معادن بیپایان
سیداصغر نوربخش
روزنامه نگار
در یکی از مناطق اروپای غربی، محلی قرار دارد که نقطه اتصال مرز سه کشور است. واقعاً رشک برانگیز است. مرزها فقط با یک خطچین یا علامت مشخص شده است. حتی برخی خانهها، روی مرز کشورها ساخته شدهاند. کافههایی به مشتریها خدمات میدهند که پایه میز و صندلیهایشان گاه روی دو سرزمین قرار گرفته است. اتفاقاً این منطقه و مناطق دیگری که در آن جغرافیا واقع شده است شلوغ و پرتردد است و خیل زیادی از گردشگران به آنجا میروند و رونق و بروبیایش هم در همه روزهای سال به پاست. در چهره و سر و شکل آدمها، تغییری احساس نمیشود. برادر و برابر به نظر میرسند. آنچنان ملتهای دو یا سه کشور در هم تنیدهاند که بیگانگی را بیمعنا میکنند. همه آشنایند.
در این سو، سالهای سال است که تلاش میشود مرز میان همسایگان ما را دیوارهای بلند بکشند. از منظر امنیتی، شاید کار درستی باشد و شاید راه چاره دیگری هم برایش نداشته باشند. اما کاش میشد فرصت دیگری داده شود تا از کشیدن این دیوارها جلوگیری شود و ملتهای همسایه را که بویژه در مرزها بسیار نزدیک و رفیق میتوانند باشند به یکدیگر نزدیکتر کنند. بعضاً، بهترین نقاط آبوهوایی در جاهایی از همین مناطق هستند.
کارآفرینان، بویژه آنان که در حوزههای فرهنگی و اجتماعی مشغول به کار هستند، در واقع ناجی این مناطق به شمار میروند. کارآفرین، کارش این است که از ظرفیتهای مردمی بهترین بهره را ببرد و محیط اجتماعی را صاحب ارتقا کند. در مناطق مرزی که در دوسویش محلهها و روستاها و شهر و شهرکهایی وجود دارد، بهترین جاهایی است که میتوان به کارآفرینان فرهنگی پیشنهاد حضور و فعالیت جدی داد. کسب و کارهای مرتبط با صنایع خلاق و صنایع فرهنگی، بهترین و کارگشاترین بخشهایی است که کارآفرینان میتوانند روی آن دست بگذارند و به سرعت، مناطق هدف را تبدیل به امنترین و پررونقترین مکانهای کشور و حتی دنیا کنند. می دانیم که هر جا، فرهنگ و ملزومات آن رونق داشته باشد، فقر و خطا، کمتر رخ نمایی میکند و راه برای حضور و فعالیت تاجران و صنعتگران هموار میشود. ضمن آنکه عرصه سیاست هم، در جایی که آغشته به فرهنگ قدرتمند باشد، کمتر به چالش برخواهد خورد. مناطق مرزی ما با توجه به تنوع زیستی و جغرافیایی بسیار بالا، هر یک، معادن طلای نابی هستند که هر چه از آنها استحصال کنیم، کم نمیشوند و تازه عارضه زیست محیطی هم به بار نمیآورند. ایجاد اشتغال و افزایش سرمایهگذاری و تثبیت امنیت، سه مقوله مهمی است که کارآفرینان همواره با خود به همراه میآورند. کارآفرینان فرهنگی، علاوه بر این سه مهم مسیرهای تازهای پیش روی دو ملت باز میکنند که تمدنسازی را به آنان نوید میدهد. این حرکت در مرزهای ساحلی و دریایی ما هم میتواند پیاده شود. مثلاً سواحل درخشان و کمیاب مکران در جنوب ایران، سالهای سال است که بدون استفاده یا کم استفاده مانده. تلاشهایی هم شده است تا به لحاظ اقتصادی در آنجا رونق ایجاد شود اما واقعیت این است که بدون کار فرهنگی نمیتوان این رونق را ایجاد کرد. بدون حضور کارآفرینان فرهنگی هم هزینههای فرهنگسازی، بسیار زیاد و طولانی مدت خواهد بود اما کارآفرینان فرهنگی میتوانند از خاک حاصلخیز مرزها طلا بگیرند و خزانه ارزشهای فرهنگی و اقتصادی و سیاسی ما را دائماً غنی نگه دارند. راه درست، همین است.