محدثه جعفری
خبرنگار

یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های مادران باردار همواره سلامت جنین شان است. 9 ماه انتظاری که هر لحظه می‌تواند کام شیرین مادران را تلخ سازد و در این میان تشخیص، درمان و مشاوره‌های تخصصی برای این گروه از جامعه بسیار حائز اهمیت است تا پاسخی باشد بر دلنگرانی‌های مادرانه. اگر جنین دچار مشکلاتی باشد یا ختم بارداری نادرست اعلام شود در هر دو مورد به سیستم سلامت آسیب وارد می‌شود. به گفته دکترمحمدتقی مجنون فوق تخصص قلب کودکان یکی از شایع‌ترین مشکلات جنین مربوط به قلب است به طوری که نزدیک به یک درصد جنین‌ها با مشکلات قلبی به دنیا می‌آیند و اگر نواقص دیگر سرشتی (مادرزادی) را با آن جمع کنیم این آمار بیشتر هم می‌شود. بنابراین وقتی پای سلامت و جان یک انسان در میان باشد وجود مرکزی تخصصی برای تشخیص درست بیش از پیش احساس می‌شود. در همین راستا دانشگاه علوم پزشکی تهران با همکاری مرکز طبی کودکان؛ «مرکز جامع سلامت جنین» را راه‌اندازی کرده است تا با مداخلات درمانی تخصصی جنین، از تولد نوزاد بیمار جلوگیری شود.
اهمیت مراقبت از جنین در ناهنجاری‌های سرشتی
دکتررضا شروین بدو رئیس بیمارستان مرکز طبی کودکان در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به تکالیفی که قانون جوانی جمعیت برای مسئولان در حوزه‌های مختلف ایجاد کرده است، در خصوص راه‌اندازی مرکزجامع سلامت جنین می‌گوید: مراقبت‌ از جنین بسیار حائز اهمیت است به همین دلیل مرکز جامع سلامت جنین را تأسیس کردیم تا بانوان از زمان مثبت شدن آزمایش بارداری تا زایمان تحت مراقبت بوده و در صورت نیاز بررسی‌های تخصصی برایشان صورت گیرد.
این فوق‌تخصص مغز و اعصاب کودکان توضیح می‌دهد: اگر جنینی با مشکلات قلبی، مغزی و... مواجه شود، قبل از تولدش هم می‌توان برای درمان او برنامه‌ریزی کرد.

افق مرکز طبی، توانایی در جراحی جنین است
دکتر بدو با اشاره به بیشترین فعالیت‌های مرکز طبی کودکان می‌گوید: سلامت قلب جنین جزو بیشترین اقداماتی است که انجام شد که شامل اکوی قلب جنین است که کاری بسیار دشوار است و اکنون ما توانایی انجام MRI از مغز جنین را هم داریم.
به گفته وی، امکان تضمین سلامت جنین با برقراری چنین برنامه‌هایی چه از طریق طبی و چه از طریق مداخلاتی که روی جنین یا نوزاد انجام شود می‌تواند فراهم شود از جمله بحث جراحی جنین که دنیا به سمت آن گام برداشته است و افق دور نمای مرکز ما جراحی جنینی است تا با کمک اساتید بنامی که در خارج از کشور وجود دارند همکاری کنیم.

ارتقای سلامت جنین در راستای قانون جوانی جمعیت
دکتراحسان آقایی مقدم فوق تخصص قلب کودکان و دبیر علمی سمینار سلامت جنین هم در خصوص ضرورت راه‌اندازی مرکزجامع سلامت جنین در کشور به «ایران» می‌گوید: حدود یک سال و نیم گذشته برنامه‌هایی را به صورت مشترک با همکاران پریناتولوژی (پزشکی مادر و جنین) و متخصصان زنان برای راه‌اندازی مرکزی در قطب علمی اطفال کشور «مرکزطبی کودکان» شروع کردیم. کشورهای پیشرفته در بیمارستان‌های اطفال بخشی برای زنان دارند چرا که پیش فرض را بر این گذاشته که از تشخیص تا درمان یک کودک باید از دوران جنینی آغاز شود و هر چقدر به این هدف نزدیک‌تر شویم می‌توانیم معیار و شاخص‌های توانمندی درمانی کشور را بهبود بخشیم. وی با اشاره به تأسیس مرکز جامع سلامت جنین در مرکز طبی کودکان می‌گوید: حدود 8 ماه پیش با هماهنگی‌های صورت گرفته و تهیه امکانات لازم این مرکز راه‌اندازی شد و آغاز به کار کرد. با توجه به قانون جوانی جمعیت یکی از اهداف اصلی این مجموعه ارتقای سلامت جنین و درنهایت بهبود بخشیدن به خدمات درمانی، آموزشی و پژوهشی علمی قبل از تولد است.

