میترا جلیلی
دبیر گروه فناوری

حضور ایران در جیتکس
امسال برای چهل‌و‌چهارمین‌‌بار، دوبی در قالب نمایشگاه بین‌المللی جیتکس 2024، میزبان نوآوران و شرکت‌های فناوری بزرگ و کوچک از سراسر جهان شد و البته بیش از هر چیز بر هوش مصنوعی و امنیت سایبری تمرکز داشت. این‌بار جیتکس به عنوان یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای فناوری و استارتاپ جهان، از 14 اکتبر شاهد افزایش مشارکت حدود 40 درصدی کشورهای جهان بود و روز گذشته (18 اکتبر) به کار خود پایان داد. این رویداد، میزبان بیش از 180 کشور جهان از جمله هند، آلمان، امریکا، انگلستان، کره‌جنوبی، روسیه، سنگاپور، ژاپن و استرالیا و 200 هزار متخصص حوزه‌های مختلف فناوری بوده که نشان می‌دهد حالا دیگر بیشتر کشورهای جهان به دنبال ایجاد مسیرهای خود در اقتصاد جهانی هوش مصنوعی و حوزه‌های مختلف فناوری هستند. بیش از 3 هزار و 500 شرکت، پیشرفت‌های خود را در زمینه هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، فناوری‌های ابری و داده‌ها و دیتاسنترها به نمایش گذاشتند. امسال ایران نیز در این رویداد حضور داشت و علاوه بر نقش‌آفرینی 20 شرکت دانش‌بنیان با حضور در یک پاویون ویژه، اپراتور اول نیز در سالن اصلی این نمایشگاه بین‌المللی یک غرفه
در اختیار داشت.
در چهل‌وچهارمین‌ دوره جیتکس، شرکت‌های مطرح جهان از جمله مایکروسافت، ادوبی، علی‌بابا، گوگل، متا و هوآوی به عنوان بازیگران کلیدی، آخرین نوآوری‌های خود را ارائه کردند. البته پیشگامان فناوری خاورمیانه مانند G42 و Presight نیز نقش خود را در هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های تحول‌آفرین ایفا کردند. همچنین هوش مصنوعی (AI)، بلاکچین، امنیت سایبری، رایانش ابری، شهر و خانه‌های هوشمند، سلامت هوشمند، فین تک، 5G، دنیای روبات‌ها، آینده اقتصاد دیجیتال، محاسبات کوانتومی و سایر فناوری‌های نوظهور از بخش‌های ویژه نمایشگاه جیتکس 2024 به شمار می‌رود. گفتنی است موضوع اصلی رویداد امسال، اقتصاد رو به رشد هوش مصنوعی است چراکه Fortune Business Insights پیش‌بینی کرده ارزش بازار جهانی این فناوری تا پایان سال ‌جاری میلادی به 621 میلیارد دلار و تا سال 2032 به 2.7 تریلیون دلار برسد. همچنین در این رویداد نشست‌هایی همچون «آینده بلاکچین»، «توسعه بلاکچین» و «هوش مصنوعی در همه چیز» برگزار شد و تلاش کرد شرکت‌های فناوری، دولت‌ها، سرمایه‌گذاران، کارشناسان، استارتاپ‌ها و مؤسسات دانشگاهی را از سراسر جهان گردهم ‌آورد.

