همه معادلات منطقه پس از شهادت «سنوار»

گره‌هایی که کورتر شد

وصال روحانی
روزنامه‌نگار


به شهادت رسیدن یحیی سنوار رهبر دلاور حماس به دست رژیم غاصب صهیونیستی که چهارشنبه گذشته روی داد، امریکا را که ادعا می‌کند به برقراری آتش‌بس در جنگ غزه تمایل دارد، به این فرآیند نزدیک‌تر کرده، اما نه به صداقت واشنگتن در این زمینه اعتمادی هست و نه اسرائیل کوچک‌ترین تمایل واقعی را در این زمینه از خود بروز می‌دهد.
جو بایدن، رئیس‌جمهور لرزان امریکا که واپسین روزهای حضورش در کاخ سفید را تجربه می‌کند، پس از اعلام شدن خبر شهادت سنوار، این را یک واقعه خوب برای اسرائیل، امریکا و حتی کل جهان توصیف کرد و مدعی شد که زمان رسیدن به صلح در منطقه نزدیک‌تر شده است، اما با نیاوردن هیچ نامی از اسرائیل، شنوندگان اظهارات خود را به صداقت حرف‌هایش به تردید انداخت. این در حالی است که بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رادیکال رژیم آپارتایدی تل‌آویو نیز تأکید کرده است مادامی که اسرای صهیونیستی آزاد نشوند، به جنگ با فلسطین و لبنان ادامه خواهد داد. بایدن گفت که سنوار یک مانع بزرگ پیش‌روی امریکا در راه رسیدن به همه اهدافش بود و حالا که او نیست، واشنگتن به این اهداف خوشبینانه‌تر می‌نگرد. این در شرایطی است که حتی مسئولان وزارت خارجه امریکا به سرکردگی آنتونی بلینکن معترف‌اند باب مذاکرات آتش‌بس از یکی- دو ماه پیش بسته شده و امیدی به گشودن سریع آن وجود ندارد.
 
صف طولانی مسافران به منطقه
البته مشاوران جو بایدن با امید بازگشایی مذاکرات صلح با مقام‌های قطر و مصر که طراحان همیشگی طرح‌های آتش‌بس پس از شروع جنگ غزه بوده‌اند، از نو تماس برقرار کرده‌اند و قرار است بیل برنز رئیس سازمان جاسوسی «سیا» هم بزودی به سرزمین‌های اشغالی برود تا قدم‌های لازم را برای تنظیم و اجرای آتش‌بس بردارد و رضایت هر دو سوی ماجرا را بگیرد. در همین ارتباط صحبت از یک سفر ضروری و سریع از سوی آنتونی بلینکن به خاورمیانه نیز در میان است. آلن پینو، یک افسر امنیتی مرتبط با مسائل خاورمیانه هم گفته است: «حذف سنوار از معادلات موجود در منطقه به خودی خود برخی راه‌های بسته برای برقراری صلح را از نو به روی ما گشوده است. باید هرچه سریع‌تر این احتمالات را بررسی کنیم و میزان اجرایی بودن آن را تعیین نماییم.»
با این حال پاتریک تروس، سفیر سابق امریکا در قطر متذکر شده که منطقه بر اثر تعمیم جنگ غزه به لبنان و با احتساب بمباران شدن‌های دائمی یمن، سوریه و عراق توسط جنگنده‌های امریکایی و انگلیسی چنان مشتعل شده که نمی‌توان به‌سرعت بر آن مهار زد و به راه‌حل کوتاه‌مدتی در این زمینه رسید. تروس گفته است: «دو ماهی است که کانون جنگ از غزه به جنوب لبنان منتقل شده است و پای کشورهای بیشتری به مناقشات منطقه باز شده است. شاید عده‌ای بگویند مرگ سنوار نوعی ایجاد گشایش در این قضایاست، اما واقعیت امر این است که پیچیدگی ماجراها بیشتر شده و گره‌های موجود کورتر شده است.»
 بایدن: اشتباه ما را تکرار نکنید
در تمامی یک‌سال و اندی اخیر، امریکا کوشیده بود اطلاعات لازم را برای شناسایی محل استقرار یحیی سنوار به اسرائیلی‌ها ارائه بدهد و آنها را در راه حذف وی همراهی و تقویت کند. جو بایدن در مصاحبه‌ای با شبکه خبری «CNN» در این خصوص اظهار داشته است: «به سران اسرائیل گفتم سعی کنید اشتباهی را که ما سال‌ها پیش در زمان تلاش برای یافتن اسامه بن لادن مرتکب شدیم، تکرار نکنید. ما به شما دقیق‌ترین اطلاعات و ظریف‌ترین جزئیات مرتبط با محل اختفای سنوار و ستاد فرماندهی وی را خواهیم داد و با اجرای درست آن می‌توانید وی را از صحنه حذف کنید.» در تمامی ماه‌های پرشمار جریان داشتن مذاکرات برقراری صلح بین رژیم پلید صهیونیستی و مبارزان از‌جان‌گذشته حماس که ابتدا مصر و قطر و سپس امریکا طراح و مجری آن بودند، کاخ سفید به دروغ مدعی بود که یحیی سنوار دلیل اصلی نتیجه ندادن گفت‌وگوها و مانع اصلی در راه تحقق یک آتش‌بس است. طی 13 ماهی که جنگ غزه جریان داشته، فقط یک آتش‌بس 6 روزه در دسامبر 2023 (آذر 1402) بین دو طرف برقرار شد، اما روند معاوضه اسرا بین دو طرف چنان ناهمگون بود که هر دو طرف ماجرا و بویژه رژیم زیاده‌خواه تل‌آویو به آنچه در این ارتباط می‌خواست، دست نیافتند و آن رویداد به شکست منتهی شد. به این ترتیب همه مذاکرات صلح پرشماری که از دی ماه 1402 تا مهر 1403 طراحی و اجزای آن تعیین شد، هرگز به بار ننشست و ابتدا اسماعیل هنیه که تا مردادماه 1403 هدایت حماس را برعهده داشت و سپس یحیی سنوار که بعد از شهادت هنیه جای او را گرفت، از سوی طرف امریکایی دلایل اصلی ثمر ندادن مذاکرات آتش‌بس معرفی شدند. این البته دروغی بزرگ بود، زیرا نتانیاهو قصاب تل‌آویو هر بار با گذاشتن شروطی تازه و صعب‌الوصول‌تر پیوسته راه رسیدن به صلح را مسدودتر می‌کرد. سنوار از یک دیدگاه اضافی هم سیبل دولت و ارتش امریکا و همچنین صهیونیست‌ها قرار گرفته بود، زیرا او در زمان حیات هنیه هم مهندس و طراح اصلی عملیات نظامی حماس بود و طوفان الاقصی هم که تمامی موجودیت اسرائیل را درهم پیچید و بزرگ‌ترین شوک را به این رژیم پوشالی وارد کرد، توسط سنوار طراحی شده و با فرماندهی او به اجرا درآمد.
ریشه‌کن شدن اسرائیل از بیخ و بن
محافل سیاسی غربی هم طی زمامداری سه ماه و نیمه سنوار در دفتر سیاسی حماس، این تز به اثبات نرسیده را مکرراً مطرح می‌کردند که اگر مذاکرات آتش‌بس دائماً به بن‌بست می‌رسد، به این سبب است که سنوار می‌داند هرچه جنگ در غزه و لبنان بیشتر ادامه یابد و سبعیت‌های رژیم نامشروع تل‌آویو طی این جنگ‌ها کشته‌های فزون‌تری را برجای بگذارد، اسرائیل بی‌آبروتر و به لحاظ سیاسی ورشکسته‌تر خواهد شد و کل جهان علیه این رژیم نژادپرست خواهد شورید و در نهایت آنها برای همیشه از بیخ و بن ریشه‌کن خواهند شد. مریسا کورما، یک تحلیلگر سیاسی شاغل در «مرکز مطالعاتی ویلسون» در نیویورک می‌گوید: «طی ماه‌های اخیر همه‌چیز در دست سنوار بود و او دائماً طرح‌های ارائه شده را رد می‌کرد. البته تشکیلات سیاسی امریکا نیز چنان خودمحور و به کفایت خود مطمئن است که هیچ‌گاه یک نقشه دوم و سوم را برای راضی کردن طرف فلسطینی طراحی نمی‌کرد و می‌پنداشت که حرف، حرف اوست.»
منبع: Middle East Eye

