محدثه جعفری/ با شروع فصل گرم سال و رسیدن به مردادماه، دمای برخی از نقاط کشور بشدت افزایش پیدا می‌کند به طوری که این روزها در خبرها می‌شنوید موج گرما در راه پایتخت است و روزهای گرمی را در یکی،‌دو هفته آینده تجربه خواهیم کرد. شدت گرمای روزهای پیش‌رو ممکن است سبب افزایش گرمازدگی میان مردم و اقشار خاص همانند کودکان، سالمندان، زنان باردار و بیماران شود به همین دلیل در این روزها برای جلوگیری از گرمازدگی و بی‌حالی، باید نکاتی را در فعالیت‌های روزانه رعایت کنیم.
به گفته معاون آموزش و پژوهش سازمان اورژانس استان تهران، گرما‌زدگی به افزایش دمای درونی بدن، حدوداً بالای ۴۰ درجه گفته می‌شود به صورتی که بدن توانایی تنظیم دما و ایجاد تعادل دمایی را از دست بدهد و در نتیجه شخص دچار گرما‌زدگی می‌شود. سعید مهرسروش در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص راهکارهای فوری برای جلوگیری از وخیم شدن گرمازدگی گفت: گرمازدگی سه حالت دارد که در مرحله اول گرفتگی‌ عضلات ناشی از گرماست و معمولاً مربوط به ورزشکارانی می‌شود که در دمای بالا و گرمای هوا فعالیت می‌کنند یا قبل از آنکه بدنشان را گرم کنند شروع به فعالیت سنگین می‌کنند که فقط در حد گرفتگی عضلات است و جزو موارد اورژانسی محسوب نمی‌شود. در حالت دوم اگر شخصی در محیط بیرون که دمای هوا بالا باشد قرار بگیرد، بدن برای خنک شدن شروع به عرق کردن می‌کند تا خودش را خنک کند و دمای بدن را در حد نرمال نگه دارد اما در حالت سوم که فرد، گرمازده شده و حتی تا جایی پیش می‌رود که می‌تواند سبب مرگ افراد شود، شخص تمام مکانیزم‌های دفاعی را پشت‌سرگذاشته و اکنون دمای مرکزی بدن به بیش از 40 درجه سانتی‌گراد رسیده است و علائمی همچون سردرد، گیجی، حالت تهوع و در حالت‌های وخیم تشنج و کاهش سطح هوشیاری را برای فرد در پی دارد. وی در این‌باره افزود: هنگامی که دمای بدن به بالای 40 درجه می‌رسد، دیگر تعریق در بدن صورت نمی‌گیرد و پوست کاملاً خشک می‌شود.

مراقب کودکان و سالمندان باشید
معاون آموزش و پژوهش سازمان اورژانس استان تهران با بیان اینکه در چنین شرایطی چه اقداماتی باید انجام داد، عنوان کرد: در بحث پیشگیری، افرادی که داروی خاص استفاده می‌کنند، گروه‌های سنی زیر 5 سال و بالای 55 سال و همچنین بیماران خاص باید کارهای اصلی‌شان را در اوایل روز و در غروب آفتاب انجام دهند و از قرار گرفتن در معرض تابش خورشید در دیگر ساعات روز خودداری کنند و به عبارتی در پیک گرما در سطح شهر حضور نداشته باشند.
مهرسروش ادامه داد: اشخاصی که به هر دلیلی در پیک گرما مجبور به حضور در سطح شهر هستند، حتماً لباس نخی با رنگ‌های روشن همچون سفید بپوشند، برای تردد از بخش‌های سایه عبور و مرور کنند، مایعات فراوان بنوشند تا جلوی تبخیر آب بدن گرفته شود و بدن دچار کم‌آبی نشود. نکته مهم در نوشیدن مایعات این است که آب خالی کفاف نمی‌دهد چراکه در زمان تعریق، بدن املاح بسیاری از دست می‌دهد و آب خالی کافی نیست. به گفته این کارشناس اورژانس، آب همراه خاکشیر، آبمیوه‌های طبیعی، آب هندوانه، آب و کمی نمک یا شکر بهترین گزینه برای نوشیدن در روزهای گرم سال است تا از گرمازدگی و کاهش املاح بدن جلوگیری کند. معاون آموزش و پژوهش سازمان اورژانس استان تهران با بیان اینکه اگر با شخصی که دچار گرمازدگی شده است روبه‌رو شدید به هیچ عنوان آب خنک یا سرد به او ندهید، اظهار داشت: اولین اقدام قرار دادن فرد گرمازده در محلی خنک یا سایه است و اگر فرد هوشیاری کامل و توان بلع دارد کم‌کم مایعات خنک (خیلی سرد نباشد) به او بدهید اما اگر فرد هوشیاری کاملی ندارد به هیچ عنوان مایعات به او ندهید، حتماً با اورژانس به شماره 115 تماس بگیرید، اگر وخامت حال فرد زیاد باشد حتماً آمبولانس اعزام می‌شود و اگر نه کارشناسان نکاتی را به همراه بیمار می‌گویند تا فرد به شرایط عادی بازگردد.

کودکان را در خودرو تنها نگذارید حتی برای 5 دقیقه
وی با اشاره به نکات دیگر برای کمک به فرد گرمازده گفت: برای کاهش دمای بدن فرد، آب با دمای 10 الی 15 درجه روی بدن فرد اسپری کرده و با بادبزن خنکش کنید. می‌توانید در قسمت کشاله ران و زیر بغل از کیسه یخ استفاده کنید تا دمای بدن به سرعت کاهش یابد و همکاران 115 به محل برسند. مهرسروش در خصوص نگه داشتن کودکان در ماشین هم گفت: به هیچ عنوان کودکان را در ماشین نگذارید حتی برای 5 دقیقه، چراکه دمای ماشین زیر نور خورشید حدود 20 درصد بیشتر از محیط بیرون می‌شود. گاهی افراد برای گردش هوا در داخل خودرو شیشه‌ها را پایین می‌دهند تا مثلاً کودک احساس گرما نکند و هوا در خودرو جریان داشته باشد که این اقدام هم می‌تواند خطرساز باشد و توصیه ما این است که اگر مجبور شدید کودکان را همراه خود در این روزهای گرم از خانه خارج کنید به هیچ عنوان آنها را داخل ماشین تنها نگذارید، چرا‌که ممکن است سبب مرگ کودک شود.