وصال روحانی
روزنامه نگار

تا اهدای جوایز اسکار امسال که مراسم آن در دهه دوم اسفندماه برگزار می‌شود، هنوز چهار ماه زمان باقی‌مانده اما از هم‌اکنون نیز می‌توان شانس‌داران اصلی فتح این جوایز را شناسایی کرد یا لا‌اقل در اکثر شاخه‌های 24گانه اسکار، تقریباً تمامی مدعیان را تشخیص داد و از آنها کم‌و‌بیش سخن گفت.
بعد از غوغایی که شهریورماه در جشنواره‌های معتبر ونیز ایتالیا، تورنتوی کانادا و تلوراید امریکا برپا شد و بعد از اکران شدن شماری از بهترین آثار امسال در فستیوال‌های نیویورک و لندن طی مهرماه، اینک بهتر می‌توان وضعیت فیلم‌های برتر و هنرمندان موفق‌تر سال را برآورد و ترسیم کرد و پیش‌بینی‌هایی ولو با دقت نسبی داشت. واکنش‌های اصلی‌تر و نشانه‌های روشن‌تر در ماه‌های نوامبر (آبان) و دسامبر (آذر) و 10 روز نخست ژانویه 2025 (دهم تا بیستم دی‌ماه) رؤیت خواهد شد، زیرا تعداد قابل‌توجهی از بهترین فیلم‌های سال که تاکنون به نمایش درنیامده‌اند، طی این ایام اکران خواهند شد و ابهام‌های موجود به حداقل خواهد رسید. با این حال محافل سینمایی و خبرنگاران هنری با امکان‌ها و دسترسی‌های ویژه و اضافه‌ای که دراختیار دارند و بسیاری از فیلم‌ها یکی - دو ماه قبل از اکران عمومی برای تماشا و نظرخواهی دراختیار آنها گذاشته می‌شود، می‌توانند در طول ماه اکتبر (مهر) چشم‌انداز اسکار پیش‌رو را ببینند و رقابتی را که در حال شدت گرفتن است، ارزیابی و نتیجه آن را پیش‌بینی کنند. در‌مورد نودوهفتمین دوره برگزاری جوایز اسکار نیز این وضعیت مصداق دارد و آنچه در ادامه می‌آید، محصول نگرش اهالی هنر هفتم به فیلم‌ها و هنرمندان حاضر در صحنه «اسکار 2025» و میزان غنای کیفی و اقبال آنها برای خودنمایی در معروف‌ترین و تبلیغاتی‌ترین رقابت سینمایی جهان است. شایان ذکر است که مراسم اهدای مجسمه‌های طلایی «اسکار2025» به بهترین‌های امسال سینما یکشنبه شب 2 مارچ 2025 به وقت امریکا (مصادف با ساعت 4 صبح دوشنبه 13 اسفند 1403 به وقت تهران) به‌رسم همیشگی در «دالپی تیاتر» شهر لس‌آنجلس امریکا برگزار خواهد شد. این را هم متذکر شویم که در تمامی 24 شاخه اسکار 5 فیلم یا هنرمند به فهرست نهایی نامزدها راه می‌یابند، الا در شاخه برترین فیلم که به سبب کثرت مدعیان و وسعت فراگیری آن نام 9 تا 10 فیلم در لیست کاندیداها می‌آید. کاندیداهای تمامی شاخه‌ها مطابق معمول بر‌اساس رأی‌گیری از همه 10500 عضو آکادمی علوم سینمایی و هنرهای تصویری مشخص می‌شوند و یک ماه بعد از اعلام نام نامزدها، در یک رأی‌گیری ثانوی از متخصصان هر یک از شاخه‌های مربوطه در آکادمی، اسم فرد فاتح هر قسمت مشخص می‌شود.
 
