یاسمن صادق شیرازی
خبرنگار

 
 مرگ هزاران ماهی در حوضچه‌های اطراف تالاب هورالعظیم باعث اعتراض و نگرانی کارشناسان و دوستداران محیط‌‌زیست شده است؛ موضوعی که حکایت از تأمین ‌نشدن حقابه این تالاب دارد. کارشناسان محیط‌‌‌زیست علت مرگ دسته‌جمعی این ماهی‌ها را پایین آمدن سطح آب، کمبود اکسیژن و شوری آب می‌دانند که باعث محصور شدن و خفگی گربه‌ماهی‌ها و ماهی‌های بیاح شده است. مدیرکل حفاظت محیط‌‌زیست خوزستان در گفت‌وگو با «ایران» این خبر را تأیید می‌کند و علت این اتفاق تلخ را کم‌آبی و مشکلات مربوط به مدیریت آب رودخانه کرخه و حقابه هورالعظیم می‌داند.
 میرشکار ادامه می‌دهد: زمانی که تالاب پر آب است طبیعتاً حوضچه‌های اطراف آن مشکلی نخواهد داشت، اما وقتی مدیریت آب رودخانه کرخه و هورالعظیم انجام می‌گیرد، این حوضچه‌ها نیز خشک می‌شوند.
 
 مرگ هزاران گربه‌ماهی و بیاح
 مدیرکل حفاظت محیط‌‌‌زیست خوزستان از مرگ هزاران ماهی در حوضچه‌های اطراف تالاب هورالعظیم طی هفته گذشته بر اثر گرمای شدید و تبخیر آب خبر می‌دهد و می‌گوید: این ماهی‌ها از نوع «گربه‌ماهی» و «بیاح» بودند و تلف‌ شدن آنها در خارج از تالاب و ورودی تالاب هورالعظیم و خارج از مخزن شماره یک رقم خورده است.
 مدیرکل حفاظت محیط‌‌زیست خوزستان تأکید می‌کند: این اولین‌بار در سال ۱۴۰۳ است که ماهیان این استان در اثر کم‌آبی تلف می‌شوند؛ البته مدتی پیش هم شاهد مرگ تعدادی از ماهی‌ها در حوزه کرخه بودیم که پس از بررسی سازمان حفاظت محیط‌‌زیست در این‌باره، علت مرگ ماهی‌ها مسمومیت اعلام شد و به کم‌آبی ارتباطی نداشت.
 میرشکار دلیل این اتفاق را گرمای بی‌سابقه هوا و اعمال مدیریت آب رودخانه از سوی سازمان‌های آب و برق برای تأمین نیازهای استان می‌داند و می‌گوید: اعمال مدیریت آب برای مصرف کشاورزی و نیازهای آب و برق استان و تأمین آب برای اکوسیستم‌های دیگر باعث کم‌آبی حوضچه‌های اطراف شد که در نهایت با خشک ‌شدن این زیستگاه‌ها شاهد مرگ هزاران ماهی بودیم.
 
 نامه‌نگاری به جهاد کشاورزی و سازمان آب و برق
 مدیرکل حفاظت محیط‌‌زیست خوزستان از آغاز نامه‌نگاری این سازمان به وزارت جهاد کشاورزی و سازمان آب و برق خبر می‌دهد و می‌گوید: اگر چه مدیریت آب رودخانه کرخه و تالاب هورالعظیم برای تابستان موضوعی ضروری است، اما این مدیریت باید به صورتی انجام شود که لطمه‌ای به سایر زیستگاه‌ها وارد نشود؛ بنابراین پس از این اتفاق تلخ، نامه‌نگاری‌ها برای تأمین آب مورد نیاز با سازمان آب و برق آغاز شد و در حال حاضر به ‌صورت موردی شاهد رهاسازی آب در تالاب هستیم.
با سازمان جهاد کشاورزی نیز مذاکراتی صورت گرفته است تا با برداشت‌های غیرقانونی آب توسط کشاورزان  برخورد شود و دیگر شاهد بروز این اتفاقات تلخ در استان نباشیم.
 
 ضرورت مدیریت آب در هورالعظیم
 مدیرکل حفاظت محیط‌‌زیست خوزستان در واکنش به تخلفات برداشت‌های آب غیرقانونی از تالاب‌ها نیز می‌گوید: این مسأله از دسترس سازمان حفاظت محیط‌‌‌زیست خارج است و نهادهای قضایی باید نسبت به تخلفات احتمالی برخورد کنند. میرشکار وضعیت دیگر اکوسیستم‌های استان را از نظر تأمین حقابه مناسب می‌داند و می‌گوید: در حال حاضر وضعیت سایر اکوسیستم‌ها به دلیل بارش‌های اخیر مناسب گزارش شده است؛ البته این شرایط دائمی نخواهد بود و فقط مربوط به شرایط فعلی می‌شود؛ بنابراین تأمین حقابه مورد نیاز ضروری است.
 
تأمین حقابه برای جلوگیری از آتش‌سوزی‌های هورالعظیم
 البته خشکی تالاب فقط مرگ ماهی‌ها و آبزیان را در پی ندارد و در روزهای اخیر شاهد آتش‌سوزی‌های گسترده در این منطقه به دلیل خشکی تالاب بودیم. پیش ‌از این مدیرکل حفاظت محیط‌‌زیست استان خوزستان علت اصلی آتش‌سوزی هورالعظیم را گرمای هوا، خشکی تالاب و آتش‌‌سوزی کشاورزان و دامداران در بخش عراقی گزارش کرده بود. اگرچه این آتش‌سوزی‌ها در حال حاضر اطفا شده‌اند، اما به گفته کارشناسان یکی از چالش‌های هورالعظیم آتش‌سوزی‌های پی‌درپی آن به دلیل تأمین ‌نشدن حقابه است تا جایی که فقط در آتش‌سوزی اخیر هورالعظیم شاهد خاکستر شدن ۵۰۰ هکتار از نیزارهای این تالاب بودیم.
 تالاب مرزی هورالعظیم با بیش از ۳۰۰هزار هکتار، آخرین بازمانده تالاب‌های بین‌النهرین است که یک‌سوم آن در ایران و دوسوم آن در کشور عراق قرار دارد. این زیستگاه منحصربه‌فرد، در جنوب‌غربی کشور در خوزستان و در انتهای رودخانه کرخه واقع است.  کارشناسان می‌گویند بحران آب در حوزه کرخه از ۳ سال پیش تاکنون این تالاب را نیز با تنش مواجه کرده است. به گفته مسئولان حفاظت محیط‌‌زیست خوزستان، از ابتدای فصل تابستان تاکنون ۵۸ مورد آتش‌سوزی در مناطق تحت مدیریت محیط‌‌زیست رخ‌داده که مساحت آن یک‌هزار و ۱۷۷ هکتار برآورد شده است.