اثرات فرهنگی اقتصاد دیجیتال
دنیا در حال تغییر پارادایم اقتصادی است
بازی همستر و اقبال عجیبی که از آن صورت گرفت نشان داد فرهنگ اقتصادی دنیا در حال تغییر پارادایم است و اقتصاد دیجیتال در حال کنار زدن اقتصاد سنتی است. بازاریابی در اقتصاد دیجیتال متفاوت از اقتصاد سنتی است و «دیجیتال مارکتینگ» به عنوان یکی از روش‌های بازاریابی دیجیتال رشد بسیار سریعی در سال‌های اخیر داشته است و هزینه‌های مارکتینگ و بازاریابی را در مقایسه با حوزه‌های سنتی متفاوت کرده است. هزینه‌های بازاریابی در حوزه‌های سنتی، معطوف به «نام برند» است، اما در بازاریابی دیجیتال هزینه‌ها به دو دسته «پسینی» و «پیشینی» تقسیم می‌شود و در اقتصاد دیجیتال، هزینه‌های پسینی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. بازی همستر نیز در حال استفاده از هزینه‌های پسینی است و تا امروز هیچ پرداختی در این حوزه وجود نداشته و هیچ‌کس نتوانسته ارزشگذاری درستی در این حوزه انجام دهد.مهمترین اتفاقی که در بازی همستر رخ می‌دهد انگیزه‌سازی برای افراد است که انگیزه افراد یا از داخل همان پلتفرم تأمین می‌شود یا به صورت ارزش پول و ثروت در اختیار آنان قرار می‌گیرد تا در جای دیگر از آن استفاده کنند.
دکتر عباس آشتیانی
دکترای اقتصاد و پژوهشگر حوزه بلاکچین و رمز ارزها
بازی اجتماع‌ساز
از آنجایی که بازی همستر در قالب یک پلتفرم در گوشی‌های همراه انجام می‌شود، ذیل فضای مجازی، سایبر و شبکه‌های اجتماعی تعریف می‌شود که در حوزه دانش ارتباطات، مردم‌شناسی ارتباطات و جامعه‌شناسی ارتباطات قابل تحلیل است.
همان‌طور که «ایردراپ‌ها» یکی از روش‌های جامعه‌سازی هستند (در دنیای ارزهای دیجیتال به دریافت رایگان یک ارز دیجیتال یا توکن، ایردراپ (Airdrop) می‌گویند) بازی همستر نیز در رسته «بازی‌های اجتماع‌ساز» دسته‌بندی می‌شود. اما سازندگان این بازی از ابتدا برنامه‌ای برای جامعه‌سازی آن نداشتند و همستر بدون هیچ برنامه از پیش تعیین‌شده‌ای با توجه به شرایط ناپایدار اقتصادی موجود در برخی کشورها و ضعف اقتصاد فرهنگی و تورم، به امیدی برای درآمد‌زایی نوجوانان بدل شد و جای خود را میان کودکان و نوجوانان بطور قابل‌توجهی باز کرد و اکنون حدود 200 میلیون مخاطب پیدا کرده است که یک سلسله دلایل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی باعث این حجم از پذیرش در میان مخاطبان شده است. در کشورهایی که با تورم بیشتری مواجه‌اند، انگیزه کارهای بلندمدت از مردم گرفته می‌شود و علاقه‌مندی به کسب درآمدهای اینچنینی بالا می‌رود. امروزه شاهد تغییر شدید پارادایمی به سمت اقتصاد رفتاری هستیم.
ساماندهی اقتصاد دیجیتال با رویکرد
«مدیریت ریسک»
برای ساماندهی اقتصاد دیجیتال، راه‌حل‌های سیاستگذارانه باید داشته باشیم. باید این نکته را لحاظ کنیم که تمام پدیده‌های اقتصاد دیجیتال بلافاصله بر کل جامعه اثرات فرهنگی می‌گذارند. بنابراین باید رویکرد «مدیریت ریسک» را لحاظ کنیم. فرصت طلایی رشد را باید دریابیم و از صنایع نوزاد خود حمایت کنیم. ما باید در زمینه اقتصاد دیجیتال به سمت نوآوری برویم و روش‌های سنتی و مجوزی و بی‌ریسک را کنار بگذاریم.
بازی همستر در بستر پلتفرم تلگرام انجام می‌شود و ما در کشورمان دیپلماسی مطلوبی در مواجه با شبکه‌های اجتماعی همچون تلگرام نداشتیم. پاک کردن صورت مسأله کار مناسبی نبود و برنامه‌های تنظیم‌گری ما باید مناسب‌تر طرح‌ریزی شوند. شایسته است که به جای دیدگاه صفر و یکی «مدیریت ریسک» را جایگزین آن کنیم.
مکتوب‌های حاضر متن ویرایش و تلخیص شده «ایران» از سخنرانی دکتر یادگاری و دکتر آشتیانی است که در نشست «بررسی پدیده ارزهای سرگرمی‌محور» با موضوع «همستر، نات‌کوین و کنش‌های کاربران ایرانی» در محل پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه شده است.