از معلم روباتیک تا «پارکی»
امسال در این نمایشگاه هولوگرام‌ها و روبات‌های انسان‌نما به نمایش درآمدند که یکی از این روبات‌ها، «ماها» است که به عنوان معلم طراحی شده و نمادی از تحول در آموزش مدارس محسوب می‌شود. این روبات انسان‌نما برای پاسخ‌های صحیح و همچنین داشتن هوش هیجانی برنامه‌ریزی شده و از نظر مکالمه بسیار بی‌نقص است. «ماها» به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که از نشانه‌های چهره و لحن صدا برای سنجش حالات احساسی استفاده کند و ادغام هوش مصنوعی، این امکان را برایش فراهم کرده تا بر اساس دانش زبان برنامه‌ریزی‌شده‌اش، پاسخ‌هایی مشابه انسان بدهد.
 روبات PEPPER هم یکی دیگر از جذابیت‌های رویداد امسال بود که به گونه‌ای طراحی و برنامه‌ریزی شده بود که به بازدیدکنندگان خوشامد می‌گفت، با آنها دست می‌داد و حتی با مهربانی آنها را در آغوش می‌کشید.
روبات «پارکی» هم یکی از جالب‌ترین موارد این رویداد بود و از آن به عنوان نخستین روبات پارکینگ خودران در جهان یاد می‌شود. گفته می‌شود این روبات که توسط HL Mando، یک شرکت کره‌ای طراحی و ساخته شده است، می‌تواند ماشین شما را بلند کند و آن را در یک فضای پارک بسیار کوچک هم جا دهد. برای استفاده از این روبات، راننده باید از ماشین پیاده شود و اجازه دهد این روبات تخت مسطح، کار را به دست بگیرد. این روبات زیر ماشین می‌لغزد، آن را بلند می‌کند و حرکت می‌دهد و حتی در نقطه‌ای بسیار کوچک که درهای خودرو نمی‌توانند باز شوند، ماشین را پارک می‌کند. هدف روبات «پارکی»، بخش تجاری و عمدتاً هتل‌ها و دفاتری است که نیاز به حداکثر رساندن فضاهای وسایل نقلیه در پارکینگ‌هایی با اندازه محدود دارند. هر چند اکنون هر جفت از این روبات 200 هزار دلار قیمت دارد و چندان ارزان نیست اما طراحان این روبات می‌گویند در آینده آن را مقرون به صرفه تولید خواهند کرد. این روبات فعلاً در کره‌جنوبی در حال فعالیت است و برنامه‌هایی برای گسترش تجاری در سراسر جهان در سال 2025 دارد. بسیاری، این روبات را یک راه‌حل مناسب برای رفع ترافیک در شهرهای بزرگ می‌دانند.

نوآوری‌های سلامت دیجیتال
جیتکس 2024 همچنین نوآوری‌های پیشگامانه در سلامت دیجیتال، از هوش مصنوعی گرفته تا لنزهای تماسی هوشمند را به نمایش گذاشت.
 شرکت فناوری عمیق Xpanceo با رونمایی از لنزهای تماسی هوشمند برای تصویربرداری سه بعدی و لنز دیگری برای خواندن داده‌ها، توجه بسیاری را به خود جلب کرد. این نوآوری چشم‌انداز سلامت دیجیتال را به عصر جدیدی از تشخیص‌های هوشمند سوق می‌دهد. Oracle هم دستیار دیجیتالی بالینی نوآورانه خود را به نمایش گذاشت. این دستیار دیجیتالی با استفاده از تشخیص صدای مبتنی بر هوش مصنوعی، به طور مستقل برخوردهای پزشک و بیمار را مستندسازی و اطلاعات را تفسیر می‌کند. همچنین پیش‌نویس یادداشتی را به ‌طور دقیق در Oracle Health EHR وارد می‌کند و به پزشک اجازه می‌دهد به سرعت اسناد بالینی را بررسی و تأیید کند.

امنیت سایبری در کانون توجه
امنیت سایبری تا حدی در این نمایشگاه مورد توجه بود که یک روز با عنوان «روز سایبری» نامگذاری شد. با پیش‌بینی خسارت جهانی جرایم سایبری تا سال 2025 به 10.5 تریلیون دلار، جامعه فناوری بین‌المللی مصمم است در این زمینه تلاش بیشتری داشته باشد. در سال 2024 کلاهبرداری مبتنی بر هوش مصنوعی در صنعت مالی تا 40 درصد افزایش یافته و چالش‌های بی‌سابقه‌ای ایجاد کرده است. در همین راستا در رویداد امسال شرکت‌های مطرح امنیت سایبری همچون کسپرسکی، Fortinet و «ترندمیکرو»، محصولات و خدمات بخشی از مجموعه پلتفرم امنیت سایبری خود را به نمایش گذاشتند و راه‌حل‌های مبتکرانه امنیت سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی و پیشگیری از کلاهبرداری خود را ارائه دادند.