تأملی بر تئاتر مقاومت
متولیانی که دنبال بیلان هستند تا کیفیت
سیدعلی
تدین صدوقی
منتقد تئاتر
تلویزیون و سینما
جشنواره تئاتر مقاومت که چند سالی است بینالمللی نیز شده، طی سالیان گذشته برگزاریاش، ظاهراً نتوانسته آن طور که باید و شاید میان مخاطبان جایگاه خاص خود را پیدا کند. زمانی که میگوییم مخاطب، منظور در میان آحاد جامعه و بویژه هنرمندان و اهالی تئاتر است. مسأله ابتدا به ساکن به موازیکاریهای متولیان متعددی برمیگردد که داعیهدارحمایت از اینگونه نمایشها هستند اما برخلاف وعدههایی که مدام تکرار میکنند، حمایتهای خود را فقط متوجه گروه یا افراد خاصی میکنند. اگر نیک بنگریم، خواهیم دید که در طول سالیان برگزاری این جشنواره، ما نتوانستهایم چند نویسنده در خور و توانمند که بتوانند در حوزه تئاتر مقاومت، با نمایشنامههایی به لحاظ دراماتیکی و تکنیکی در سطح قابل قبول، پرورش دهیم و در واقع برآیند چشمگیری که بتوان بدان استناد کرد، جز بیلانهای کمی در بر نداشتهاند، چرا که بیشتر کمیت و بیلانهای آماری مدنظر متولیان امر بوده تا کیفیت و اهداف فرهنگی و هنری از پیش تعیینشده نظام.
نمایشنامهها و نمایشهای ما در حوزههای مقاومت و ارزشی به جشنواره محدود شده است؛ جشنوارهای که نتوانسته مخاطب خود را در بین آحاد مردم پیدا کرده و پرورش دهد، چرا که در طول سال کمتر به این دست آثار پرداخته شده است. به همین دلیل اینگونه نمایشها به آسانی در دسترس مخاطب نیستند مگر در جشنوارهها. از سویی مخاطبان جشنوارهها نیز به تعدادی خاص از تئاتریها و علاقهمندان اندک این حوزه محدود شده است. برخلاف بخشنامهها یا تعهداتی که در خصوص اولویت کارهای مقاومتی یا دفاع مقدسی از سوی متولیان امر به هنرمندان تئاتر داده شده، باید گفت چنین امکانی عملاً از سوی تماشاخانههای دولتی و مدیران هنری در اختیار فعالان این عرصه گذاشته نمیشود. یعنی اگر شما به تماشاخانه دولتی برای اجرای نمایشی در حوزههای ذکر شده مراجعه کنید، احتمالاً با جواب منفی روبهرو خواهید شد، مگر افرادی که بتوانند با رابطه کارشان را پیش ببرند. سقف بودجه محدود و حمایت مادی و معنوی اندک از این نمایشها نیز، یکی دیگر از مشکلات این حوزه است که قابل تأمل بوده و نیاز است به آن پرداخته شود. در این میان ارگانهای موازی نیز هستند که با شعار حمایت از کارهای دفاع مقدسی، با هدف دریافت بودجه، به علاقهمندان فعالیت در این حوزه فقط قول همکاری میدهند، اما در واقع گام عملی در این مسیر برنمیدارند.