتهامی که اتحادیه اروپا وارد کرده کاملاً واهی است.
وی با اشاره به تأثیر نامطلوب تحریمها برمردم افزود: قطعاً با تلاشهای مضاعفی که مجموعه دریایی کشور انجام خواهد داد شرایطی را بهوجود خواهیم آورد که شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بتواند تداوم فعالیتهای خودش را مانند سابق ادامه بدهد. حمل دریایی ایران با اقصی نقاط دنیا بهرغم فشار تحریمها جریان دارد.
تحریمهای جدید خللی در کشتیرانی ایجاد نمیکند
مسعود پل مه، دبیرکل انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران در خصوص تحریم کشتیرانی از سوی کشورهای اروپایی و تأثیر آن برعملکرد تجارت دریایی کشورمان به «ایران» گفت: همواره کشتیرانی ایرانی تحت پرچم و مالکیت جمهوری اسلامی در تحریم بوده و تحریم اخیر اروپا اتفاق جدیدی نیست و این تحریم اساساً تأثیری در روند فعالیتهای تجاری کشتیرانی نخواهد داشت. کشتیرانی جمهوری اسلامی تحت پرچم ایران یکی از مهمترین شرکتهای حوزه لجستیکی است که فعالیتهای متعددی را بهعمل میآورد، اینکه اتحادیه اروپا دست به تحریم کشتیرانی زده رفتاری ناشایست و در مغایرت با اصول بدیهی و اولیه بینالمللی و کنوانسیونهای حقوقی مرتبط با فعالیتهای اقتصاد دریایی است.
به گفته دبیرکل انجمن کشتیرانی، کشورهای تحریمکننده خودشان را در مقام مرجع قضایی قرار دادهاند و اتهامات واهی و بیاساسی را که صرفاً ناشی از رویکردهای سیاسی اروپا علیه نظام جمهوری اسلامی و در حمایت از رژیم صهیونیستی است متوجه کشتیرانی ایران کردهاند.
وی گفت: فعالان حوزه حملونقل دریایی و کشتیرانی، همواره از سیاستهای اجرایی و مدیریتی و از تدابیر لازم و راهبردهایی که اقتصاد ما را حمایت میکند و ورود و خروج کالا به بنادر را متضمن باشد، مدیریت کرده است و از این به بعد هم مدیریت خواهد کرد. همچنین با تحریمهای جدید هیچ خللی در اجرای مأموریت کشتیرانی و فعالیتهای مربوط ایجاد نمیشود. باید به این نکته توجه داشت که موقعیت جغرافیایی- سیاسی - اقتصادی ایران در کنار گفتمان مقاومت و استکبارستیزی، عوامل تعیین کننده نحوه تعامل کنشگران بینالمللی با ایران هستند. سیاست غرب، تلاش برای کوچک کردن جایگاه اقتصادی ایران در جهان بوده است. براین اساس در جهت مقابله با این سیاستها علاوه بر ارتقای توانمندی داخلی، اتخاذ دیپلماسی اقتصادی نوین در عرصه بینالملل باید در دستور کار دولت قرار بگیرد.