امین محمودی
خبرنگار

طی سالیان گذشته وزارت جهاد کشاورزی با مجموعه اقداماتی توانسته سهم زیادی در افزایش تولید کشور داشته باشد به طوری که از سال 1400 تا 1403 میزان تولید محصولات کشاورزی از 120 میلیون تن به حدود 130 میلیون تن رسیده است. البته بد نیست بدانیم این میزان تا قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی به 20 میلیون تن نیز نمی‌رسید. از طرف دیگر باید به این نکته نیز اشاره کرد که ایران ظرفیت‌های زیادی برای توسعه صادرات غیرنفتی دارد، به‌طوری‌که یکی از مهم‌ترین این ظرفیت‌ها بخش کشاورزی است که در سال‌هایی که کشورمان با تحریم‌های شدید اقتصادی روبه‌رو بوده، توانسته ارزآوری زیادی برای کشورمان به همراه داشته باشد.
 
راهبرد کد شناسه برای افزایش ارزآوری
صادرات محصولات کشاورزی در سال گذشته  ۶.۲ میلیارد دلار محقق شد  که به لحاظ ارزشی 20 درصد نسبت به سال 1401 رشد داشت، چون در سال 1401 میزان ارزآوری صادرات محصولات کشاورزی 5 میلیارد و 170 میلیون دلار بود. گزارش گمرک نشان می‌دهد در سال گذشته عراق با سهم 32 درصدی در رتبه اول و امارات و روسیه با سهم 12 و8 درصدی در رتبه‌های دوم و سوم واردکنندگان محصولات کشاورزی از ایران قرار داشتند.
از طرف دیگر بد نیست بدانیم یکی از سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی در سال‌های اخیر برای تولید محصول سالم و افزایش بازار‌های صادراتی دریافت کد شناسه برای رصد محصول صادراتی است که توانسته به ارزآوری این محصولات کمک بیشتری کند. همچنین آمارهای گمرک نشان می‌دهد صادرات محصولات کشاورزی در نیمه نخست سال جاری به 3 میلیون و 157 هزار تن به ارزش حدود یک میلیارد و 700 میلیون دلاری رسیده. این در حالی است که در همین بازه زمانی در سال گذشته شاهد آن بودیم که 2 میلیون و 637 هزار تن محصول کشاورزی به ارزش یک میلیارد و 343 میلیون دلار صادر شده بود. از این رو می‌توان گفت صادرات محصولات کشاورزی طی یک سال اخیر به لحاظ وزنی رشدی 20 درصدی و به لحاظ ارزشی رشدی 26 درصدی را تجربه کرده است.
 
محصولات رکورددار صادراتی
جزئیات آمار صادرات محصولات کشاورزی نشان می‌دهد که پسته با ۳۷۴ میلیون دلار، گوجه فرنگی با ۲۰۷ میلیون دلار، هندوانه ۱۲۸ میلیون دلار، سیب ۱۱۴ میلیون دلار و انواع خرما با ۷۸ میلیون دلار جزو پنج قلم نخست محصولات کشاورزی صادراتی کشورمان بوده‌اند که در مجموع بیش از 900 میلیون دلار یا به عبارت دیگر 53 درصد از صادرات کشاورزی به لحاظ ارزشی را شامل می‌شوند.
 
افق 10 میلیارد دلاری
در همین خصوص رضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی گفت: کشور ما پتانسیل بالایی در تولید محصولات باغی، جالیزی و زراعی دارد، اما  استفاده بهینه از تولید نداریم به طوری که تولید در واحد سطح پایین است. به گفته او، با استفاده از بذور جدید و نهال گواهی شده می‌توان رشد چشمگیری در تولید محصولات جالیزی و باغی داشت. نورانی ادامه داد: صادرات محصولات کشاورزی براساس آمار گمرک در نیمه نخست امسال با افزایش ۲۶ درصدی به رقم یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار رسیده است، هرچند رشد صادرات محصولات کشاورزی خبر خوبی بوده، اما انتظار جهش چشمگیر داریم. رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی درباره آینده صادرات محصولات کشاورزی افزود: اگر برنامه‌ریزی درستی صورت بگیرد، طی ۵ سال آینده صادرات کشاورزی  به ۱۰ میلیارد دلار می‌رسد. وی اظهار داشت: یکی از موانع پیش روی صادرات، افزایش تولید در واحد سطح و کاهش ضایعات ۳۰ تا ۴۰ درصدی بخش کشاورزی است، بر این اساس برنامه زمان‌بندی در اصلاح الگوی کشت باید اجرا شود به طوری که خیلی از نهادها در کنار وزارت جهاد باید قرار بگیرند تا جهش تولید و صادرات اتفاق بیفتد.