کلیات لایحه بودجه 1404 با دفاع رئیسجمهور و موافقت مجلس همراه شد
رفع ناترازیها با ملاحظه اقشار آسیبپذیر
کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۴ با ۱۴۶ رأی موافق، ۹۶ رأی مخالف و ۴ رأی ممتنع از مجموع ۲۴۹ نماینده حاضر در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. مسعود پزشکیان رئیسجمهور که پس از بیان نطق میان دستور رئیس مجلس و با دعوت او، برای دفاع از کلیات لایحه بودجه پشت تریبون مجلس ایستاد، در سخنانی شفافیت ساختار بودجه، ایجاد ثبات اقتصادی، افزایش رشد اقتصادی و ایجاد فرصتهای شغلی و تحقق عدالت را محورهای اصلی این لایحه عنوان کرد و گفت: با تعداد زیادی از نمایندگان محترم مجلس درباره کیفیت لایحه همفکری کردیم تا بودجه بر اساس یک نگاه و زبان مشترک تدوین و به مجلس ارائه شود. همچنین تلاش کردیم لایحه بودجه در اولین فرصت ممکن و برخلاف برخی سالهای گذشته که با تأخیر زیاد به مجلس ارائه میشد، تقدیم شود.
اجتناب از استقراض بانکی برای مدیریت تورم
پزشکیان در تبیین ویژگی شفافیت لایحه بودجه سال 1404، توضیح داد: پیش از این برخی درآمدها و هزینهها در لایحه بودجه نمیآمد، اما در این لایحه بودجه برای اولین بار همه درآمدها و هزینهها از هر منبعی که تأمین میشود و در هر کجا و به هر طریقی که هزینه میشود، به شکل شفاف ارائه شده و بر اساس چهارچوب و استانداردی که در لایحه گنجانده شده میتوان با یک کد به ردیف، عنوان و استان هر بخش بودجه دسترسی داشت.
رئیس جمهور همچنین با اشاره به اینکه تلاش برای دستیابی به ثبات اقتصادی، از اصلیترین اهداف لایحه بودجه 1404 است، گفت: در گذشته استقراض دولت از بانکها، باعث افزایش بدهی و ایجاد تورم در جامعه میشد، اما امروز دولت 200 هزار میلیارد تومان نیز برای پرداخت بدهیهای گذشته به بانکها در نظر گرفته است.
پزشکیان در بحث برنامهریزی دولت برای مدیریت بانکها و بورس با بیان اینکه سرمایه و دارایی بانکها بدون آنکه تکالیف اضافی به آنها تحمیل شود، باید افزایش پیدا کند تا بانک بتواند کار خودش را انجام دهد، خاطرنشان کرد: در زمینه حل مشکلات بورس نیز اوراقی که امروز توسط دولت چاپ خواهد شد، تنها برای پرداخت بدهیهای گذشته است؛ در حقیقت ما به اندازهای که بدهی داریم، اوراق چاپ خواهیم کرد و این اوراق، مابهازای بدهیهاست.
برداشت پیشگیرانه از صندوق توسعه ملی
رئیس جمهور در تشریح چرایی استجازه دولت از مقام معظم رهبری برای برداشت پول از صندوق توسعه ملی و در نظر گرفتن این برداشت به عنوان یکی از منابع لایحه بودجه 1404، گفت: ما از همین ابتدای تنظیم بودجه، از مقام معظم رهبری برای برداشت پول اجازه گرفتیم، تا قبل از آنکه معضلات اجتماعی در کشور پدید بیاید و بعد بخواهیم به فکر بیفتیم، برای درآمد و هزینه کشور در بودجه برنامه داشته باشیم.
پزشکیان با تأکید بر اینکه حرکت بر مدار مقررات و قوانین و پرهیز از عوض کردن آییننامهها، لازمه ایجاد ثبات اقتصادی در کشور است، گفت: برای رشد سرمایهگذاری، مالیات شرکتهای خصوصی را از 25 درصد به 20 درصد کاهش دادیم و مقرر کردیم اگر از محل درآمدهای خود سرمایهگذاری انجام دادند، دیگر به درآمدهای حاصل از این سرمایهگذاری مالیات تعلق نگیرد. برای کسبه نیز مانند حقوقبگیران تا سقف 24 میلیون تومان معافیت مالیاتی قرار دادیم.
