اولین بانوی فرماندار اهل تسنن در استان کردستان از شکستن تابوها به «ایران» میگوید
شکستن سقف شیشهای انتصاب بانوان در پستهای مدیریتی
توسعه اشتغال، ایجاد بازارچه برای محصولات مشاغل خانگی، مدیریت آب و حمایت از زنان از مهمترین اولویتهای «سودابه ضرغام نژاد» فرماندار دهگلان است
رویکرد دولت چهاردهم در بهرهگیری از ظرفیتها و توانمندیهای بانوان و نیروهای بومی در سطوح بالای مدیریتی و انتخاب نخستین بانوی فرماندار اهل تسنن در تاریخ کردستان، حامل پیامی از جنس برابری و عدالت برای زنان ایران زمین است. نقش آفرینانی تأثیرگذار که توانمندیهای خود را باور کرده و با احیای عدالت جنسیتی در دولت وفاق ملی، ارتقای جایگاه خود در ساختار حکومتی و نقشآفرینی در توسعه و آبادانی کشور را جستوجو میکنند. «سودابه ضرغامنژاد» نخستین بانویی است که مسئولیت فرمانداری شهرستان دهگلان کردستان به او سپرده شده است. نام او بهعنوان نخستین فرماندار زن در استان کردستان ثبت شده است؛ همان استانی که پس از ۴۴ سال مطالبه مردم کردستان مبنی بر انتصاب استاندار اهل سنت در دولت چهاردهم محقق شد. اولین بانوی فرماندار اهل تسنن دهگلان در محله چهارباغ سنندج به دنیا آمده است. کلاس اول ابتدایی بود که پدرش به درجه رفیع شهادت نائل شد. «سودابه ضرغام نژاد» دیماه سال۱۳۸۶ در استانداری کردستان به عنوان کارشناس برنامهریزی کشاورزی در دفتر هماهنگی امور اقتصادی شروع به فعالیت کرده است. سال ۱۳۹۹ معاون برنامهریزی و توسعه فرمانداری شهرستان سنندج شده و 3 سال بعد در اردیبهشت ماه ۱۴۰۲، به عنوان معاون مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری مشغول به کار شده است. خبرنگار «ایران»، گفتوگویی اختصاصی با اولین بانوی فرماندار در تاریخ کردستان انجام داده و موانع رفع چالشها برای حضور زنان در عرصههای مدیریتی و تصمیمگیری کلان کشور را مورد واکاوی قرار داده است که میخوانید.
بیتا میرعظیمی
خبرنگار
خانم فرماندار، آیا انتصاب شما به عنوان اولین بانوی فرماندار اهل تسنن در تاریخ کردستان را میتوان توصیفی از تغییر نگرشهای جنسیتی در منطقه تعبیر کرد؟ اتفاقی که تاکنون نه تنها در کردستان بلکه در بسیاری از استانهای کشور همچنان امری بیسابقه است.
به نظرم اولین بودن در هر چیز و هر کاری، ذهنیتها را نسبت به موضوعات شکل میدهد. این مسئولیت سنگینی است و باید بهدرستی آن را انجام دهم؛ در این مسیر باید خطمشی مثبت به انتخاب بانوان در سطوح بالای مدیریتی تعیین شود و این امر مهم توسط دولتمردان و نیز افکار عمومی پذیرفته شود که یک زن مانند یک مرد و چه بسا بهتر از آنان قادر است در صحنه حضور داشته و عمل کند. با تحقق این امر، راه برای ورود سایر زنان سرزمینم به عرصههای مهم مدیریتی باز شده و بانوان به این خودباوری خواهند رسید که اگر من توانستم، آنها نیز میتوانند. بیشک اعتماد جناب آقای استاندار به دلیل نگاه توسعهای به کارآمدی و تواناییهای بانوان سرزمینم و انتخاب آنها در پستهای مدیریتی، موجبات امیدآفرینی اجتماعی و توسعه متوازن در حوزه سیاسی و اجتماعی را فراهم کرده است. کما اینکه در این مدت کوتاه، من از نزدیک شاهد خوشحالی، مسرت و ابراز لطف هماستانیها، هممیهنان، همکاران، مدیران و رؤسای ادارات، همه و همه مخصوصاً بانوان ایران زمین بودم.
