امین محمودی
خبرنگار

آمارها نشان می‌دهد کشورمان در مجموع ذخایر نفت و گاز در صدر جداول جهانی قرار دارد، با این حال اما تحریم‌های نفتی سبب شده کشورمان در این زمینه با موانعی روبه‌رو شود. با روی کار آمدن دولت چهاردهم به نظر می‌رسد کشورمان به دنبال افزایش تولید و افزایش صادرات این کالای مهم باشد، بدون شک این امور می‌تواند در افزایش درآمدهای ارزی کشور، تأمین خوراک صنایع پایین‌دستی شامل پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها مؤثر باشد و امنیت انرژی کشور را تضمین کند.

همچنان رکوردزنی
در وضعیت فعلی صادرات نفت ایران به بالاترین میزان در ‌۶ سال گذشته رسیده و 36 میلیارد دلار درآمد برای کشورمان داشته است. این درحالی است که مقامات کنونی کاخ سفید قصد دارند دور جدیدی از تحریم‌ها را علیه ایران اعمال کنند. اما آمارهای گمرک نشان می‌دهد در 5 ماهه سال‌جاری میزان ارزآوری از طریق صادرات نفتی به 23 میلیارد و 200 میلیون دلار رسیده است. به عبارت دیگر می‌توان گفت، براساس گزارش‌های موجود، میزان صادرات نفت در 5 ماهه سال 1403 برابر با 131 هزار میلیارد تومان بوده که این میزان حدود 74 درصد پنج‌دوازدهم بودجه است، همچنین منابع حاصل از صادرات گاز طبیعی 20 هزار میلیارد تومان و معادل 109 برش پنج‌دوازدهم بودجه بوده است. همچنین در این مدت ۲۸.۱ میلیون تن محصولات پتروشیمی به ارزش ۱۱.۳ میلیارد دلار صادر شده که به لحاظ وزن ۵ درصد و از حیث ارزش ۷ درصد افزایش داشته است. از طرف دیگر بد نیست بدانیم تا پیش‌ از این سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی 40 درصد بود، اما با دریافت مجوز دولت از مقام معظم رهبری، سهم صندوق توسعه ملی به 20 درصد کاهش یافته‌، بر این اساس سهم دولت از فروش نفت به 65 درصد افزایش یافته است.
 
برنامه‌های راهبردی دولت
دولت چهاردهم عزم خود را جزم کرده تا با افزایش تولید نفت ایران طی ماه‌های آتی، میزان صادرات را با افزایش محسوسی روبه‌رو سازد به گونه‌ای که محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور در شورای اقتصاد، کلیات طرح ضربتی افزایش تولید روزانه 250 هزار بشکه‌ای نفت خام کشور را به تصویب رساند. از طرف دیگر وی گریزی به صادرات نفت زد و گفت: رشد صادرات نفتی در برنامه هفتم توسعه سالانه 12 درصد و رشد سالانه بخش نفت در اقتصاد 9 درصد دیده شده است. از طرف دیگر وزارت نفت به دنبال آن است که در افق 4‌ساله پیش رو به سمت احیا و افزایش ظرفیت تولید نفت خام برود که این مهم با اجرای طرح‌های نگهداشت و افزایش توان تولید شامل تکمیل و بهره‌برداری از چاه‌ها، رفع چالش‌های تولید و بازسازی و نوسازی تأسیسات، تمرکز بر بهره‌برداری از چاه‌ها و مرمت چاه‌ها ‌می‌خواهد به آن دست یابد.
 
تخصیص اعتبار 3 میلیارد دلاری
 طبق اعلام محسن پاک‌نژاد وزیر نفت، با اجرای برنامه‌های پیش‌بینی‌شده، تولید نفت ایران تا پایان سال آینده روزانه ۴۰۰ هزار بشکه افزایش خواهد یافت. با توجه به این هدفگذاری و موافقت سازمان برنامه‌ و بودجه، سید حمید پورمحمدی، رئیس این سازمان خطاب به وزارت نفت اعلام کرد: بانک مرکزی تا پایان شهریور ۱۴۰۳، به‌منظور افزایش تولید نفت خام میدان‌های هیدروکربوری به میزان ۲۵۰ هزار بشکه در روز از تولید پایه یک میلیون و ۹۳۹ هزار بشکه در روز به ۲ میلیون و ۱۸۹ هزار بشکه در روز، نسبت به پرداخت تسهیلات به شرکت ملی نفت ایران به مبلغ ۳ میلیارد دلار از طریق بانک‌های عامل اقدام می‌کند و بانک مرکزی مجاز است به تشخیص خود با استفاده از انواع راهکارها نسبت به تأمین مالی این طرح اقدام کند.

بــــرش

شتاب روند توسعه صنایع بالادستی
 ایران با دارا بودن حدود ۹ درصد از ذخایر نفت خام متعارف جهان، رتبه سوم را در اختیار دارد اما با تولید حدود ۳.۵ درصد از نفت خام دنیا، در بین تولیدکنندگان رتبه هشتم را به خود اختصاص ‌می‌دهد و با استناد به این آمار و ارقام باید گفت، بین ایران و سایر کشورها از نظر برداشت از مخازن نفتی و تخلیه آنها تفاوتی معنادار وجود دارد. اقدام راهبردی و ضروری در این زمینه، شتابگیری و افزایش بازیافت نفت و گاز و تولید محصولات هیدروکربنی برای سرمایه‌گذاری در بالفعل‌کردن نفت خام با اجرای پروژه‌های زیربنایی و تکمیل زنجیره ارزش و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است. به این منظور، شتابگیری روند توسعه صنعت بالادستی نفت و گاز در رأس برنامه‌های دولت چهاردهم قرار دارد و از این رو در فهرست ابرچالش‌های صنعت نفت در برنامه محسن پاک‌نژاد، موانع پیش رو در حفظ، نگهداشت و افزایش تولید نفت خام به چشم ‌می‌خورد که برای حل آن اقدام‌ها و برنامه‌ریزی‌هایی در دستورکار قرار گرفته است.