یاسمن صادق شیرازی
خبرنگار

با مصوبه کارگروه ملی آلودگی هوا، مازوت‌سوزی در نیروگاه شازند اراک ممنوع شد که این اتفاق، حاصل تلاش‌های مردم و پیگیری‌های کارگروه ملی اراک بود. آن‌طور که سید محمد جمالیان، نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی به «ایران» می‌گوید، مردم اراک سال‌هاست که از مازوت‌سوزی در این شهر  شکایت دارند اما آنها سرانجام توانستند با پافشاری ۱۴ هفته‌ای بر خواست خود در میدان اصلی شهر و با همکاری سازمان محیط‌ زیست طرح ممنوعیت مازوت‌سوزی نیروگاه شازند را از کارگروه استانی به ملی  منتقل کنند.

نیروگاه؛ کانون آلایندگی
 هر ساله با ورود به پاییز و زمستان شاهد تشدید آلودگی هوا در کشور بویژه در کلانشهرها هستیم. اراک یکی از همین کلانشهرهاست که آلوده‌ترین روزها را بویژه در زمستان تجربه می‌کند. کارشناسان می‌گویند، نیروگاه‌ها یکی از مهم‌ترین کانون‌های انتشار آلایندگی هستند که با مصرف مازوت به‌جای گاز، آلودگی هوا را تشدید می‌کنند.
صنایع و کارخانه‌های بزرگ متهمان اصلی سرقت روزهای پاک شهروندان هستند که انتقادهای زیادی بر عملکرد آنها وارد است. جمالیان رفع آلودگی شهر اراک را یکی از مهم‌ترین مطالبات عمومی می‌داند و می‌گوید: در سال‌های اخیر با توجه‌ به حساسیت بالایی که مردم بر سر موضوع مازوت‌سوزی داشتند، ممنوعیت مازوت‌سوزی از سمت مردم مطرح شد. اراک از جمله شهرهایی است که از ابتدای فروردین‌ماه با ریزگرد دست‌وپنجه نرم می‌کند و در زمستان و هوای سرد هم درگیر مسأله مازوت‌سوزی است. وی ادامه داد: بر اساس قانون با توجه به اینکه نیروگاه اراک برق کشور را تأمین می‌کند و بر اساس فاصله‌ای که این نیروگاه در ۵ کیلومتری شازند و ۱۶ کیلومتری اراک دارد، دولت موظف به تأمین گاز این نیروگاه است. بنابراین طبق قانون این نیروگاه در حریم شهر بوده و مازوت‌سوزی در آن براساس قانون ممنوع است. این موضوع اگرچه از زمان دولت یازدهم مطرح شده و قول‌های زیادی هم در این رابطه داده شده بود اما هیچ‌کدام از آنها تا یک سال گذشته تحقق نیافته که باعث شد تا مردم نسبت به آن اعتراض کنند.
 جمالیان از تلاش‌های ریاست سازمان محیط‌ زیست تقدیر می‌کند و می‌گوید: در جریان سفر ماه گذشته رئیس سازمان حفاظت از محیط‌ زیست به اراک موضوع آلودگی هوای این شهر دوباره مطرح  و خواسته شد تا این موضوع در کارگروه ملی آلودگی هوا بازگو شود.

