بازگشت شهرک‌نشینان به شمال فعلاً غیر ممکن است
جبهه شمالی جهنم می‌ماند
فائزه سادات یوسفی
خبرنگار
پس از حملات تروریستی رژیم صهیونیستی به لبنان بویژه حمله به ساختمانی در منطقه ضاحیه بیروت و به شهادت رسیدن جمعی از شهروندان لبنانی و فرماندهان حزب‌الله بویژه «ابراهیم عقیل»، تحولات در مرزهای شمالی در آستانه یک جنگ تمام عیار قرار گرفته است. با وجود این، اما رفتار توأم با احتیاط رژیم صهیونیستی، سبب بروز تحلیل‌های متفاوتی از حملات در میان دولتمردان و ناظران سیاسی شده است. به هر نحو، اشغالگران با رونمایی از شیوه جدید عملیات‌های تروریستی در قالب انفجار وسایل ارتباطی و دستگاه‌های مخابراتی و به دنبال آن اجرای راهبرد ترور، درصدد تغییر توازن قوا و جابه‌جایی ابتکار عمل در مرزهای شمالی با هدف بازگرداندن آوارگان به محل سکونت‌شان هستند. هدفی که البته با پاسخ صریح سیدحسن نصرالله و آمادگی حزب‌الله برای جنگی گسترده با صهیونیست‌ها، با چالش مهمی مواجه شده است.
اما یکی از وجوه مهم در انفجارهای دومینووار سیستم‌های مخابراتی، خطر تهدید اسرائیل در سطح جهانی است. به گفته وزیر خارجه لبنان، بعد از حمله اسرائیل که دستگاه‌های ارتباطی را در لبنان هدف قرار داد، دیگر هیچ کسی در این جهان از امروز به بعد امن نیست. در نهایت با نگاه به وضعیت کنونی در مرزهای شمالی و با توجه به ابعاد حملات تروریستی و مراحل اجرایی شدن آن می‌توان سه سناریو مختلف را برای آنها متصور شد.
سناریوی اول:
احیای بازدارندگی در شمال
و توقف جنگ
یکی از اهدافی که می‌توان برای این دست حملات رژیم صهیونیستی متصور شد، تغییر در ترتیبات امنیتی در شمال و به نوعی وادار ساختن حزب‌الله به آتش‌بس طراحی شده توسط امریکا در مرزهای شمالی با هدف عقب راندن نیروهای این جنبش بویژه بعد از عملیات راهبردی اربعین است. با احتمال آغاز جنگی گسترده، پس از انفجار پیجرها و وسایل ارتباطی و آشفتگی به وجود آمده انتظار می‌رفت که رژیم صهیونیستی با هدف گرفتن کانون‌های حضور اعضای حزب‌الله مانند بیمارستان‌ها، عملیاتی را به انجام برساند که البته در عمل چنین واقعه‌ای اتفاق نیفتاد. از این رو، قطعی بودن جنگ در شمال با ابهاماتی عجین شده است. از آن مهم‌تر، بسیاری از تحلیلگران و حتی مقامات ارشد نظامی و سیاسی در تل‌آویو آغاز جنگی تمام عیار را با توجه شرایط بحرانی داخلی و فرسوده بودن ارتش پس از یکسال جنگ در غزه، تهدیدآمیز می‌دانند. در همین رابطه، جمعی از افسران ارتش اعلام کردند که ارتش برای جنگ ادامه‌دار در لبنان آماده نیست و آغاز جنگ این رژیم را به سمت فاجعه‌ای راهبردی بزرگ‌تر از هفتم اکتبر سوق خواهد داد.
سناریوی دوم:
حملات، مقدمه‌چینی
یک جنگ متعارف
از سوی دیگر، این احتمال وجود دارد که رژیم صهیونیستی برای آغاز جنگ، پیش‌نیازهایی را ترتیب داده و این حملات بخشی از آن را تشکیل می‌دهد. در واقع، هدف رژیم صهیونیستی وارد کردن ضربات به حزب‌الله برای کاستن از آتش در جنگ پیش رو و اجرا کردن گام به گام مراحل جنگ است. بدان سبب که پیش از این کابینه نتانیاهو گسترش عملیات در شمال را به تصویب رسانده بود. در همین راستا، روز گذشته ارتش رژیم صهیونیستی حملات گسترده‌ای را به ارتفاعات «جبل الریحان» و «المحمودیه» در جنوب لبنان و منطقه «البقاع غربی» انجام داد. کانال ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی نیز گزارش داد جنگنده‌های اسرائیلی به پایگاه‌هایی در منطقه رود «لیتانی» در ۳۰ کیلومتری مرزها حمله کردند. با وجود این گونه حملات، اما دورنمای موفقیت‌آمیز در این نبرد با تردیدهای بسیاری همراه است. به نوشته فارن افرز، تشدید جبهه شمالی پیامدهای عمیقی را بر امنیت و استراتژی اسرائیل در کوتاه مدت خواهد گذاشت. زیرا این جنگ به جنگی تمام عیار با هفت جبهه منتج می‌شود و اسرائیل در سابقه خود تا به امروز هیچ جنگی را در این سطح نداشته و نمی‌تواند محاسبات دقیقی برای آن در نظر بگیرد. علاوه بر آن، اکنون رژیم صهیونیستی در پی جنگ یکساله غزه دچار هزینه‌ها و بحران‌های رو به تزاید گشته و آغاز جنگی دیگر، هزینه‌های رژیم را به طور تصاعدی بالا خواهد برد و آن را دچار کمبود منابع داخلی خواهد کرد.
