بیتا میرعظیمی
خبرنگار

 تغییرات اقلیمی و بی‌آبی سال‌هاست که سایه سنگین خود را بر فراز شهرستان‌ها و روستاهای چهارمحال و بختیاری پهن کرده و همزمان با افزایش بیش از پیش دما، لب‌های تشنه زمین و چاه‌های بی‌آب استان را خشک‌تر از همیشه کرده است. استانی پرآب اما بی‌آب که به دلیل توپوگرافی خاصش، امکان جمع‌آوری آب‌های روان دشت‌ها برای تقویت آب‌های زیرزمینی و آبخوان‌ها را به حداقل رسانده و سرزمین شاهکار‌های خلقت و منشأ آب‌های گوارا را دچار تنش آبی کرده است. سرزمینی که آبرسانی به روستاها را همزمان با تشدید خشکسالی‌های پیاپی و برداشت‌های غیرمجاز از آب‌های زیرزمینی، دچار اختلال کرده و آب شرب پایدار مردم را وابسته به آبرسانی سیار کرده است. برای رفع این مشکل، جهاد آبرسانی به روستاها پس از 17 سال در دستور کار دولت قرار گرفته و تأمین آب شرب 117 روستا به بهره‌برداری رسیده است. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری به «ایران» می‌گوید: در تلاشیم تا با تعادل بخشی به منابع آب زیرزمینی، سوق دادن روستاها و شهرها به سمت بهره‌گیری از منابع پایدار سطحی و احداث تصفیه‌خانه، طی 4 سال و با تأمین اعتبار پروژه‌های پیش‌بینی شده، بساط تنش آبی از سطح روستاهای استان چهارمحال و بختیاری برچیده شود.
 
کاهش ذخیره یخچال‌های طبیعی
 «محمد کریمی» مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری به «ایران» می‌گوید:« در سنوات گذشته، استان چهارمحال و بختیاری یکی از استان‌های  پربارش از منظر برف محسوب می‌شد اما با تغییرات اقلیمی و تغییر شکل بارندگی‌ها از برف به باران از دهه 80 تاکنون خشکسالی‌های مداوم دامنگیر استان شده و به تبع آن ذخیره یخچال‌های طبیعی در سلسله جبال زاگرس و زردکوه بختیاری کاهش محسوسی پیدا کرده است.
 وی می‌افزاید: «استان چهارمحال و بختیاری از جمله بخش‌های کوهستانی فلات مرکزی ایران محسوب شده و دارای ارتفاعات بسیاری است. بنابراین دشت کمی برای ذخیره بارش‌ها وجود دارد و اغلب بارش‌ها به صورت رواناب سطحی از استان خارج می‌شود. این در حالی است که از سنوات قبل تاکنون 83 درصد جمعیت روستایی و شهری استان وابسته به منابع آب زیرزمینی بوده و بخشی از آب شرب آنها از 388 حلقه چاه تأمین می‌شود. از طرفی استان چهارمحال و بختیاری، قطب کشاورزی و دامپروری محسوب شده و رونق فعالیت کشاورزان و دامپروران به منابع زیرزمینی وابسته است.»
 
استان پرآب اما بی‌آب!
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری به تعداد اندک سدها در استان اشاره کرده و می‌گوید: «18 روستا و 2 شهر از آب زیردست سد زاینده‌رود استفاده می‌کنند. خروجی سد کارون نیز که در مرز خوزستان قرار دارد، نقش حداقلی در تأمین آب شرب ایفا می‌کند. جالب اینجاست که استان چهارمحال و بختیاری، استانی پرآب است که آب شرب اندکی داشته و بی‌آب است که مجموعه این عوامل دست به دست هم داده و زمینه ایجاد تنش آبی در استان را فراهم کرده است.»   محمدکریمی  در خصوص وضعیت آبرسانی به شهرستان‌ها و روستاها می‌گوید: «شهرستان کوهرنگ اگرچه سرچشمه 3 رود بزرگ (زاینده رود، کارون و بخشی از دز) محسوب می‌شود اما آبرسانی به تعدادی از روستاهای آن همچنان به صورت سیار انجام می‌شود زیرا اغلب چشمه‌ها خشک شده و تصفیه‌خانه‌ای نیز در این روستاها تعبیه نشده است.»
 