پیشبینیهای بودجه برای حمایت از اقشار کمدرآمد
رئیس جمهور هدف از افزایش کمک مالی به بانکها و صندوقهای اشتغالزایی را از محل بازپرداخت بدهیها در بودجه 1404 اقدامی برای حرکت به سمت عدالت توصیف کرد و با بیان اینکه در راستای رعایت عدالت باید پرداخت مطالبات همه اقشار را در همان ابتدای تنظیم بودجه درنظر گرفت، گفت: در لایحه بودجه سال آینده 80 هزار میلیارد تومان برای پاداش بازنشستگان و 250 هزار میلیارد تومان برای پرداخت مطالبات گندمکاران در نظر گرفتیم تا بموقع این مطالبات را پرداخت کنیم. پزشکیان تصریح کرد: افزایش حقوق برای سال آینده 20 درصد درنظر گرفته شده و این در حالی است که میانگین افزایش حقوق 28 درصد و برای کسانی که اهل و عیال بیشتری دارند تا 40 درصد افزایش حقوق را پیشبینی کردهایم. وی با تأکید بر اینکه نگاه دولت به اقشار آسیب پذیر در جامعه است، گفت: امسال معافیت از مالیات را از 12 میلیون تومان به 24 میلیون تومان افزایش دادیم. وی خاطرنشان کرد: دولت تلاش میکند که کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات را تأمین و با ایجاد ثبات اقتصادی به سمت توسعه و اشتغال حرکت کنیم.
حل ناترازیها نیازمند مداخله هوشمندانه
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود حل مشکلات و ناترازیهای موجود در حوزههای آب، برق، گاز و منابع مالی را نیازمند همراهی و همکاری مجلس و دولت و در عین حال مداخله علمی و کارشناسی با کمک علم و سیاست و دانشگاه دانست و با تأکید بر اینکه قبل از هرگونه مداخله باید از عدم لطمه خوردن گروههایی از جامعه اطمینان حاصل کرد، افزود: ما قبل از هرگونه مداخله باید گروهی را که ممکن است از آن مداخله آسیب ببیند، درنظر بگیریم. از سوی دیگر نباید اجازه دهیم ناترازی در حوزه برق و گاز باعث ایجاد مشکلات ساختاری در صنعت شود. پزشکیان در پایان سخنان خود با بیان اینکه دولت در راستای قانون برنامه هفتم توسعه، سیاستهای کلی مقام معظم رهبری و سند چشمانداز حرکت خواهد کرد، گفت: امروز باید دست به دست هم بدهیم تا با همکاری و همراهی یکدیگر از بحرانها و مشکلات عبور کنیم.
هدفگذاریهای بودجه 1404
علاوه بر رئیسجمهور، سیدحمید پورمحمدی رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز از تریبون مجلس به تبیین هدفگذاریهای انجام شده در قالب کلیات بودجه 1404 پرداخت و به برخی انتقاداتی که از سوی نمایندگان مخالف کلیات مطرح شده بود، پاسخ داد. پورمحمدی با بیان اینکه تورم سال آینده را ۳۰ درصد مدنظر قرار دادیم، رویکرد لایحه بودجه ۱۴۰۴ را کمک به تولید و اشتغال دانست و گفت: حقوق کارمندان و بازنشستگان ضریب ۲۰ درصد افزایش داشته است، شما اصرار دارید قانون جوانی جمعیت رعایت شود اگر شما بگویید نمیخواهید ما این مبلغ را روی حقوق تمامی کارمندان میگذاریم. شما میگویید خانوار عائلهمند هزینه بیشتری دارد باید ضریب افزایش بیشتری داشته باشد. وقتی این موارد را کنار یکدیگر میگذاریم افزایش حقوق به ۲۸ درصد میرسد. بازنشسته مدنظر شما به بیش از ۳۰درصد میرسد.
وی کاهش مالیات شرکتها از 25 درصد به 20 درصد و افزایش سقف معافیت مالیاتی برای مشاغل، کارگران از حدود ۱۲ میلیون تومان به ۲۴ میلیون تومان را به ترتیبی که سبب میشود یک کاسب کوچک به صورت ۱۰۰ درصد معافیت مالیاتی داشته باشد؛ از جمله حمایتهای دولت از اشتغال و تولید اعلام کرد. پورمحمدی همچنین با اشاره به دیده شدن و تقویت تسهیلات اشتغال در لایحه بودجه و کمکهای فنی اعتباری عنوان کرد: افزایش سرمایه صندوقهای اشتغال در بخشهای مختلف در این لایحه آمده و در کنار آن بحث بیمه محصولات کشاورزی مورد توجه ویژه بوده است. در این لایحه میزان گندمی که امسال شما آن را ۱۴۳ هزار میلیارد تومان پیشبینی کرده بودید به ۲۵۰ هزار میلیارد تومان رسید تا تولید این محصول افزایش یابد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه در ادامه با بیان اینکه بودجه عمرانی در لایحه بودجه به ۵۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده که ۴۰ درصد رشد داشته است، عنوان کرد: مشارکت عمومی و خصوصی در لایحه مورد توجه قرار گرفته و برای کمک به پیمانکارانی که دولت به آنها بدهی دارد، سازکار جدیدی دیده شده که با پرداخت ۱۰ درصد از سهام و داراییهای دولت صورت گیرد.