هجوم بیماری‌های خاص
یکی از مهم‌ترین مسائلی که باعث شده تا موضوع آلودگی هوا به‌ طور جدی در این شهر پیگیری شود، مسأله افزایش معنادار بیماری‌های خاص در اراک است. متأسفانه بیماری‌های خاص مثل سرطان دستگاه مثانه و مجاری ادراری در اراک رو به‌ افزایش است. البته تحقیقات در این‌ رابطه از سمت دانشگاه‌های علوم پزشکی در حال انجام است اما به گفته متخصصان، افزایش این بیماری‌ها رابطه معناداری با افزایش گوگرد دارد که یکی از مهم‌ترین دلایل آن به پدیده مازوت‌سوزی برمی‌گردد.
 سوزش چشم، سردرد، تنگی و خس‌خس سینه، آسیب به ریه، عفونت دستگاه تنفسی و سرفه‌های پی‌ در پی از مهم‌ترین مشکلاتی هستند که با افزایش آلودگی هوا و ریزگردها، هر ساله شمار زیادی از مردم اراک را راهی بیمارستان می‌کنند. البته فقط مازوت‌سوزی نیست که بلای جان مردم استان مرکزی شده است بلکه جمالیان تأکید می‌کند بخشی از آلودگی هوای اراک و دیگر شهرهای استان مرکزی به پدیده ریزگردها نیز برمی‌گردد. متأسفانه بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ هکتار منطقه فوق‌ بحرانی در رابطه‌ با کانون‌های اصلی گرد و غبار در سراجه قم و حدود 3 برابر این پهنه منطقه بحرانی وجود دارد که آلایندگی آن
نه‌ تنها قم را تحت‌الشعاع قرار داده بلکه به استان مرکزی، تهران و اصفهان هم سرایت کرده است. در همین راستا، جلسه‌ای با حضور نمایندگان شهرهای البرز، قم، تهران، اصفهان و سمنان در مجلس شورای اسلامی با حضور سازمان محیط‌ زیست و منابع طبیعی برگزار شد تا راهکارهای لازم در راستای رفع ریزگردها بررسی شود.

گرد وغبار قم در چشم اراک
 وی ادامه می‌دهد: متأسفانه ۱۰ هزار هکتار منطقه بحرانی در رابطه‌ با ریزگرد در استان قم وجود دارد که ۳ هزار و ۵۰۰ هکتار آن فوق‌بحرانی گزارش شده است. متأسفانه تا مشکل مربوط به قم برطرف نشود، نمی‌توانیم معضل ریزگردها در این استان را کنترل کنیم.
 یکی دیگر از مهم‌ترین کانون‌های ریزگردها در استان مرکزی، تالاب میقان است. جمالیان با اشاره به آلایندگی این تالاب می‌گوید: کم‌بارشی و خشکسالی‌های پی‌درپی باعث شده تا تالاب میقان به‌عنوان ۱۸۷ مین کانون تولید ریزگردها در کشور معرفی شود. متأسفانه هم‌اکنون قسمت‌های زیادی از این تالاب به چشمه‌های ریزگرد تبدیل شده و گردوغبار زیادی را به اراک و شهرهای مجاور می‌فرستد که برای مردم غیرقابل‌تحمل است.  این نماینده مجلس با اشاره به اختصاص ۱۲۰ میلیارد تومان برای جلوگیری از آلودگی ناشی از فعالیت ریزگردها در تالاب میقان نیز می‌گوید: تخصیص مبلغ ۱۲۰ میلیارد تومان برای جلوگیری از آلودگی ناشی از فعالیت ریزگردها در تالاب میقان از دیگر مصوبات کارگروه ملی آلودگی هوا بود تا با استفاده از این بودجه و با کاشت گیاهان مناسب کانون‌های ریزگرد را کنترل کرد.
 جمالیان البته تأکید می‌کند که حل معضل گرد و غبار در سراجه قم نیاز به بیش از ۲ هزار میلیارد اعتبار دارد. اگرچه با ۱۰۰ میلیارد تومان می‌توان تا حدود زیادی بحث ریزگرد را در تالاب میقان کنترل کرد اما در موضوع سراجه قم شرایط متفاوت است. البته نمایندگان سازمان محیط‌ زیست و منابع طبیعی از این مکان بازدیدهایی را داشتند و قرار است یک نشست در این‌ خصوص با حضور نمایندگان قم نیز برگزار شود. در این جلسه، استانداران مرکزی، قم، تهران و سمنان با رئیس سازمان محیط‌ زیست درباره ریزگردهای قم گفت‌و‌گو خواهند کرد.
وی با اشاره به افزایش سرعت خشکسالی و بیابان‌زایی در کشور می‌گوید: سرعت بیابان‌زایی و خشکسالی‌ در کشور افزایش شدیدی پیدا کرده است، بنابراین باید برنامه‌ریزی دقیقی برای کنترل آن داشته باشیم تا بتوانیم سلامت مردم و حق عمومی آنها یعنی یک نفس سالم و یک دم راحت را تأمین کنیم.