 

برش

دورترین پروازگر منطقه
آنچه اندیشکده‌ها و مراکز مطالعاتی امریکا و نمونه‌های اروپایی آنها تمایلی به اعتراف به آن ندارند، این است که مانع اصلی توقف‌های همیشگی در راه برقراری آتش‌بس شخص نتانیاهو و ریاکاری‌های پایان‌ناپذیر او بود. در ماه‌های اخیر هربار که مذاکرات صلح قدری پیشرفت کرد، نخست‌وزیر کودک‌کش تل‌آویو با تأکید بر خواسته‌های زیاده‌خواهانه‌اش راه‌های نیمه‌بازشده را از نو مسدود می‌کرد. او در تابستان سپری‌شده دائماً تأکید می‌کرد که صلح را فقط زمانی می‌پذیرد که اسرائیل هرگز کنترل بر کریدورها و گذرگاه‌های موسوم به «فیلادلفیا» و «نت‌زاریم» را در غزه از دست ندهد و حاکمیت بر این کانال‌های رفت‌و‌آمد با آنها باشد. به این ترتیب حرف صحیح‌تر را باید اظهارنظری تلقی کرد که مایکل وحید‌ هانا، یک مدیر شاغل در «مرکز کنترل بحران‌های خاورمیانه‌ای» در واشنگتن ارائه کرده است. وی گفته است: «با وجود سنوار و بدون وجود سنوار، اسرائیل شروطی برای آتش‌بس دارد که فقط منافع این رژیم در آن نهفته است. بدیهی است که سران حماس هم این را نپذیرند و جانشین سنوار هم هیچ‌گاه قبول نخواهد کرد که بعد از برقراری آتش‌بس مالکیت غزه و رفح به‌طور تام و تمام در دست رژیم صهیونیستی بماند. به این ترتیب صلح تا اطلاع ثانوی دورترین هدفی است که بر فراز منطقه پرواز می‌کند و همچون پرنده‌ای غیر قابل دستیابی خواهد بود.»

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و پانصد و هشتاد و سه
 - شماره هشت هزار و پانصد و هشتاد و سه - ۲۹ مهر ۱۴۰۳