بهترین فیلم؛ شاید نوبت «اودیارد» رسیده باشد
در این شاخه 10 فیلم متعلق به ژانرهای مختلف در فهرست کاندیداهای احتمالی قرار دارند که عبارتند از: «آنورا» محصول کمپانی نئون، «توفان» کاری از اپل اوری‌ژینال، «خشن» (یا «بی‌رحم») محصول A24، «یک ناشناخته کامل» ساخته سرژ‌لایت، «دون: قسمت دوم» کاری از برادران وارنر، «امیلیا پرز» محصول نت‌فلیکس، «گلادیاتور2» ساخته نت‌فلیکس، «اتاق کناری» محصول سونی پیکچرز، «شنبه‌شب» ساخته سونی پیکچرز و «Conclave» محصول فوکاس فیچرز. در این میان این فیلم‌ها به اعتقاد کارشناسان و بر‌اساس آرای مجامع مختلف و متعدد سینمایی فیلم‌های «گلادیاتور2»، «دون: قسمت دوم»، «امیلیا پرز» و «خشن» صاحب شانس بیشتری برای تصاحب اسکار به‌حساب می‌آیند و اگر طرز نگرش و برآورد اکثر کارشناسان صحیح باشد، اسکار این رده در نهایت به «امیلیا پرز» اهدا خواهد شد که آن را ژاک اودیارد سینماگر قدیمی و سرشناس فرانسوی کارگردانی کرده است.

 برترین کارگردان؛ هنرمندی که تمام نمی‌شود
در این شاخه نام پنج هنرمند فراتر از سایرین بر سر زبان‌هاست و اقبال بیشتری را می‌توان برای آنها قائل بود و عجبا که مسن‌ترین آنها فزون‌ترین شانس را برای تصاحب مجسمه طلایی این قسمت دارد. پنج کارگردانی که به‌نظر می‌رسد با پشت‌سر گذاشتن سایر مدعیان نامزد اسکار بهترین کارگردانی سال شوند، عبارتند از: ژاک اودیارد سازنده فرانسوی و 73 ساله «امیلیا پرز»، شون بیکر کارگردان امریکایی و 54 ساله «انورا»، بریدی کوربت خالق امریکایی و 37 ساله «خشن»، والتر سالس کارگردان برزیلی و 69 ساله «من هنوز اینجا هستم» و ریدلی اسکات سازنده به غایت مشهور «گلادیاتور2».
شاید مهم‌ترین کار امسال سینمای جهان را همین ریدلی اسکات انجام داده باشد، زیرا به‌رغم 88 ساله شدن، قسمت دوم «گلادیاتور» فیلم بسیار موفق سال 2000 خود را در حالی ساخته و به نمایش گذاشته است که کمتر کسی تصور می‌کرد بعد از گذشت یک‌ربع قرن از زمان اکران فیلم نخست اسکات پیر، فیلمی را به‌عنوان دنباله و قسمت دوم گلادیاتور بسازد که با فیلم اول همپایی کند و به همان اندازه خوب و تأثیرگذار و جایزه‌بگیر باشد. با وجود این «گلادیاتور» که در سال 2000 اسکار برترین فیلم سال را برد، آنقدر خوب و خوش‌ساخت و خاطره‌انگیز است که رقابت با آن و ساختن فیلمی که همسطح با آن باشد، ‌یکی از سخت‌ترین اهداف در هنر هفتم به شمار می‌آمده است.  «گلادیاتور2» به احتمال قوی، اسکار بهترین کارگردانی را برای اولین‌بار در عمر هنری پرشکوه اسکات نصیب وی خواهد کرد و این احتمال وجود دارد که رأی‌دهندگان آکادمی اسکار جایزه برترین فیلم امسال را هم به «گلادیاتور2» بدهند. در هر صورت اسکات به فرانسیس فورد کاپولا نخواهد رسید که پس از اسکاری شدن یکی از با‌ارزش‌ترین و کلاسیک‌ترین فیلم‌هایش («پدرخوانده یک») قسمت دوم آن (به‌نام «پدرخوانده2») را هم صاحب اسکار بهترین فیلم سال کرد. آن واقعه در سال‌های 1972 و 1974 روی داد، اما اسکات امید دارد پس از یک فترت زمانی 25 ساله بین قسمت‌های اول و دوم فیلمش، ‌با قسمت دوم کامیاب و برنده اسکار شود.