آیا انتظار این انتخاب را داشتید؟ اینکه یک بانوی کرد برای اولینبار در استان، مسئولیت مهم فرمانداری را برعهده گرفته و مردم با اطمینان خاطر حل مشکلات خود را به وی بسپارند؟ لطفاً احساستان را از این انتخاب بیان کنید؟
با رویکرد گفتمان دولت وفاق ملی با سکانداری جناب آقای دکتر پزشکیان رئیسجمهور محترم دولت چهاردهم، این موضوع خیلی دور از انتظار نبود که از بین بانوان، افرادی برای تصدی پست فرمانداری انتخاب شوند. کمااینکه شنیدهها همچنان حکایت از انتخاب استاندار زن در برخی از استانها دارد. در این میان، انتخاب یک بانوی کرد اهل تسنن برای اولینبار در پست فرمانداری بستگی به دیدگاه آقای دکتر لهونی استاندار محترم و اعتماد ایشان به توان و شایستگی بانوان دارد. مطمئناً بنده نیز باید تمام تلاش و همت خود را به کار ببندم تا خدشهای به این اعتماد وارد نشود. من از این اتفاق نه تنها برای خود، بلکه جامعه زنان کشور بسیار خوشحال و خرسندم، چراکه پس از مدتها به این باور رسیدند که تجارب آنها نیز به اندازه مردان اهمیت داشته و قادرند مسئولیت مقام عالی دولت در یک شهرستان را برعهده بگیرند. امیدوارم این نگاه عدالت محور به زنان در جای جای کشور استمرار داشته باشد و شاهد حضور حداکثری بانوان توانمند ایران زمین در سایر پستهای کلیدی دولت باشیم.
نظر مردم شهرستان دهگلان درباره این انتخاب چیست؟ آیا ساختارهای جنسیتی سنتی در شهرستان مانعی برای پیشبرد اهداف شما ایجاد نخواهد کرد؟ شما چگونه از این موانع عبور کرده و مشکلات را یک به یک حل و فصل خواهید کرد؟
من هر هفته روزهای دوشنبه با مردم شریف شهرستان دهگلان ملاقات عمومی دارم؛ از زمانی که منصوب شدم دو هفته متوالی دیدار مردمی برگزار شده است که همه چه مرد و چه زن، نسبت به این انتخاب ابراز خرسندی کردهاند. زنان کرد در همه مشاغل پا به پای مردان مشغول فعالیت هستند. خوشبختانه این انتصاب هیچ بازخورد منفیای نداشته و طی این مدت مدیران و رؤسای ادارات، نهادها و دستگاههای اجرایی که برای آشنایی و تبریک به فرمانداری آمدهاند، فارغ از هرگونه نگاه جنسیتی به حضور زنان در عرصههای مدیریتی باور قلبی داشتهاند. درهمین راستا نیز گمان نمیکنم که مشکل خاصی در پیشبرد امور و اهداف موردنظر شهرستان دهگلان ایجاد شود.
اولویت کاری شما به عنوان اولین فرماندار زن در شهرستان دهگلان چیست؟ همانگونه که میدانید مردم این شهرستان سالهاست که با کمآبی و بیآبی در مزارع و باغات خود دست و پنجه نرم میکنند. این مشکل در دوره خدمت شما چگونه حل و فصل خواهد شد؟ آیا راهحل خاصی در نظر دارید؟
پیگیری جدی تخصیص آب برای توسعه زمینهای کشاورزی و پایاب سدهای موجود در شهرستان در دستور کار قرار دارد. باید توجه داشت که زمینهای کشاورزی منطقه جزو دشتهای ممنوعه استان بوده و برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی در آیندهای نه چندان دور، سبب آسیبهای زیست محیطی مانند فرونشست زمین خواهد شد. در همین راستا توجه به کاهش استفاده از آبهای زیرزمینی از ضرورتهای شهرستان دهگلان محسوب میشود. از طرفی با توجه به اینکه شهرستان دهگلان قطب کشاورزی منطقه محسوب میشود، توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی، توسعه گلخانه و کشت محصولات گلخانهای در راستای افزایش بهرهوری و صرفهجویی در مصرف و مصرف بهینه آب در حوزه کشاورزی، جایگزین کردن مقداری از زمینهای زیرکشت محصولات پرآببر مانند سیبزمینی با محصولات کم آب بر مانند ذرت، کلزا، زعفران و... با همکاری جهاد کشاورزی در اولویت قرار دارد.
آیا برنامه خاصی برای بازگشت واحدهای تولیدی راکد به چرخه تولید مدنظر دارید؟
با توجه به قرارگیری بزرگترین شهرک صنعتی استان کردستان در دهگلان، پیگیری رفع مشکلات واحدهای تولیدی و صنعتی، تخصیص و جذب اعتبارات بانکی در راستای ایجاد اشتغال و رونق تولید و راهاندازی مجدد واحدهای تولیدی راکد و برگشت آنها به چرخه تولید در دستور کار قرار دارد.
