امین محمودی/  طی روزهای اخیر شاهد آن بودیم که دولت روی به زمانبندی خاموشی و قطع برق در برخی استان‌ها آورده، به همین دلیل شاهد آن بودیم که برخی از کارشناسان علت اصلی آن را ناترازی گاز در کشور قلمداد کردند.
با این حال به نظر می‌‌رسد علت اصلی قطع برق کشورمان را باید با فرسودگی و راندمان پایین نیروگاه‌های کشور مرتبط دانست. بر این اساس به صراحت می‌‌توان گفت در صنعت برق با کهنه بودن زیرساخت‌ها، عقب‌ماندگی‌های تکنولوژیک نیروگاه‌ها و واحد‌های تولید برق روبه‌رو هستیم. از سوی دیگر طبق گفته کارشناسان، شبکه‌های توزیع انتقال ما مشکل دارد و در عین حال هزینه‌های بخش تعمیر، نگهداری، بازسازی و نوسازی، از دیگر مشکلات صنعت برق کشور است.
از آنجا که در کشورمان به تبع افزایش مصرف شاهد ناترازی گاز هستیم و این موضوع بر کسی پوشیده نیست، البته بدون شک این امر به این دلیل صورت گرفت که امسال با ورود توده سرد اسکاندیناوی به کشورمان شاهد افزایش مصرف گاز بودیم به طوری که افزایش مصرف گاز از ۲۷ مهرماه تا ۱۴ آبان ماه به حدود ۲۱۸ میلیون مترمکعب رسید.
چندی پیش سعید توکلی، مدیرعامل شرکت گاز و معاون وزیر نفت درخصوص میزان ناترازی گاز در زمستان امسال گفت: پیش‌بینی ما بین ۲۵۰ میلیون مترمکعب یا ۳۰۰ میلیون مترمکعب است و علت آن هم وابستگی بیش از حد مصرف کننده‌ها به گاز است. وی ادامه داد: در حال حاضر ۵۱ درصد گاز تولیدی کشور در بخش خانگی، تجاری، حمل و نقل و صنایع جزء مصرف می‌شود که سهم این بخش‌ها در زمستان تا ۸۵ درصد هم می‌رسد؛ یعنی وقتی در روزهای سرد زمستان تولید و توزیع گاز کشور به ۸۵۰ میلیون مترمکعب در روز رسید، مصرف گاز در بخش خانگی، تجاری، حمل ‌و نقل و صنایع خرد تا ۷۰۰ میلیون مترمکعب هم می‌رسد و بقیه گاز را به سایر مصارف از جمله صنایع عمده شامل سیمان، پتروشیمی، فولاد، مس، آلومینیوم و نیروگاه‌ها تحویل می‌دهیم.
ایران به لحاظ تولید گاز طبیعی با تولید ۲۵۶.۷ میلیارد مترمکعب که معادل ۶.۴ درصد کل تولید گاز طبیعی جهان در سال ۲۰۲۱ است، به عنوان سومین تولیدکننده بزرگ گاز جهان در این سال شناخته شده است.
با این حال همان طور که اشاره شد، گاز طبیعی اصلی‌ترین حامل انرژی در کشور بوده و بیش از 70 درصد از بخش مصرفی کشور به گاز وابسته است، در کنار آن رشد غیربهینه مصرف و عدم توجه به بهینه‌سازی انرژی و محدودیت‌های پیش رو در افزایش ظرفیت تولید گاز 3 عامل اصلی ناترازی گاز در کشور هستند که باید برطرف شوند. درخصوص وابستگی انرژی به گاز باید به این نکته اشاره کرد که ٨٠ درصد از سبد انرژی در بخش خانگی، ٦١ درصد از بخش تجاری و خدمات عمومی، ٧٩ درصد از بخش صنعتی، ١٣ درصد از بخش حمل و نقل، ٣٢ درصد از بخش کشاورزی و ٥٥ درصد از خوراک پتروشیمی وابستگی مستقیم به گاز دارد. در زمینه وابستگی مصرف انرژی کشور به گاز، بلاشک باید به سمت استفاده از سوخت‌های دیگر حرکت کرد به طوری که بد نیست بدانیم با وجود سهم 70 درصدی گاز در ایران، ایالات متحده که اولین تولیدکننده گاز طبیعی در جهان است و بیش از ۲۳ درصد از کل تولید گاز جهان را در اختیار دارد، گاز تنها ۲۴ درصد از سبد انرژی آن را تشکیل داده است. این نسبت برای ترکیه و روسیه نیز به ترتیب ۲۴ و ۳۶ درصد است. با توجه به این موضوع توسعه هرچه بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر و متنوع‌سازی سبد انرژی مصرفی در ایران بیش از پیش ضرورت می‌یابد. در چین نیز بیش از 60 درصد انرژی مصرف شده آن از طریق زغال سنگ صورت می‌‌گیرد به همین دلیل می‌‌توان گفت کشورمان باید به سمت متنوع‌سازی سبد سوخت مصرفی خود برود.