«ایران» از مزایای کشاورزی در آن سوی مرزها گزارش میدهد
صرفهجویی 10 میلیون تنی با توسعه کشت فراسرزمینی
امنیت غذایی یکی از اصلیترین اولویتهای کشورهای مختلف جهان از جمله ایران محسوب میشود به طوری که هر ساله دولت سعی میکند با حمایتهای گوناگون از کشاورزان به این مهم دست یابد.
با این حال چون ایران به لحاظ اقلیمی در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد و در چند سال اخیر با کمبود نزولات آسمانی روبهروست، لزوم توسعه کشت فراسرزمینی برای تولید محصولات کشاورزی آببر یا محصولات کشاورزی که امکان کشت آنها به لحاظ اقلیمی در کشور فراهم نیست، بیش از پیش احساس میشود.
در زمینه خاک نیز با وجود اینکه بسیاری از دشتهای ایران هنوز حاصلخیزی خاص خود را دارند ولی شاهد آن هستیم که کشاورزان با اقداماتی از جمله عدم تناوب کشور به فرسایش سریع این خاک ارزشمند کمک شایانی میکنند؛ از همین رو کارشناسان عمدتاً روشهای زیادی را برای تأمین امنیت غذایی پیشنهاد میدهند که یکی از آنها توسعه کشت فراسرزمینی است. به طوری که کارشناسان معتقدند با کاشت محصول کشاورزی در کشورهای با آب فراوان و خاک حاصلخیز میتوان محصول مورد نظر را وارد ایران کرد تا امنیت غذایی کشورمان تأمین شود.
واردات سالانه 30 میلیون تن کالای کشاورزی
رضا فتوحی، مجری طرح کشت فراسرزمینی وزارت جهاد گفت: در اجرای این طرح محصولاتی همچون ذرت، جو، دانههای روغنی سویا و کلزا، کنجاله سویا، گوشت قرمز، شکر، برنج و در صورت نیاز گندم در اولویت ما هستند. وی افزود: این موضوع در کشور با تأخیر آغاز شد و یکی از مهمترین بحثها در این خصوص ایجاد تمهیدات لازم برای تسهیل کشاورزی فراسرزمینی است. وی ادامه داد: بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه باید ۲ میلیون هکتار اراضی کشاورزی در سایر کشورها تا پایان برنامه به این امر اختصاص پیدا کند. در این راستا قرار است با کشورهای هدف از جمله آفریقا، امریکای جنوبی، CIS (قزاقستان، روسیه، ارمنستان، تاجیکستان و...)، پاکستان، عراق، اندونزی و... مذاکراتی انجام شود. مجری کشاورزی فراسرزمینی وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد: با توجه به مطالعات و پیگیریهای انجام شده، مناطق مستعد در ۶۲ کشور شناسایی شده است و تدوین برنامهها آغاز شده تا بتوانیم اقداماتی اثربخش داشته باشیم. فتوحی با بیان اینکه کشاورزی یک استراتژی ملی است و همه باید کمک کنند تا به نتیجه برسد، عنوان کرد: بر اساس آمارها سالانه حدود ۳۰ میلیون تن کالای کشاورزی وارد کشور میشود و در برنامه توسعه هفتم تدوین شده که بتوانیم ۱۰ میلیون تن محصول را از طریق کشاورزی فراسرزمینی تأمین کنیم.
وی با بیان اینکه معاونت اقتصادی و بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی تلاش دارند از طریق پشتیبانی این موضوع را عملیاتی کنند، ادامه داد: با هماهنگیهایی که امور بینالملل با وزارت امور خارجه و سفارتخانههای مختلف دارند، به استناد قوانین و آییننامه اجرایی که در سال ۹۵ ایجاد شده، امیدواریم شرکتهای بازرگانی دولتی و پشتیبانی امور دام موفق به انعقاد قرارداد شوند.
رونق حضور در افغانستان
از طرفی دیگر علیرضا خامهزر، رئیس اتاق بازرگانی بیرجند فرصتهای سرمایهگذاری در کشت فراسرزمینی در افغانستان نیز میگوید: در جغرافیای ایران با بحران کمآبی و خشکسالی روبهرو هستیم و به اقتضای این شرایط میطلبد که از منابع آبی کشورهای دیگر بویژه کشورهای همسایه استفاده کنیم و با کشت محصولات آببر در جغرافیایی دیگر آب را به طور مجازی به کشور خود منتقل کنیم؛ از جمله کشورهایی که استعداد زیادی در کشت فراسرزمینی برای ایرانیها دارد افغانستان است و از جمله محصولاتی که ایرانیها میتوانند آن را در افغانستان با کیفیت و کمیت مطلوب کشت کنند، نهادههای دامی است، این نهادهها میتواند پس از کشت به ایران وارد شود. امروزه برزیل در امریکای جنوبی منبع اصلی تأمین نهادههای مورد نیاز ماست در حالی که فرصت کشت آن در همسایه شرقی وجود دارد. وی افزود: علاوه بر نهادههای دامی برای کشت پنبه و تخم آفتابگردان نیز پتانسیل خوبی در افغانستان وجود دارد، انار افغانستان هم مرغوب است و میتوان از آن برای تولید کنسانتره انار در ایران استفاده کرد. با این حال پیشنیاز کشت فراسرزمینی اعمال اصلاحاتی در قوانین بازدارنده سازمان حفظ نباتات کشور است، اکنون این قوانین تا اندازهای سختگیرانه است که واردات محصولات کشاورزی از افغانستان به ایران را به میزان قابلتوجهی محدود کرده و این محدودیتها سبب شده که کشت آنها نیز امری بیهوده قلمداد شود.
خامهزر اظهار کرد: سازمان حفظ نباتات ایران در زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی بیشتر محصولات کشاورزی افغانستان را در گروه محصولات کشورهای پرریسک رتبهبندی کرده و مانع ورود آنها به ایران میشود، چه این محصولات حاصل کشت ایرانیها در افغانستان باشد و چه به دست خود افغانستانیها کشت شده باشد.
خامهزر ادامه داد: مزیت دیگر کشت در افغانستان تفاوت اقلیم آن با ایران است، این موضوع سبب شده زمان برداشت محصولات کشاورزی دو کشور متفاوت باشد و زمانی که فصل کشت یک محصول در بازار ایران تمام شده، میتوان آن را از محل کشت در افغانستان تأمین کرد؛ افزون بر اینها تولید گیاهان مخدر در افغانستان با محدودیت روبهرو شده و در نتیجه افغانستانیها با برخورداری از زمینهای بکر و منابع آبی فراوان از کشت اقلام دیگر در زمینهای خود استقبال میکنند در حالی که این پتانسیل ممکن است در دیگر کشورهای همسایه ایران وجود نداشته باشد ضمن اینکه نیروی کار در افغانستان ارزان است.