وقتی اصلاح شیوه کشت و «به‌زراعی» نتیجه می‌دهد
سال خوب تولید گندم با وجود کم‌آبی
شیما جهان‌بخش
خبرنگار
برداشت گندم در حالی به پایان رسیده که امسال بیشترین میزان خرید تضمینی گندم به ترتیب مربوط به استان‌های خوزستان با یک میلیون و ۶۲۳ هزار تن، کردستان یک میلیون و ۱۷۰ هزار تن، گلستان یک میلیون و ۱۱۰ هزار تن، فارس ۹۱۵ هزار تن و کرمانشاه ۸۲۵ هزار تن بوده است. با وجود تنش آبی که بر بخش کشاورزی سایه انداخته، بخشی از گندم آبی و دیم در استان‌های گندم‌خیز مانند خوزستان و فارس از بین رفته اما کشاورزی متکی به فناوری و اصلاح شیوه کشت، بخشی از این کمبود را جبران کرده، آنقدر که تولید گندم کشور در 3 سال گذشته از 9 میلیون به ۱۵ میلیون تن در سال‌جاری رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، مجموع خرید گندم امسال نسبت به سال گذشته یک میلیون و ۶۳۵ هزار تن معادل ۱۶ درصد رشد داشته است. البته هنوز بخش اندکی از مطالبات گندمکاران در برخی استان‌ها پرداخت نشده و دولت اعلام کرده در چند روز آینده همه مطالبات کشاورزان تسویه خواهد شد.
پرداخت کامل مطالبات گندمکاران خوزستانی
در این میان، خوزستان امسال هم برای یازدهمین سال متوالی در جایگاه نخست تولید و خرید گندم در کشور قرار گرفته است.
«عبدالرضا سیداحمدی»، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان با اعلام اینکه مطالبات گندمکاران استان به صورت کامل پرداخت شده است در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: در سال زراعی گذشته خشکسالی و کم‌بارشی در ماه‌های آذر تا بهمن و بارش‌های موسمی اردیبهشت‌ماه امسال سبب خسارت گسترده به 128 هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان شد، اما استفاده از بذرهای اصلاح‌شده و کشاورزی مکانیزه به کمک کشاورزان آمد و آنها توانستند رتبه نخست تولید 3 محصول گندم، کلزا و چغندرقند را به خود اختصاص دهند.
خرید بیشترین میزان گندم
به گفته سیداحمدی، در سال زراعی گذشته 754 هزار هکتار از اراضی خوزستان به کشت گندم اختصاص یافته و به‌رغم همه خسارت‌ها بیش از یک میلیون و 624 هزار تن گندم مازاد و 54 هزار تن گندم بذری توسط شرکت‌های تولیدکننده بذر از کشاورزان استان خریداری شده است. این آمارها نشان می‌دهد، امسال بیشترین میزان خرید گندم را نسبت به سال‌های اخیر داشته‌ایم. البته این آمارهای افزایشی تنها مختص به گندم نبوده و تولید کلزا و چغندرقند هم دو برابر شده است.
وی ادامه می‌دهد: در سال‌های اخیر با توجه به تغییرات اقلیمی، سیل و خشکسالی بیشترین آسیب را به کشاورزان زده، به همین خاطر اصلاح الگوهای کشت و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین کشاورزی همواره مورد تأکید کارشناسان بوده است. در این زمینه جهاد کشاورزی تلاش کرد امسال با هدایت کشاورزان به سمت استفاده از بذرهای اصلاح‌شده و کودهای مناسب علاوه بر جلوگیری از خسارت، راندمان تولید محصول را نیز افزایش دهد. این موضوع زمانی که آمارها را مورد بررسی قرار می‌دهیم کاملاً مشخص می‌شود.
استقبال کشاورزان از بذرهای اصلاح‌شده
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در تشریح این اقدامات توضیح می‌دهد: با توجه به اقلیم گرم و خشک استان، توزیع نهاده و بذرهای مناسب با اقلیم مهم‌ترین اقدام بوده است. در این زمینه بعد از چندین دوره بررسی دقیق ارقامی مثل برات که مناسب کشت در مناطق آبی اقلیم گرم و خشک جنوب ایران است یا سارنگ و آزادگان که بهترین بذرهای گندم با تناژ بالا برای مناطق گرمسیری هستند در اختیار کشاورزان قرار گرفت. البته کشاورزان هم همکاری مناسبی با جهاد کشاورزی داشته و از این بذر اصلاح‌شده استقبال خوبی داشته‌اند.
