دبیر هشتمین همایش بین المللی تئاتر پیاده روی اربعین در گفت و گو با «ایران» مطرح کرد
تئاتر اربعین؛ صدای مظلومان غزه در کربلا
هشتمین همایش بین‌المللی تئاتر پیاده‌روی اربعین به عنوان یک رویداد مهم فرهنگی و هنری، در کشور عراق و در مرزهای ایران برگزار می‌شود. این همایش هر ساله با هدف نمایش هنرهای نمایشی و تئاتری در مسیر پیاده‌روی اربعین، جمعی از هنرمندان از کشورهای مختلف را به این مراسم معنوی جذب می‌کند.
در این دوره از همایش، تمرکز بر ارائه آثار هنری به زبان‌های مختلف و با موضوعات مرتبط با واقعه عاشورا و مسائل روز جهان اسلام است. هنرمندان با اجرای نمایش‌های خیابانی، تعزیه، سرود، شعر و دیگر فرم‌های هنری، تلاش می‌کنند تا پیام عاشورا و معارف اهل‌بیت را به نمایش بگذارند و تجربه‌ای فرهنگی و معنوی برای زائران اربعین فراهم کنند.
برگزاری این همایش در کشور عراق، بویژه در کربلا و همچنین در مرزهای ایران فرصتی برای تعامل فرهنگی و هنری میان هنرمندان و زائران و تأکیدی بر ابعاد جهانی و فراملی این رویداد بزرگ مذهبی است.
پیام اهل‌بیت؛ با زبان هنر در اربعین
سید مصطفی موتورچی، دبیر هنری هشتمین دوره همایش بین‌المللی تئاتر پیاده‌روی اربعین، به اهداف و چشم‌انداز این همایش پرداخت و تأکید کرد: «از آغاز این حرکت، هدف اصلی «نذر فرهنگی هنرمندان» بوده است. هنرمندان آیینی از همان سال اول بر این باور بودند که هر فردی با هر جایگاه و حرفه‌ای، باید در مسیر ترویج معارف اهل‌بیت و خاندان آل‌الله گام بردارد.» موتورچی توضیح داد: «نذر فرهنگی هنرمندان در این همایش به معنای ارائه هنر خود و ادای دین هرچند کوچک به امام حسین(ع) و کربلای ایشان به‌عنوان یک نذر در مسیر عظیم اربعین است.»
به گفته او، همایش تئاتر مردمی پیاده‌روی اربعین نه‌تنها یک برنامه هنری بلکه حرکتی است که در آن هنرمندان سعی دارند با تمام توانایی‌ها و ابزارهای هنری خود، بخشی از پیام اهل‌بیت را به جهانیان منتقل کنند. این همایش به شکلی منحصربه‌فرد در مسیر پیاده‌روی اربعین برگزار می‌شود و از این طریق، فرهنگ عاشورایی و پیام اهل‌بیت را به شکلی تأثیرگذار به مخاطبان منتقل می‌کند.
او توضیح داد: «هر ساله هنرمندان بسیاری با اشتیاق پیگیر این موضوع هستند تا بتوانند در این حرکت عظیم شرکت کنند. بعضی سال‌ها تصمیم می‌گیریم که با اعلام فراخوان و باز کردن درها، امکان حضور گروه‌های بیشتری را فراهم کنیم. این سیاست از سوی حوزه هنری اتخاذ می‌شود تا هنرمندان بیشتری بتوانند به این کاروان فرهنگی ملحق شوند.»
درها برای همه هنرمندان باز است
موتورچی درباره چگونگی انتخاب و مشارکت گروه‌های هنری در این همایش توضیح داد: «در سال‌های گذشته به دلیل استقبال گسترده هنرمندان و ارتباطات نزدیک دبیرخانه با آنها، گاهی نیازی به انتشار فراخوان نبود. در برخی سال‌ها تعداد گروه‌های متقاضی آنقدر زیاد بود که دبیرخانه به طور مستقیم با آنها ارتباط برقرار می‌کرد و فراخوانی منتشر نمی‌شد، اما امسال با تغییر رویکرد مرکز نمایشی حوزه هنری، تصمیم گرفته شد تا بار دیگر درها برای گروه‌هایی که تا کنون با این همایش همراه نبوده‌اند، باز شود. به همین دلیل فراخوانی منتشر شد تا فرصتی برای مشارکت گروه‌های جدید فراهم شود. در این فراخوان، دو بخش ایران و بین‌الملل مشخص شده است. در بخش ایران، فعالیت هنرمندان از مرزهای باشماق، خسروی، مهران، چذابه و شلمچه آغاز می‌شود و در بخش بین‌الملل، در نقاطی مانند نجف، مسیر مشایه و کربلا ادامه پیدا می‌کند.»
