ایلیا پیرولی
خبرنگار

داده‌های مرکز مطالعات و تحقیقات سازمان تأمین اجتماعی نشان می‌دهد که اجرای طرح‌های پوشش بیمه‌ای در قالب طرح بیمه فراگیر خانواده ایرانی و ورود بیمه‌شدگان جدید میانگین سنی بیمه‌شدگان از حدود ۴۱ سال در سال ۱۴۰۰ به حدود ۳۹ سال در سال ۱۴۰۱ کاهش یافت که به معنای جوان‌تر شدن سن بیمه‌شدگان سازمان و کند شدن سرعت بلوغ این سازمان است.
 بر اساس این گزارش، از مهرماه ۱۴۰۰ تا اردیبهشت ۱۴۰۳ در مجموع تعداد یک میلیون و ۷۰۰ هزار بیمه شده جدید از طریق اجرای طرح بیمه فراگیر خانواده ایرانی جذب سازمان تأمین اجتماعی شده‌اند.
جدیدترین آمارهای این طرح بیمه‌ای نیز بیانگر پوشش بیش از ۷۳ هزار دانشجو و بالغ بر ۵۱۲ هزار نفر از ز‌نان خانه‌دار در قالب اجرای طرح بیمه فراگیر خانواده ایرانی است.
همچنین داده‌های آماری حاکی است بالغ بر یک میلیون و ۹۹۸ هزار نفر در بخش‌های بیمه‌شدگان بیمه حرَف و مشاغل آزاد، بیش از ۸۰۵ هزار نفر در بخش رانندگان، بالغ بر ۲۰۳ هزار نفر کارفرمای صنفی، بیش از ۳۱ هزار نفر از باربران، بیشتر از ۲۲ هزار خادم مسجد، حدود ۲ هزار و ۵۷۰ زنبوردار و در مجموع بالغ بر چهار میلیون و ۶۳۰ هزار و ۹۱۹ نفر از بیمه‌شدگان خاص و برخورداران کمک دولت، تحت پوشش تأمین اجتماعی قرار دارند.
آمارهای حدود سه سال گذشته نشان می‌دهد که در این مدت ۳۵۴ هزار زن خانه‌دار، ۲۰ هزار کارفرمای صنفی، ۷۷ هزار و ۹۰۰ دانشجو و یک میلیون و ۱۵۲ هزار نفر در قالب بیمه صاحبان حرَف و مشاغل آزاد به جمع خانواده بزرگ تأمین اجتماعی اضافه شده‌اند.

تحقق یک راهبرد اساسی
فراگیری خدمات براساس سیاست‌های کلی تأمین اجتماعی تأثیر مهمی بر پایداری منابع سازمان و افزایش ضریب پشتیبانی این نهاد بیمه‌گر دارد به همین واسطه سازمان تأمین اجتماعی در سال‌های اخیر این مسیر را به عنوان یک راهبرد اساسی دنبال می‌کند.
با توجه به مواردی که مطرح شد، صندوق تأمین اجتماعی در انتهای سال 1402 به پایداری منابع رسید. یعنی دخل و خرج این صندوق بزرگ بیمه‌ای تراز شد. براین اساس در انتهای این سال 27 هزار و 500 میلیارد تومان صندوق تأمین اجتماعی با مازاد منابع روبه‌رو شد در حالی که در سال 1400 این صندوق 4 هزار و 426 میلیارد تومانی کسری داشت.

فراهم شدن نفعی دوسویه
سازمان تأمین اجتماعی در حال حاضر بیش از ۴۷ میلیون نفر از جمعیت کشور را در قالب ۵۳ درصد تحت پوشش دارد، همچنین جذب افراد شاغل بدون بیمه از میان ۶ تا ۸ میلیون نفر از گروه‌های فاقد بیمه‌های اجتماعی همچنان به عنوان اولویت این نهاد بیمه‌گر است تا علاوه بر جذب منابع پایدار در توسعه فعالیت‌های مربوط در خصوص افزایش پوشش‌های بیمه‌ای نیز برنامه‌ریزی داشته باشد.این اقدام نفعی دوسویه برای سازمان تأمین اجتماعی و همه گروه‌های بدون بیمه و استفاده‌ کننده از این طرح بیمه‌ای را دارد.
الزام اصلاحات ساختاری
آلبرت بغزیان، کارشناس مسائل اقتصادی نیز در گفت‌و‌گو با «ایران»، مدیریت ناکارآمد در صندوق‌های بازنشستگی در ادوار مختلف را عامل اصلی شکل‌گیری ناترازی در این صندوق‌ دانست و گفت: منابع و دارایی‌های صندوق‌های بازنشستگی به دلیل اینکه بموقع به منابع مولد سودمند تبدیل نمی‌شوند، سرمایه‌گذاری زیان‌ده شکل می‌گیرد، بنابراین ناترازی غول‌آسا در اقتصاد به وجود می‌آید که نیازمند اصلاحات ساختاری در مدیریت و قوانین صندوق‌ است که مشـــــاهــــــده می‌شود.

شفاف‌سازی و ریل‌گذاری برای آینده
موارد گفته شده از سوی کارشناسان اقتصادی، درباره ناترازی صندوق‌های بازنشستگی و از جمله تأمین اجتماعی از سوی مسئولان وقت سازمان و فعلی آن، تأیید شده و بر این اساس میرهاشم موسوی، مدیرعامل سابق سازمان تأمین اجتماعی از رفع این موارد در سه سال اخیر خبر داده بود و به همین دلیل است که صندوق تأمین اجتماعی به پایداری منابع رسیده است.
به گفته این مقام سابق تأمین اجتماعی، از محل تأدیه بدهی دولت، افزایش سرمایه خوبی در بانک رفاه رقم خورد. در دوره اخیر، هم بدهی‌ها پرداخت شد و هم به سمت سرمایه‌گذاری‌های اختیاری سازمان حرکت کرد. در این دوره سه ساله ریل‌گذاری سازمان تأمین ‌اجتماعی از آینده‌سوزی به آینده‌سازی تغییر کرد و درآمدهای پایدار ۳۰ ساله برای سازمان رقم خورد و بالغ بر ۸۰ هزار میلیارد تومان از پوشش بیمه‌ای جدید به درآمدهای سازمان اضافه و از استقراض بی‌رویه پیشگیری شد. موسوی، مدیرعامل سازمان تأمین ‌اجتماعی درباره جذب بیمه‌شدگان در سه سال گذشته گفت: در دوره اخیر ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر بیمه ‌شده جدید به جمع خانواده بزرگ تأمین اجتماعی اضافه شده، به این واسطه بالغ بر ۹۰ هزار میلیارد تومان منابع پایدار فقط از محل این بیمه‌شدگان جدید، منابع تازه وارد سازمان شده است.
موسوی ادامه داد: اتفاق بسیار مهم دیگر سال‌های اخیر، افزایش سرمایه کم‌نظیر در نظام بانکی در قالب ۶۲ هزار میلیارد تومان برای بانک رفاه کارگران بود. نکته دیگر در حوزه پایداری صندوق تأمین اجتماعی، موضوع پوشش بیمه‌ای است که تعدادی بیمه شده جدید در این دوره به جمع افراد تحت پوشش تأمین اجتماعی اضافه شده‌اند.