وی با تأکید بر اینکه گندم خوزستان باکیفیت‌ترین گندم کشور است، می‌گوید: استفاده از روش‌های مکانیزه از دیگر اقدامات مهم در سال‌های اخیر بوده که باعث تولید محصولی یکنواخت و باکیفیت شده است. گندم خوزستان دو ویژگی مثبت دارد؛ یکی درصد بالای گلوتن و دیگری درصد بالای پروتئین است. این مقام مسئول، پرداخت به‌موقع بهای خرید گندم را یکی از اقدامات شاخص عنوان کرده و می‌افزاید: کل مبلغ خرید امسال 28 همت بوده که به صورت کامل پرداخت شده است.
کاهش بارش‌ها و کم شدن تولید گندم
استان فارس هم که در سال‌های اخیر همواره جزو استان‌های نخست تولید گندم در کشور بوده، امسال به دنبال کاهش بارش‌ها و نزولات جوی در جایگاه چهارم تولید گندم کشور قرار گرفته است. «مجتبی دهقان‌پور»، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در گفت‌و‌گو با «ایران» از خرید 918 هزار تن محصول از کشاورزان این استان خبر داده و می‌گوید: امسال به دلیل کاهش حدود 64 درصدی بارش‌ها، تولید محصولات دیم استان از جمله گندم کاهش داشته است. بر همین اساس، عملکرد گندم در استان با کاهش 9 درصدی نسبت به سال گذشته مواجه شده و از مقام سوم به چهارم نزول کرده‌ایم.
وی علت کاهش میزان عملکرد را پراکنش‌های نامناسب فصل پاییز و زمستان عنوان کرده و می‌افزاید: این موضوع باعث خسارت 30 تا 100 درصدی به مزارع گندم استان شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس از برنامه‌ریزی برای کشت 420 هزار هکتار گندم در سال زراعی پیش رو در این استان خبر داده و می‌گوید: در تلاشیم با بهره‌گیری از روش‌های به‌زراعی، از طریق تغذیه و بازنگری در روش‌های کاشت، استفاده از ارقام پرمحصول و مقاوم به شرایط خشکسالی و ارائه آموزش‌های لازم به بهره‌برداران، تولید محصول را در سال زراعی پیش رو افزایش دهیم. البته در حال حاضر اقدامات لازم برای تأمین بذر، کود، سموم و ماشین‌آلات برای کشت مکانیزه در استان فارس انجام شده است.
برش
حساب گندمکاران فارس تا پایان هفته تسویه می‌شود
«مهدی جمالی»، مدیرکل غله و امور بازرگانی استان فارس می گوید : امسال با وجود کاهش تولید 918 هزار تن گندم به ارزش 16.1 همت از کشاورزان استان خریداری و در سیلوهای استان ذخیره شده است. وی درباره پرداخت مطالبات معوق گندمکاران استان می‌افزاید: بیش از 15.9 همت از بهای گندم به کشاورزان پرداخت شده است. البته بر اساس صحبت‌های رئیس‌جمهور و تأکید وزیر جهاد کشاورزی تا پایان این هفته 274 میلیارد تومان از مطالبات باقی‌‌مانده به حساب گندمکاران واریز خواهد شد. جمالی با تأکید بر اینکه امسال کیفیت گندم استان بسیار مناسب بوده است، می‌گوید: با وجود آنکه کاهش بارش‌ها خسارت‌هایی روی دست گندمکاران گذاشت و شاهد کاهش محصول در استان بوده‌ایم، اما کیفیت محصول نسبت به سال گذشته بیشتر بوده است. وی بارش‌های نابهنگام را مهم‌ترین دلیل افزایش خسارت‌ها در سال زراعی گذشته دانسته و می‌گوید: سال گذشته باران‌های بی‌موقع سبب سبز شدن علفزار‌ها و به دنبال آن رشد آفات شد. از سوی دیگر زمانی که در موقع نامناسب با افزایش رطوبت مواجه می‌شویم، بخش زیادی از محصول دچار کپک‌زدگی می‌شود. همه این معضلات در کنار کاهش باران در فصل مناسب سبب شد رتبه استان یک پله کاهش داشته باشد. وی شرایط آب و هوایی امسال را برای فصل زراعی مناسب می‌داند و تأکید می‌کند: با توجه به شرایط فعلی سال زراعی پیش‌بینی می‌شود شاهد افزایش تولید محصول در گندمزارهای استان باشیم.