آبرسانی با تانکرهای سیار
طبق گفته این مقام مسئول، « در دولت قبل، عزم گذر از تنش آبی در استان جزم شده و عملیات اجرایی دو برنامه آغاز شد. در همین راستا، طرح جهاد آبرسانی کلید خورده و با تشکیل قرارگاه محرومیت‌زدایی امام حسن مجتبی(ع) مقابله با تنش آبی در دستور کار قرار گرفته که به تبع آن تأمین آب شهرها و روستاها در 2 فاز، برنامه‌ریزی شده و قراردادی به مبلغ 160 میلیارد تومان را با قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) منعقد کردیم؛ قراردادی که در قالب 9 پروژه با تنش آبی 44 روستا در 5 شهرستان مقابله خواهد کرد.»  کریمی ادامه می‌دهد: «خوشبختانه با سفر دوم هیأت دولت مردمی به استان، برنامه‌های مقابله با تنش آبی با جدیت بیشتری دنبال شده و تأمین آب شرب 117 روستا به دست رئیس جمهور شهید به بهره‌برداری رسید. در حال حاضر، برخی از روستاهای استان در شهرستان‌هایی مانند لردگان، اردل، کوهرنگ و بن و... همچنان به صورت سیار آبرسانی می‌شود.»
 
جهاد آبرسانی در روستاهای کوهرنگ
وی به قرارداد دوم با قرارگاه امام حسن(ع) به مبلغ 419 میلیارد تومان برای مقابله با تنش آبی شهرستان لردگان اشاره کرده و می‌افزاید: «قرار است در این طرح، 53 روستای لردگان که با تانکر آبرسانی شده و هیچ گونه شبکه و تأسیسات آبی ندارد از نعمت آب شرب سالم بهره‌مند شوند. این طرح تاکنون 40 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و 53 کیلومتر خطوط انتقال تعریف شده در آن خریداری و دپو شده است. از سوی دیگر، از مجموع 105 کیلومتر شبکه توزیع آب در روستاها، 43 کیلومتر آن اجرا شده است. همچنین نصب مخازن ذخیره، شبکه توزیع آب و انشعابات 8 روستا از 53 روستا انجام شده و عملیات لوله‌گذاری آن توسط قرارگاه در حال تکمیل است. قرار است 25 مخزن احداث شده تا روستاها از نعمت آب شرب سالم، پایدار و بهداشتی از رودخانه خرسان بهره‌مند شوند.»
  محمدکریمی خاطرنشان می‌کند: «در حال حاضر، حفر چاه و 2 ایستگاه پمپاژ احداث شده و خطوط انتقال آن با 60 درصد پیشرفت فیزیکی در حال تکمیل است. همچنین این طرح به بهره‌برداری طرح‌های آبرسانی درهفته دولت آن هم در محروم‌ترین روستاهای استان واقع در شهرستان کوهرنگ کمک شایانی خواهد کرد.»
 
رفع تنش آبی 13 شهر
طبق گفته این مقام مسئول، « در یکی دیگر از قراردادهای محرومیت‌زدایی قرار است 120 روستا از تنش آبی نجات پیدا کند. طرحی که در دست اقدام بوده و به محض امضا  و ابلاغ، عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد. برنامه ما این است منابع آب زیرزمینی را به تعادل رسانده و روستاها و شهرها را به سمت بهره‌گیری از منابع پایدار سطحی با احداث تصفیه‌خانه سوق دهیم. بنابراین در تلاشیم تا طی 4 سال و در صورت تأمین اعتبار پروژه‌های پیش‌بینی شده، بساط تنش آبی از سطح روستاهای استان برچیده شود.»
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری در پایان می‌افزاید: «اوایل دولت سیزدهم از مجموع 43 شهر استان چهارمحال و بختیاری، 19 شهر با تنش آبی دست و پنجه نرم می‌کرد که با افتتاح تصفیه‌خانه بن - بروجن، آب شرب 13 شهر در این مسیر آبی به لحاظ کمی و کیفی تأمین شد. هم‌اکنون، این تصفیه‌خانه نیز به بهره‌برداری رسیده و شهروندان از مزایای آن بهره‌مندند. همچنین یک تصفیه‌خانه دیگر نیز روی خط انتقال آب کوهرنگ به شهرکرد در حال احداث بوده و در هفته دولت به بهره‌برداری خواهد رسید. از دیگر سو، تنش آبی شهرستان‌های فارسان، شهرکرد، بن و بروجن نیز به همین منوال و با تأمین اعتبار برچیده خواهد شد. برای رفع تنش آبی در دیگر شهرهای استان نیز با تأسیس قرارگاه رصد پایش در شرکت آب و فاضلاب، برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شده تا با بهره‌گیری از منابع داخلی، تنش آبی شهرستان‌های لردگان، اردل و فارسان ظرف یک سال آینده تحت کنترل درآید.»