تأمین بموقع نهاده‌های دام و طیور نیازمند توجه ویژه دولت
ایران در تأمین نهاده‌های دامی داخلی با wچالش‌های زیادی مواجه است که این چالش‌ها منجر به وابستگی بالای کشورمان به واردات خوراک دام و طیور شده است
حوزه کشاورزی اهمیت بسیار ویژه‌ای برای همه کشورها دارد و به دلیل ارتباط آن با معیشت و رفاه جامعه جزو مهم‌ترین موضوعات همه دولت‌ها محسوب می‌شود و نقش به‌سزایی در توسعه تجارت و اقتصاد کشور دارد. در واقع تأمین امنیت غذایی در اولویت هر دولتی است و حالا با حضور دولت چهاردهم به‌طور قطع این مسأله نیز در جایگاه ویژه‌ای برای این دولت و رئیس‌جمهور قرار دارد.
ضرورت تأمین نهاده‌های دامی
تأمین نهاده‌های دام و طیور یکی از محورهای مهم در حوزه کشاورزی محسوب می‌شود، چراکه صنعت دام و طیور با تولید محصولات پروتئینی نظیر گوشت، تخم مرغ، شیر و لبنیات نقش ویژه‌ای در تأمین سلامت جامعه و حفظ امنیت غذایی کشور ایفا می‌کند. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی، شرایط اقلیمی و محدودیت‌های منابع آبی، در تأمین نهاده‌های دامی داخلی با چالش‌های زیادی مواجه است. این چالش‌ها منجر به وابستگی بالای ایران به واردات خوراک دام و طیور شده‌اند.
کنجاله سویا و ذرت دانه‌ای، اصلی‌ترین نهاده‌های خوراک دام و طیور برای تولید محصولات پروتئینی است و عدم تأمین بموقع نهاده موجب اختلال برنامه‌ریزی در زنجیره تأمین دام و طیور می‌شود و تأثیر مخربی در تنظیم بازار و قیمت پروتئین حیوانی مصرفی خانوار به همراه دارد. درواقع حدود ۷۰ درصد از قیمت تمام‌شده محصولات پروتئینی وابسته به خوراک است. علاوه بر این سهم زیادی از تأمین نهاده‌های دامی از طریق واردات برای بازار داخلی تأمین می‌شود، به‌طوری که 75 درصد نیاز بازار مصرف از طریق واردات و 25 درصد آن از طریق تولید داخلی نهاده‌های دامی صورت می‌گیرد. بر‌اساس آمار ارائه شده میزان واردات نهاده‌های دامی تا پایان سال 1402 بیش از 16 میلیون تن به لحاظ وزنی و بیش از 7 میلیون و 500 هزار تن به لحاظ ارزش دلاری بوده است.
واردات 75 درصدی نهاده‌های دامی حاکی از وابستگی گسترده به واردات این دو نهاده مهم یعنی ذرت و کنجاله سویا است که در صورت بروز مشکل در تأمین آن و یا تأخیر در عرضه آنها، بلافاصله بازار محصولات پروتئینی را تحت تأثیر قرار داده و بر قیمت آنها می‌افزاید. متأسفانه در سال گذشته در برهه‌ای دامداران و مرغداران از عرضه نشدن بموقع نهاده در سامانه بازارگاه گله‌مند بودند و همین منجر به ایجاد نوسان در بازار قیمت محصولات شد. بنابراین با توجه به اهمیت این موضوع ضروری است تا دولت چهاردهم با اتخاذ راهکارهای مناسب مانند افزایش تولید داخلی، تنوع‌بخشی به منابع تأمین و مدیریت بهتر منابع آبی، این وابستگی را کاهش دهد تا به این واسطه به ثبات بیشتر در تأمین نهاده‌های دامی دست پیدا کنیم.
لزوم ذخیره‌سازی نهاده
همان‌طور که درباره اهمیت بموقع و تأمین کافی نهاده‌های دامی عنوان گردید، به همین میزان ذخیره‌سازی نهاده‌های دام و طیور نیز نقشی کلیدی در تأمین امنیت غذایی ایفا می‌کند، چراکه با وجود ذخایر کافی، می‌‌توان در مواقع کمبود یا بروز بحران، به‌طور مستمر نیاز تولیدکنندگان به نهاده‌‌ها را تأمین کرد و از بروز مشکل در زنجیره تولید غذا جلوگیری نمود.
حفظ و ثبات در بازار کالاهای اساسی از اصلی‌ترین خواسته‌های خانوارها است و دولت چهاردهم در حوزه کشاورزی و امنیت غذایی باید با اتخاذ سیاست‌هایی، تأمین بموقع نهاده‌های دامی را در اولویت اقدامات خود قرار دهد تا جلوی هرگونه نوسان قیمتی در بازار محصولات پروتئینی گرفته شود.