غلامرضا صالحی
رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی

بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از همان ابتدای تأسیس با نگاه «فردا نگر» امام راحل تأسیس شد تا «سازندگی عدالت محور» را در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، در خدمت به محرومان نهادینه سازد؛ هدفی که بعدها با اندیشه تمدن‌ساز رهبر معظم انقلاب، تحکیم شد تا امروز بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بتواند بعد از ۴۵ سال خدمت ممتد در سایه وفاق ولایی، همپای بیانیه گام دوم انقلاب، به دنبال چهره جدید و کارآمدتری از خود در افق ۱۴۰۸ و ۵۰ سالگی این نهاد انقلابی باشد.
یقیناً کارنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی که به اعتبار حساب ۱۰۰ امام، متولد شد و با هدایت‌ها و حمایت‌های ویژه رهبر معظم انقلاب تا به اینجا رسید، کارنامه‌ای قابل دفاع و مقبول است که حاصل تلاش‌های مخلصانه مدیران متعهد و انقلابی گذشته است ولی شخصاً در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بنا دارم «اولین منتقد عملکرد خود» باشم و از «رضایت به وضع موجود» بپرهیزم، چرا که بهترین شاخص موفقیت را در میزان تحقق اندیشه‌های رهبر معظم انقلاب در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی می‌دانم که با حضور و ارشادات نماینده فاضل و دانشمند ایشان حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین روحانی‌نژاد، قابل حصول است؛ امری مهم که در واقع سرچشمه اصلی حرکت ما به سوی «بنیاد مسکن فردا» خواهد بود. سیاست «بنیاد مسکن فردا» یقیناً حمایت و همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و انتقال «تکنولوژی‌های نوین ساخت مسکن» برای افزایش بهره‌وری ساخت مسکن برای محرومان و بازسازی خانه‌های روستایی مطابق برنامه هفتم توسعه پیشرفت ایران اسلامی خواهد بود، ولی مشروط بر آنکه متکی به حفظ «جایگاه معماری ایران» و «حرمت مهندسان کشورمان» باشد که رهبر معظم انقلاب با شاخصی به نام «بومی سازی» راه تحقق آن را به ما نشان داده‌اند.

شفاف‌سازی قابل تأمل
معظم له در دیدار جمعی از مهندسان در تاریخ پنجم اسفندماه سال ۸۳، شاخص بومی‌سازی را این‌گونه برای دیروز، امروز و فردای ما تبیین فرمودند: «...شما ببینید ساختمان‌های قدیمی ما در هر نقطه‌ای به تناسب نیاز آن نقطه و با توجه به جهات اسلامی ساخته شده است. ساختمانی که در شمال کشور یا در جنوب می‌بینید، با ساختمانی که در منطقه شرق کشور - مثلاً خراسان - می‌بینید، با هم متفاوت است و هر کدام یک شکل و حالتی دارد. حتی مساجد و ساختمان‌های قدیمی بزرگ هم همین تفاوت‌ها را با هم دارند و به اقتضای نیاز و تناسب با محیط و استفاده عملی و کاربرد، شکل‌های مهندسی تغییر پیدا می‌کرده است. خوب فکر و عمل می‌کردند. اشتباه نشود؛ من طرفدار این نیستم که ما امروز به شکل صدوپنجاه سال پیش خانه بسازیم، نه، ما باید از ابتکارها استفاده کرده و از نیازهای نو به نو استفاده کنیم. همچنین از مسائل جدیدی که امروز به وجود آمده - مثل مسائل زیست محیطی که آن روز مطرح نبود - استفاده کرده و از مسأله صرفه‌جویی در انرژی و غیره باید استفاده کنیم. بدین ترتیب از وسایل و مصالح جدید که پیش آمده و آن وقت‌ها به کار نمی‌رفت نیز باید استفاده کنیم که در این شکی نیست، اما انگیزه و دقت و مبانی کار را نیز - که آن روزها هم ایرانی‌های قدیم و هم اجداد ما ملاحظه می‌کردند - ملاحظه کنیم و سهل‌انگاری نکنیم...
حقیقتاً مهندسان ناظر، مهندسان محاسب، مهندسان نقشه‌کش و مهندسانی که در بخش‌های مختلف مشغولند، همه باید خودشان را مسئول در رعایت شاخص‌های بومی و بخصوص شاخص‌های اسلامی در شهرسازی و خانه‌سازی بدانند که این بسیار مهم است.» موارد مذکور شاخص ما برای بنیاد مسکن فرداست؛ شاخصی برای بومی‌سازی برنامه‌های نوین ما در افق ۱۴۰۸. افقی که در آن بتوانیم با تلفیقی از «معماری ایرانی» و تکنولوژی‌های نوین و ارزان ساخت مسکن، شاخص بومی‌سازی را رعایت کنیم و حتی صاحبان تکنولوژی‌های جدید ساخت مسکن دنیا را نیز به استفاده از معماری‌های کم نظیر ایرانی- اسلامی در تولیدات خود، ترغیب کنیم. این همان تکلیف تاریخی ما در بنیاد مسکن فردا خواهد بود که به سهم خود باید در ادای آن در راستای تحقق اندیشه‌های تمدن‌ساز رهبر معظم انقلاب بکوشیم.

نقصانی به نام نداشتن افق‌های آینده
فراموش نباید کرد اگر امروز امکان درک کاملی از نگاه تمدن‌ساز رهبری نداریم، ناشی از نقصان ماست؛ نقصانی به نام نداشتن «افق‌های آینده.» شایسته نیست که با وجود چنین رهبری «فردا نگر»، تنها به انجام امور روزانه قانع بشویم. ما امروز باید شتاب‌دهنده‌هایی در کنار خود بکار بگیریم تا از تکرار نقیصه‌هایی همچون «ارائه‌های ضعیف از خدمات انجام پذیرفته»، «عدم توان مناسب در اجرای ایده‌ها»، «فقدان اطلاعات و شناخت کافی در ترسیم افق‌های پیش رو» دور شویم و با نزدیکی هر چه بیشتر به «گفتمان‌سازی برنامه‌محور و جریان‌سازی رسانه‌ای»، توفیق ساختن چهره جدید و کارآمدتر «بنیاد مسکن فردا» را بیابیم.

بسیج برای پیشرفت روستایی
در خصوص محرومین که رسالت اصلی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است، پیوند بنیاد مسکن و روستاییان عزیز در جای جای ایران از اولین روز تأسیس تا امروز، پیوندی عمیق و بنیادین است تا جایی که اگر بخواهیم جایگاه بنیاد مسکن را در میان تمام سازندگان کشور به درستی تعریف کنیم، باید گفت؛ «ما پیمانکار محرومان هستیم!»
برای تبیین هر چه بیشتر موضوع بیش از آنکه بخواهم به اصول مصرح و متعدد قانون اساسی و اسناد بالادستی درباره اهمیت روستاها و عشایر ایران اسلامی بپردازم، ترجیح می‌دهم به یک تعبیر ماندگار از رهبر معظم انقلاب بسنده نمایم که فرمودند:«...اگر استقلال و خودکفایی می‌خواهید، به روستاها توجه کنید.»
برای بنیاد مسکن همین یک کلام رهبر معظم انقلاب کفایت می‌کند که هر چه در توان دارد برای «پیشرفت روستایی» بسیج کرده و به عنوان پیمانکار محرومان، برای جلب رضایت روستاییان و عشایر عزیز به عنوان کارفرمای خود، در تلاش باشد.