بــــرش
رئیسجمهور: یارانه بنزین باید به همه مردم تعلق بگیرد
مسعود پزشکیان در حاشیه حضور خود در صحن علنی مجلس شورای اسلامی برای دفاع از کلیات بودجه در پاسخ به پرسشی درخصوص وضعیت یارانه سوخت در سال آینده اظهار کرد: اگر قرار است یارانه بدهیم، باید به همه بدهیم و باید با مجلس و کارشناسان تفاهم کرد تا عدالت برقرار شود، در غیر این صورت باید به عدهای یارانه بدهیم و یک عده هم فقر و گرفتاری را بهخاطر گرانیها تحمل کنند.
وی ادامه داد: اگر ارز را برداریم و به آن بدهیم، نمیتوانیم پول بازنشسته، گندمکار یا مابهالتفاوت حقوق را بدهیم یا حقوقها را پایین بدهیم. ما حق مردم را باید بدهیم. اگر قرار است یارانه بنزین را بدهیم، باید عادلانه و به همه بدهیم نه اینکه من اگر ۴ ماشین دارم به من یارانه بدهند، ولی آنکه ماشین ندارد، هزینه آن یارانه را بپردازد. باید آن کسی که ندارد را ببینیم.
بــــرش
همراهی مجلس با اولین بودجه دولت چهاردهم
مخالفان و موافقان چه گفتند؟
در جریان بررسی کلیات لایحه بودجه 1404 پس از دفاعیات رئیس جمهور، سخنگویان کمیسیونهای برنامه و بودجه و تلفیق بودجه ضمن قرائت گزارشهای این دو کمیسیون موافقتشان را با کلیات لایحه بودجه اعلام کردند. پس از آن موافقان و مخالفان به بیان نظراتشان درباره کلیات بودجه پرداختند. همچنین روز گذشته یکی از حواشی بوجود آمده در مجلس انتشار تصویری از حضور سعید جلیلی از رقبای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در محل برگزاری جلسات کمیسیون اصل 90 خبرساز شد. اگر چه بعد توضیح داده شد که او صرفاً به دعوت تعدادی از اعضای فراکسیون انقلاب اسلامی و برای توضیحاتی درباره بودجه و نقاط ضعف و قوت در آن نشست حضور داشته است. در چنین فضایی هادی قوامی عضو کمیسیون برنامه و بودجه، نصرالله پژمانفر و حسینعلی حاجی دلیگانی، رئیس و نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ و حسین صمصامی و جعفر قادری از اعضای کمیسیون اقتصادی، نمایندگانی بودند که در مخالفت با کلیات بودجه موضع گرفتند. انبساطی بودن، تک رقمی نبودن تورم پیشبینی شده، اعتقاد به احتمال افزایش قیمت کالاهای اساسی و اینکه دولت از ابتدا سراغ برداشت از صندوق توسعه ملی رفته از جمله ایراداتی بود که مخالفان بیان کردند. حال آنکه این موارد بیش از هر چیز ناشی از تلاش دولت برای تدوین بودجهای واقعبینانه بوده است؛ بودجهای پیشبینی پذیر که دولت را از توسل به استقراضهای آتی و ارسال لوایح اصلاحی و تکمیلی تا حد ممکن بینیاز کند.
در برابر این مخالفتها، نمایندگان موافق دفاع تمام قدی از بودجه داشتند. از جمله مجتبی ذوالنوری، نماینده اصولگرای قم که بر خلاف تصور رایج برآمده از رویکرد سیاسیاش، در قامت مدافع کلیات لایحه بودجه پشت تریبون خانه ملت قرار گرفت. او با یادآوری اینکه در سالهای گذشته بودجه نیروهای مسلح در عدد بودجه نمیآمد و براساس تدابیر رهبری افزایش پنج درصدی پیشبینی میشد، اظهار داشت: امسال رقم سنگین ۷.۸ درصدی به سقف بودجه برای بودجه نیروهای مسلح افزوده شده لذا تلقی میشود که بودجه انبساطی است. در بودجه سال آینده جلوی درزها و راههای فرار گرفته شده و بر نقاط تاریک نورافکن انداخته و همه چیز شفاف است. حجتالاسلام سید سلمان ذاکرعضو کمیسیون صنایع و معادن، شهباز حسنپورعضو کمیسیون اقتصادی، بیتالله عبداللهی نماینده اهر و هریس و سید نجیب حسینی عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۴ از دیگر نمایندگانی بودند که در موافقت لایحه نطق کردند.