امید به بازگشت تنوع زبانی به تئاتر اربعین در آینده
موتورچی به چالش‌ها و تغییرات امسال در حضور هنرمندان بین‌المللی اشاره کرد و گفت: «ما دوست داشتیم امسال نیز همانند سال‌های گذشته شاهد حضور گسترده هنرمندان با زبان‌های مختلف باشیم، اما برخی مسائل و مشکلات مانع از این امر شد.»
او توضیح داد: «در دوره‌های گذشته، هنرمندانی به زبان‌های اردو، عربی، انگلیسی، ترکی و فارسی در این همایش شرکت داشتند و این تنوع زبانی به همایش رنگ و بویی بین‌المللی می‌بخشید، اما امسال به دلیل محدودیت‌ها، فقط سه زبان فارسی، عربی و ترکی در این همایش نماینده دارند.» وی افزود: «امیدوارم در دوره‌های آینده بتوانیم دوباره این تنوع زبانی را به همایش بازگردانیم و از مشارکت هنرمندان بیشتری از کشورهای مختلف بهره‌مند شویم.»
دبیر هشتمین دوره همایش بین‌المللی تئاتر مردمی پیاده‌روی اربعین، به تفاوت‌های اصلی این دوره با دوره‌های گذشته پرداخت. او با اشاره به حادثه بزرگی که در جهان اسلام رخ داده، گفت: «مصیبت عظیم مردم مظلوم غزه امسال تأثیر عمیقی بر محتوای همایش داشته است. در این دوره، سه نمایش خیابانی داریم که به دو زبان عربی و فارسی اجرا خواهند شد و موضوعات آنها حول محور«شمر زمان» و «مصیبت مردم غزه» می‌چرخد. این آثار به طور خاص به خط فکری «شمر زمان» که صهیونیسم است، پرداخته‌اند.» موتورچی تأکید کرد: «اگرچه موضوعات اصلی این سه نمایش خیابانی حول محور غزه و شمر زمان است، اما در کنار اینها، ما برنامه‌های متنوع دیگری نیز داریم.» موتورچی افزود: «من معتقدم هنرمندان همیشه باید بهترین خود را ارائه دهند، اما در مسیر امام حسین(ع)، این اهمیت دوچندان می‌شود. هر آنچه که در ضمیر هنرمند وجود دارد، باید در این مسیر به نمایش گذاشته شود. نویسنده باید با بهترین نگارش خود کار کند، بازیگر با بهترین نقش‌آفرینی خود حضور یابد و کارگردان نیز با بهترین طراحی و اجرا به میدان بیاید.»
تئاتر پیاده‌روی اربعین؛ رنگین‌کمانی از هنر
دبیر هنری هشتمین دوره همایش بین‌المللی تئاتر مردمی پیاده‌روی اربعین به تنوع مخاطبان و سلایق مختلف آنها در این همایش اشاره کرد و گفت: «واقعیت این است که اکثر مخاطبان ما در اینجا عرب‌زبان هستند. ما برای مخاطبان ترکمان و فارسی‌زبان خود نیز اجراهایی داریم، اما عمده مخاطبان ما از بین عرب‌ها هستند و با سلایق مختلفی روبه‌رو هستیم.» او در ادامه توضیح داد: «تلاش ما این بوده که برای هر نوع سلیقه‌ای، اثری مناسب را همراه خود داشته باشیم. برخی از تماشاچیان به تعزیه علاقه دارند، برخی دیگر نمایش خیابانی را دوست دارند، برخی سرود را ترجیح می‌دهند و برخی دیگر به شعر علاقه‌مندند. بازخوردها نیز به همین دلیل متنوع است.»
موتورچی تأکید کرد: «ما سعی کرده‌ایم برای هر سلیقه‌ای، اثری ارائه دهیم تا بتوانیم تا حد امکان موفق باشیم و رضایت مخاطبان را جلب کنیم.»
همکاری‌های بین‌المللی؛ کلید موفقیت همایش تئاتر اربعین
موتورچی به همکاری‌های نزدیک با مؤسسه لقاح النهضه کربلا پرداخت و گفت: «ما بسیار مشتاق و پیگیر هستیم که این همکاری‌ها روزبه‌روز گسترش یابد. مؤسسه لقاح النهضه نقش بسیار مهمی در اجرای برنامه‌ها و تأمین اسکان ما در کربلا ایفا می‌کند و ارتباط و فعالیت‌های ما با این مؤسسه در حال توسعه است.» وی افزود: «با وجود تلاش‌های مداوم، برخی چالش‌ها نیز وجود دارد که باید بتدریج برطرف شوند. ما به طور مستمر در حال پیگیری این مسائل هستیم تا بتوانیم ارتباطات خود را با این مؤسسه بهبود و همکاری‌های بیشتری را تحقق بخشیم.»