سعید مستغاثی
روزنامه‌نگار و منتقد سینما

 « برای درک تجربیات کودکان ناشنوا در غزه که 17 سال شکنجه و محاصره طولانی خاموش را درک کرده‌اند و یورش‌های پی در پی اسرائیل از سال نکبت 1948 که این بچه‌ها همراه با والدینشان و پدربزرگ و مادربزرگ‌هایشان، استعمار صهیونیستی را تحمل کرده‌اند، اشغال و نژادپرستی و آپارتاید را و... حالا نسل‌کشی را؛ و این همچنان هست تا زمانی که کشورهای غربی به مسلح کردن، تأمین مالی و حمایت از اسرائیل ادامه می‌دهند.»
این بخشی از سخنان پایانی «رهب نازال»، کارگردان فیلم کوتاه «لرزه‌هایی از غزه» بود که یکشنبه‌ شب، روی سن مراسم اختتامیه جشنواره فیلم لندن پس از دریافت جایزه بهترین فیلم کوتاه ایراد کرد.
او سپس گفت: من تلاش داشتم از خلال این فیلم، انسانیت‌مان را بیدار کنم در مقابل تحمیل وحشیگری به 2/2 میلیون فلسطینی در غزه و استفاده از قلمرو ساحلی به عنوان آزمایش ماشین کشتار اسرائیل شامل سلاح‌های صوتی. طی دوران تاریکی مثل امروز باور دارم که هنر می‌تواند به عدالت و آزادی برای همه کمک کند «از نحر تا بحر»....
فیلم «لرزه‌هایی از غزه»، فیلمی 16 دقیقه‌ای است از این کارگردان زن فلسطینی- کانادایی که حکایت کودکان ناشنوا در غزه را روایت می‌کند؛ کودکانی که در میان تهاجم ارتش اسرائیل و کشتار و نسل‌کشی و دود و خون و آتش زندگی می‌کنند و تنها برخی صداها را نمی‌شنوند!
ضمن اینکه در این بخش از یک انیمیشن به نام Drag Fox هم تجلیل به عمل آمد. در بیانیه هیأت داوران در این‌باره آمده بود: «‌ما باید  اشاره‌ای ویژه به انیمیشن Drag Fox داشته باشیم که یک فیلم شگفت‌آور و تحسین‌برانگیز بود، یک انیمیشن موزیکال به سبک استاپ موشن که فقط طی 8 دقیقه دل‌هایمان را آب کرد. حتی یک فریم آن بیهوده نبود».
اما با همه آن شگفت‌زدگی، هیأت داوران از انیمیشن جذاب Drag Fox با یک تقدیر ویژه عبور کرد و جایزه اصلی خود را به فیلمی درباره کودکان غزه داد.
بیانیه هیأت داوران در این باره اعلام کرد: «‌اما برگزیده ما، فیلمی است که از صدا استفاده می‌کند تا طنین آن از جسم و روح ما عبور کند. از میان داستان ساده‌اش، حضور ما را به چالش می‌کشد و ما را ناگزیر می‌سازد که تنها شاهد بودن را تاب نیاوریم بلکه عمیق‌تر به تأثیر رشد ناشنوایی در غزه واکنش نشان دهیم؛ واقعیتی که بسیاری از ما هرگز به طور کامل نتوانستیم درک کنیم.
اما بجز این، جشنواره فیلم لندن امسال مملو از فیلم‌های پر سر و صدا و نام و عنوان بود. از فیلم «بلیتز» استیو مک کویین با شرکت سیرشا رونان که افتتاحیه جشنواره بود تا «آنورا» شان بیکر‌، برنده نخل طلای کن و «کارآموز» علی عباسی که داد و قال ترامپ را درآورد و «ماریا» پابلو لارین با شرکت آنجلینا‌ جولی و «امیلیا پرز» ژاک اودیار برنده جایزه ویژه هیأت داوران کن و «ما در زمان زندگی می‌کنیم» از جان کراولی با شرکت اندرو گارفیلد و «حقایق پیچیده» مایک لی و «همسایه بغلی» پدرو آلمودوار با شرکت جولین مور و تیلدا سویینتن که شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز را برد. یا در بخش مسابقه؛ «آنها را پایین بیاور» کریستوفر اندرو و «خانم فلاور غیر عادی» به کارگردانی جین پولارد و «چهار مادر» دارن تورنتون و «آوریل» ساخته دی کولومبگاشویل و «زندگی در دو دنیا» به کارگردانی میپو او و «در زیر ولکانو» ساخته دیمیان کوکور و...
اما جالب اینکه از میان این همه فیلم، جایزه بهترین فیلم بلند جشنواره به یک انیمیشن به نام «خاطرات یک حلزون» ساخته آدام الیوت رسید. بیانیه هیأت داوران درباره این فیلم گفت: ما به طرز باورنکردنی تکان‌خوردیم به وسیله خاطرات یک حلزون آدام الیوت که محصول یگانه‌ای در فیلمسازی است. به لحاظ احساسی تأثیر‌گذار و همواره شگفت‌انگیز. خاطرات، نگرانی‌های تشدید شونده‌ای مانند تهدید و قلدری و تنهایی و غم را هدف قرار می‌دهد تا دیالوگ حیاتی و جهانی در این مورد برقرار سازد که شاید تنها از یک انیمیشن بربیاید. ما خوشحالیم که یک انیمشین را در کنار فیلم‌های دیگری شناختیم.»
جایزه بهترین فیلم اول را هم لارا کریا برای فیلم «در حال سقوط» دریافت کرد و جایزه بهترین فیلم مستند نیز به «مادر ورا» ساخته سیسیل امبلتون و الیس تامبلیسون رسید. قرار است جایزه تماشاگران نیز تا روز چهارشنبه 23 اکتبر اعلام شود.
طبق معمول فیلم «دانه انجیر معابد» رسول اف هم با کلی سر و صدا و قیل‌و‌قال شبه‌رسانه‌های زنجیره‌ای و زامبی‌های گوش به فرمانشان در جشنواره شرکت کرده بود که هیچ هم نشد‌؛ و این‌بار نه دیگر حتی جایزه فیپرشی و کلیسا و از این دست جوایز حاشیه‌ای و نه...؟