برگزاری اولین سمینار علمی سلامت جنین
این فوق تخصص قلب کودکان عنوان می‌کند: از زمان شروع به کار این مرکز برنامه‌های آموزشی و درمانی به صورت مداوم در معیارهای کوچک‌تر در حال انجام بوده است تا اینکه ضرورت اولین سمینار علمی «سلامت جنین» ایجاد شد و با پیوند دو علم زنان و کودکان این مجموعه سمینارها برنامه‌ریزی شود.
 دکتر آقایی مقدم با اشاره به اینکه از تمام دانشگاه‌های پزشکی از جمله دانشگاه شهید بهشتی، ایران و تهران در این سمینار علمی شرکت کردند، بیان می‌کند: در برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته مقررشده است در طول یک سال، 4 مرتبه این سمینارهای علمی در بیماری‌های جنین و کودک برگزار شود تا در نهایت به کنگره علمی بین‌المللی سلامت جنین تبدیل شود.
وی می‌گوید: ما وارد راهی شدیم که می‌تواند سبب افزایش تشخیص‌های درست برای جنین‌هایی شود که بچه‌های در راه ما هستند. مرکز جامع سلامت جنین مرجعی رسمی برای تشخیص مشکلات و سلامت جنین است به طوری که اکنون پزشکی قانونی مرکز طبی کودکان را در بحث علمی مرجع می‌داند. در نظر داریم با همکاری همکاران در دیگر شهرهای ایران هم این مرکز را ایجاد کنیم.

تعرفه‌های دولتی برای همه خدمات مرکز
آقایی مقدم با اشاره به امکان حضور همه مادران باردار در این مرکز می‌گوید: همه خدمات تخصصی در مرکز طبی کودکان برای همه مادران باردار با تعرفه‌های دولتی قابل ارائه است و افراد می‌توانند سونوگرافی‌های قبل از تولد را زیر نظر این مجموعه انجام دهند و در صورت لزوم مشاوره‌های تخصصی را دریافت کنند.
به گفته این متخصص قلب کودکان، اگر نقطه کوری در تشخیص‌های مادران باردار وجود داشته باشد، می‌توانند در این مرکز تخصصی برطرف سازند. این امکان در درمانگاه‌های مرکز جامع سلامت جنین وجود دارد تا پذیرش سونوگرافی‌های پیش از تولد و اکوکاردیوگرافی «سونوگرافی قلب» را داشته باشد.
دکتر آقایی مقدم اهمیت مرکز جامع سلامت جنین را این‌گونه توضیح می‌دهد: چندوقت پیش مادری 45 ساله به ما مراجعه کرد که از طریق (IVF) باردار شده بود که در اصطلاح به این دسته از بچه‌ها، «بچه طلایی» گفته می‌شود. در 11 هفتگی همکار دیگری بیرون از این مرکز، خارج از صلاحیت علمی تشخیص بیماری قلبی سرشتی «مادرزادی» را برای جنین می‌دهد و همان زمان برای سقط به پزشکی قانونی ارجاع می‌شود. پزشکی قانونی این مورد را برای تشخیص صحیح علمی به مرکز طبی کودکان ارجاع می‌دهد. با بررسی‌های تخصصی و اکوی قلب جنین در 11 هفته تشخیص درست را دادیم و اکنون در 18 هفتگی جنینی با قلب سالم داریم. این اقدام ارزش مرکز جامع سلامت جنین را نشان می‌دهد.