در پرده‌بندی سازهای زهی زخمه‌ای

میرعلیرضا میرعلی نقی
مورخ، پژوهشگر و منتقد

با وجود بسیاری تغییرات اساسی که در نظام‌های کهن آموزشی و تولیدی در سراسر جهان اتفاق افتاده است، باز هم برخی از عوامل سازنده؛ کمابیش از همان روال گذشته تبعیت می‌کنند. یکی از آنها، ثابت ماندن پیشه خانوادگی است که در صورت تداوم نسلی، تبدیل به پیشه‌ای خاندانی می‌شود و تبدیل دنیای سنتی به دنیای مدرن نتوانسته است آن را بنیان کن کند. سازگری در همه جای دنیا پیشه‌ای اکثراً خانوادگی و خاندانی است. بویژه در دنیای هنر موسیقی اعم از کلاسیک؛ شهری و یا نواحی.‌ برادران «صفری» (به خصوص مجید و زنده یاد سعید) از چهره‌های متاخر در هنر سازسازی هستند و از بین آنها، بیش از همه استاد مجید صفری، هنرمندی نوآور است که شهرت سازهای او از مرزهای ملی فراتر رفته و خواستارانی پیگیر در استانداردهای بین‌المللی یافته است. مجید صفری چندین ساز زهی زخمه‌ای را می‌سازد و بویژه در ساخت بربط(عود) و سه تار‌هایی با نقوش هوش ربا؛ شهره است.‌ گذشته از این، صداشناسی کم نظیر و نوازنده‌ای خبره است و اگر ساز نمی‌ساخت، بی‌شک تکنوازی برجسته می‌توانست باشد. او بدون اینکه قصد ساختارشکنی‌های مدرنیستی را در سازهای سنتی داشته باشد، با رعایت دقیق اصول بنیادین این سازها از حیث ظاهری و صوتی، تلاش کرده که نقایص و نیازهای موجود در آنها را بشناسد و برای اصلاح و تکمیل آنها کار کند. یکی از آخرین دستاوردهای او که اخیراً به ثبت رسمی هم رسیده، سیستم پرده بندی(دستان نشانی) ویژه‌ای به نام «رها»ست که توضیحات بیشتر را از گفته‌های خودشان نقل می‌کنیم.

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و ششصد و نه
 - شماره هشت هزار و ششصد و نه - ۲۹ آبان ۱۴۰۳