سناریوی سوم:
جنگ در کالبدی دیگر
اکنون پس از ماه‌ها تهدید لبنان به جنگی فراگیر، مناطق جنوبی این کشور و به طور دقیق‌تر جهان، شاهد نوع جدیدی از حملات تروریستی با انفجار دستگاه‌های ارتباطی بود. ضربه امنیتی و انسانی که به گفته نصرالله برای مقاومت لبنان بی‌سابقه بوده است. لذا حالت سومی هم می‌توان در این جنگ با احتمال آنکه اسرائیل فعلاً با کمترین هزینه و در مراقبت کامل درصدد وارد کردن ضربه به حزب‌الله است، در نظر گرفت. همچنین ترور مقامات ارشد حزب‌الله نشان داد رژیم صهیونیستی همچنان در مسیر راهبرد ترور خود برای حذف فرماندهان مقاومت قرار داشته و از این رو فعلاً جنگ را در این سطح نگه داشته است.
پیام هشدار سیدحسن نصرالله
رهبر مقاومت در واکنش به این حملات ضمن سهمگین خواندن آن، همچنان بر تعقیب راهبرد خود علیه رژیم و همچنین آمادگی در برابر هر تهاجمی تأکید کرد. در مراتبی بالاتر، وی همچنین رژیم صهیونیستی را تهدید به حساب سخت و قصاص عادلانه از جایی که انتظار می‌رود و از جایی که انتظار نمی‌رود کرد.
افزایش تهدیدات از سوی سید حسن نصرالله با به چالش کشیدن طرح‌ریزی اسرائیل، سبب تخریب پندار بازدارندگی نزد مقامات رژیم صهیونیستی شده است. علاوه بر آن، آمادگی حزب‌الله برای جنگی متعارف، چشم‌انداز تاریکی را در برابر ارتش فرتوت صهیونیست قرار داده است. در این رابطه، دبیرکل حزب‌الله لبنان با بیان اینکه عملیات تروریستی اخیر در لبنان به منزله اعلان جنگ است، گفت که با وجود این ضربه همچنان به نبرد با اشغالگران ادامه می‌دهیم.
بن‌بست آتش‌بس در غزه
پس از لازم‌الاجرا شدن مجازات سخت ایران و جبهه مقاومت در پی ترور هنیه، ایالات متحده به طور مضطربانه دور جدیدی از آتش‌بس را با هدف خرید زمان برای رژیم صهیونیستی کلید زد. اما این مسیر با بازی امریکا در تغییر بندهای اساسی مانند عدم خروج از غزه و دائمی بودن آتش‌بس برای نفع حداکثری رژیم صهیونیستی و از سوی دیگر مانع‌تراشی‌های نتانیاهو در یک پیچش مبهم و در نهایت در بن‌بست قرار گرفته است. در برهه کنونی، اقدامات تهاجمی و تروریستی رژیم صهیونیستی علیه لبنان، ترسیم درستی از عدم پایبندی اشغالگران به روند مذاکرات و در گام بعدی توافق آتش‌بس را حاصل آورد. در تداوم همین رویکرد روز جمعه، منابع امریکایی گفتند ایالات متحده هنوز از برقراری آتش‌بس در غزه و تبادل اسرا قطع امید نکرده است، اما مقامات این کشور به احتمال حصول پیشرفت‌های چشمگیر در این زمینه در آینده نزدیک بدبین هستند. این در حالی است که روزنامه امریکایی وال‌استریت ژورنال در روز پنجشنبه گزارش داد مقامات امریکایی اذعان کرده‌اند تا پایان دوره ریاست‌جمهوری «جو بایدن» در ژانویه سال میلادی آینده، احتمال حصول هیچ توافقی وجود ندارد. چند مقام امریکایی در گفت‌وگو با رویترز اذعان کردند که چشم‌انداز توافق در غزه امیدوارکننده نیست، اما مدعی شدند که این ناامیدی در تمام سطوح دولت بایدن مشاهده نمی‌شود.
امریکا و تبرئه تهدید
در سایه تشدید تنش و احتمال رویارویی مستقیم حزب‌الله با رژیم صهیونیستی، ایالات متحده رویه‌ای در تعارض با واقعیت‌های میدانی برای مبرا کردن خود از آتش تنش و حفظ منافع منطقه‌ای در پیش گرفته است. بدین جهت، ایالات متحده تلاش می‌کند که خود را عضو ناظر و نه مداخله‌گر در جنگ کنونی در شمال عنوان کند. گزارش‌های مختلف چون گزارش پولیتیکو از اظهارات مقامات امریکایی پیرامون ابراز نگرانی از تشدید درگیری در شمال در همین راستا قرار دارد. به گزارش پولیتیکو،مقامات امریکایی باور دارند ممکن است درگیری‌ها در روزهای آتی به میزان چشمگیری افزایش یافته و در نهایت به وقوع جنگی تمام‌عیار میان ۲ طرف منجر شود. لذا، مقامات دولت بایدن در تازه‌ترین ارزیابی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که کاهش تنش‌ها برای حزب‌الله و رژیم اشغالگر دشوار خواهد بود. این گزارش‌ها به نحوی ارائه می‌شود که در آن، اقدامات کاخ سفید در کاهش تنش تنها با روش الزام حزب‌الله به توافق آتش‌بس در مرزهای شمالی و توقف آتش از سوی این جنبش خلاصه می‌شود و در آن آثاری از فشار بر تل‌آویو دیده نمی‌شود. فرامتن سفر مکرر مقامات فرانسوی و هوخشتاین، فرستاده ویژه امریکا به لبنان هم گویای اراده امریکا برای توقف آتش از سوی حزب‌الله به منظور مصون نگه داشتن اسرائیل در جبهه شمالی است.
