امین محمودی
خبرنگار

توسعه پتروپالایشگاه‌­ها به منظور فاصله گرفتن کشور از خام فروشی، سیاستی است که باید به اجرا گذاشته شود. پیش­‌بینی‌­های قانونی برای این موضوع انجام شده است اما متأسفانه در عمل هنوز اتفاق خاصی را در این زمینه شاهد نیستیم. بر اساس قانون، کسانی که به راه‌­اندازی یک واحد پتروپالایشگاهی بپردازند، تا یک سال از خوراک رایگان بهره­‌مند می‌شوند. اما این فقط یک مصوبه قانونی است و هنوز به یک اقدام عملیاتی و حمایتی تبدیل نشده است. این در حالی است که برخی پتروپالایشگاه­‌ها به مراحل بهره­‌برداری رسیده‌­اند و منتظر تخصیص خوراک هستند، به همین دلیل کارشناسان معتقدند یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های وزارت نفت و وزیر پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی توسعه پترو‌پالایشگاه‌ها باشد.
محمدعلی قدیری، کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگویی با خبرنگار روزنامه «ایران» درخصوص لزوم توسعه پتروپالایشگاه‌ها در کشور و اینکه این موضوع باید در دستور کار دولت چهاردهم قرار داشته باشد، تصریح کرد: پتروپالایشگاه‌ها از این جهت که افزایش درآمدهای صادراتی کشور را تضمین می‌کنند، از اهمیت بالایی برخوردار هستند. در این روش، به جای اینکه نفت خام را صادر کنیم و درآمد اندکی به دست بیاوریم، آن را تبدیل به محصولات باارزش‌تری مانند بنزین، گازوئیل و فرآورده‌های پتروشیمیایی می‌کنیم و چندبرابر ارزش افزوده به دست می‌آوریم. این کارشناس انرژی توضیح داد: توسعه پتروپالایشگاه‌ها مزیت‌های بیشماری برای کشور دارد و به یک یا دو مورد خلاصه نمی‌شود. توسعه اشتغال و ایجاد بستری برای جذب سرمایه‌های خارجی نیز از دیگر مزیت‌های توسعه این مجتمع‌های بزرگ صنعتی در کشور است. همین جذب سرمایه‌گذاری به کنترل تورم منجر می‌شود.
قدیری گفت:  نیاز است دولت چهاردهم و وزارت نفت آتی موضوع توسعه پتروپالایشگاه‌ها را با جدیت در دستور کار داشته باشند. راه‌اندازی پتروپالایشگاه‌ها نیاز به سرمایه‌گذاری کلان دارد. نیاز است دولت بیشترین مشوق‌ها را در این زمینه اعمال کند و به اجرای مشوق‌های قانونی مانند تنفس خوراک بپردازد. این روند در نهایت به نفع دولت خواهد بود زیرا محصولات پتروشیمیایی و دیگر فرآوده‌ها نسبت به خام‌فروشی نفت برای دولت ارزآوری بالاتری دارد.

الزام تدوین برنامه عملیاتی
جعفر قادری، نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به این موضوع که ما باید به هر طریقی که می­‌توانیم از خام فروشی فاصله بگیریم، تصریح کرد: در شرایط فعلی باید نفت خام را تبدیل به فرآورده‌­های نفتی و محصولات پتروشیمی کنیم تا منفعت بیشتری نسبت به خام فروشی برایمان به ارمغان بیاورد. از آنجایی که می­‌توانیم به جایگزینی گاز با بنزین بپردازیم، بهتر است نفت را در پتروپالایشگاه­‌ها تبدیل به محصولات دیگر کنیم و آنها را به فروش برسانیم.
وی ادامه داد: توسعه پتروپالایشگاه‌­ها و تولید محصولات نهایی و فرآورده­‌ها به ما کمک می‌کند که تنوع محصولات صادراتی داشته باشیم و ارزآوری خوبی هم نصیب کشور می‌شود. با توجه به تمامی این مزیت­‌ها نیاز است دولت چهاردهم برنامه دقیقی برای توسعه پتروپالایشگاه‌­ها داشته باشد.
عضو مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: منطقی­‌ترین کاری که در شرایط فعلی می­‌توانیم در حوزه انرژی انجام دهیم، این است که به توسعه پتروپالایشگاه‌­ها همان طور که در برنامه هفتم توسعه آمده است، مبادرت کنیم.

برش

بسترسازی برای رشد اشتغال و اقتصاد
زینب قیصری؛ رئیس فراکسیون امنیت انرژی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: با حرکت به سمت توسعه پتروپالایشگاه‌ها، ایران می‌تواند از مزایای متعددی بهره‌مند شود. اولاً، این حرکت به کاهش وابستگی اقتصاد به درآمدهای حاصل از خام‌فروشی نفت کمک می‌کند و کشور را در برابر شوک‌های خارجی در بازارهای نفتی در دسترس کشور مقاوم‌تر می‌سازد. ثانیاً، پتروپالایشگاه‌ها با ایجاد ارزش افزوده و افزایش حاشیه سود، می‌توانند نقشی اساسی در بهبود اقتصاد کشور ایفا کنند. از منظر اقتصادی، تبدیل نفت خام به محصولات با ارزش‌تر نه تنها باعث افزایش درآمدهای صادراتی می‌شود، بلکه به ایجاد اشتغال و تحریک رشد صنایع مرتبط نیز می‌انجامد.