برای رفع بیکاری جوانان شهرستان و ساماندهی به وضعیت زنان سرپرست خانوار و بیسرپرست و حمایت از مشاغل خانگی آنها چه تدبیری اندیشیدهاید؟
در شهرستان دهگلان، راهاندازی بازارچه عرضه محصولات تولیدی و مشاغل خانگی، افزایش سرانه ورزشی و فرهنگی در شهرستان، برگزاری جشنوارهها و همایشهای فرهنگی متناسب با زیست بوم منطقه، فرهنگسازی در راستای کاهش آسیبهای اجتماعی، حمایت از زنان بیسرپرست، بدسرپرست و خودسرپرست و اولویت آنها در استفاده از آموزشهای خوداشتغالی و استفاده از تسهیلات بانکی مشاغل خانگی، اعتبارات اشتغال پایدار روستایی و... در راستای خوداتکایی و اشتغالزایی را با جدیت دنبال کرده و آبادانی روستاها و توجه ویژه به حل مشکلات روستاییان نظیر توسعه راههای روستایی، پیگیری اجرای هرچه سریعتر طرح هادی در روستاها، مقاومسازی خانههای روستایی و... با هدف دستیابی به توسعه متوازن و پایدار در مناطق محروم را در دستور کار قرار دادهایم.
انتصاب شما بهعنوان اولین بانوی فرماندار کرد اهل سنت، چه تأثیری در حضور زنان در عرصههای مهم سیاسی و اجرایی برجای خواهد گذاشت؟ آیا این حضور میتواند نویدبخش حضور حداکثری بانوان در پستهای مدیریتی و بهرهگیری از ظرفیت غنی آنها در سایر پستهای کلیدی باشد؟
به نظرم این انتخاب، راهگشای حضور حداکثری بانوان در پستهای کلیدی و پستهای مدیریتی رده بالاست. حقیقت این است که سقف شیشهای تعریف شده برای ارتقای بانوان در محیط کاری، کمکم شکسته شده و امیدوارم در سالهای آتی شاهد اختصاص پستهای مدیریتی بیشتری در سطح استانی به بانوان سرزمینمان باشیم. در همین راستا نیز در تلاشم تا در شهرستان دهگلان از تجربه و توان بانوان شایسته و باتجربه در پستهای مدیریتی بهره برده و زمینه ارتقای شغلی آنها را فراهم کنم.
آیا پذیرش مسئولیت اجتماعی از سوی بانوان در انجام سایر مسئولیتها و علایق آنها محدودیت ایجاد میکند؟ این موضوع تاکنون چالشی در زندگی شما ایجاد نکرده است؟
به نظرم با مدیریت درست زمان، هم میتوان به مسئولیتهای اجتماعی به خوبی رسیدگی کرد و هم به وظایف اصلی یک زن اعم از مادر بودن و همسرداری؛ من مدتهاست که معنای واقعی ضرب المثل (وقت طلاست) را بهخوبی درک کردهام و در راستای آن زندگی میکنم. در محیط کاری همه فکر و توانم را به مسئولیت واگذار شده معطوف میکنم. ساعتها چرخیدن در فضای مجازی را بدون اینکه چیزی به دانستههایم اضافه شود به هیچ وجه انجام نمیدهم؛ اهل پاساژگردی و خریدهای غیرضروری نیستم و در صورت نیاز نیم ساعته خریدم را انجام داده و به خانه بازمیگردم. بنابراین باید تأکید کنم که برعهده گرفتن مشاغل اداری و پذیرش مسئولیت اجتماعی از سوی بانوان با تعیین درست اولویتها، برنامهریزی مناسب و مدیریت بهینه زمان هیچ گونه محدودیتی در انجام سایر مسئولیتها و علایق آنها ایجاد نمیکند. این موضوع خوشبختانه هیچ چالشی در زندگی کاری و شخصی من ایجاد نکرده است. البته در این مسیر، درک متقابل همسر و فرزندم راهگشا بوده و بخشی از چالشها با حضور دلسوزانه آنها مرتفع شده است. طی این سالها، علاوه بر پذیرش مسئولیت اجتماعی در خارج از خانه، ادامه تحصیل و تلاش برای رشد و توسعه شخصیت فردی را از یاد نبردهام. بسیار اهل مطالعه هستم و اخبار روز اعم از سیاسی و اقتصادی و... را با جدیت دنبال میکنم. به کارهای هنری و صنایع دستی علاقهمندم و به صورت حرفهای گلدوزی، قلاب بافی، جواهردوزی، فرشبافی، ساخت زیورآلات و... را انجام میدهم. علاقه زیادی هم به پرورش گل و گیاه مخصوصاً کاکتوس دارم و با عشق امور خانهداری و آشپزی را انجام میدهم.