استراتژی تیم‌ها در نقل و انتقالات
داود عطایی
در فاصله کمتر از یک ماه تا آغاز رقابت‌های لیگ برتر بازار نقل و انتقالات به‌تازگی گرم شده است. آنچه باعث تأسف است، رقابت بی‌دلیل تیم‌ها برای به خدمت گرفتن بازیکنان متوسط و گاهی معمولی و در بهترین حالت خوب فصل گذشته لیگ ایران است که با بازارگرمی دلالان و ایجنت‌ها به خاطر یک مشت دلار، غیرت و تعصب تیمی و عشق وعلاقه هواداران را فراموش می‌کنند.
در این میان به دلیل سطح مسابقات باشگاهی کشور، بازیکنان ممتاز و عالیِ کمی برای جابه‌جایی و ترانسفر وجود دارد. شاید اگر باشگاه‌های معروف و متمول مانند پرسپولیس، استقلال، سپاهان، تراکتور و حتی گل‌گهر به دنبال بازیکنانی جوان و باآتیه یا ستاره‌هایی مانند اورونوف، ریکاردو آلوز، بلانکو، ماشاریپوف و گولسیانی می‌رفتند، سیاست‌های نقل و انتقالاتی آنها مورد توجه و حمایت کارشناسان قرار می‌گرفت اما به دلیل ضعف مدیریت در باشگاه‌های ایرانی اصولاً چیزی به نام استراتژی و راهبرد مشخص برای یارگیری و تکمیل تیم‌ها وجود ندارد.
متأسفانه نه باشگاه‌ها استعدادیاب دارند نه اینکه تن به سرمایه‌گذاری در فوتبال پایه می‌دهند تا محصول آکادمی خود را پس از درخشش در تیم امیدشان به خدمت بگیرند. همه مدیران و سرمربیان عادت کرده‌اند از محصول حاضر و آماده سایر تیم‌ها بهره‌مند شوند. اگر به لیست بازیکنان تازه‌وارد تیم‌ها نگاهی بیندازید، متوجه می‌شوید هیچ برنامه و نگاه بلندمدتی پشت پرده یارگیری تیم‌ها وجود ندارد.
انگار مدیران و سرمربیان با دلالان جلسه می‌گذارند و آنها هم تعدادی را معرفی می‌کنند و مدیران و مربیان با توجه به بودجه خود تصمیم می‌گیرند کدام بازیکنان را به خدمت بگیرند.
در بین تیم‌های مدعی قهرمانی فصل آینده، استقلال تنها باشگاه بدون مدیرعامل است که البته گفته می‌شود امروز و فردا مدیرعامل این باشگاه نیز معرفی خواهد شد. نحوه عقد قراردادهایش هم به گونه‌ای است که معلوم نیست چه کسی بازیکنان را انتخاب می‌کند. دو بازیکن بوسنیایی بدون هماهنگی با نکونام جذب شده‌اند، رضاییان 34 ساله جای حردانی ملی‌پوش 25 ساله را گرفته و شاید بتوان تنها به خرید اسلامی و سامان فلاح جوان امتیاز خوب داد. میلاد زکی‌پور هم جایگزین جلالی شده که هم ملی‌پوش است و هم جوانتر.
اوضاع پرسپولیس از استقلال هم بدتر است؛ در حالی که بازیکنان مؤثری از جمله ترابی، دانیال اسماعیلی‌فر، نعمتی، عبدالکریم حسن و بیرانوند از تیم رفته‌اند یا در حال انتقال هستند، درویش دلخوش به جذب علی علیپور و فرشاد احمدزاده و ایوب العملود مراکشی است که مانند هندوانه‌ای در بسته مشخص نیست بتوانند دردی از دردهای قهرمان فصل گذشته را دوا می‌کنند یا مانند بسیاری از ترانسفرهای ناموفق، وبال گردن پرسپولیس می‌شوند. در این اوضاع آشفته البته تیم رسانه‌ای درویش سرگرم عنوان «پرز» هستند که هواداری ساده‌دل به درویش داده؛ عنوانی که بیشتر شبیه یک شوخی تلخ با مدیرعامل سرخ‌هاست.
اگر بخواهیم به مدیران باشگاه‌های مدعی نمره‌ای بابت استراتژی موفق در بازار نقل و انتقالات بدهیم، بی‌تردید سپاهان بیشترین نمره را خواهد گرفت. امین حزباوی 21 ساله، مهدی لیموچی 25 ساله، جواد آقایی‌پور 24 ساله، صالح حردانی 25 ساله و محبی 24 ساله بهترین خریدها در بین چهار تیم بوده‌اند. مدیران باشگاه اصفهانی با پشتوانه بودجه عالی‌شان افق بلندمدتی را مدنظر قرار داده‌اند. رفتن مغانلو، رضاییان، احمدزاده، زکی‌پور و نورافکن هرچند سپاهان را برای فصل جدید دچار چالش می‌کند، اما جوانگرایی در خریدهای تابستانی و اتکا به ملی‌پوشانی مثل حسین‌نژاد، آریا یوسفی، پیام نیازمند و رضا اسدی و استفاده از بازیکنان مؤثر و باتجربه‌ای مانند محمد کریمی، برایان دابو، رضا شکاری و دانشگر، تیمی ترسناک و باانگیزه را راهی مسابقات لیگ برتر می‌کند.
در این میان نوع نگاه تراکتور با مالک پولدارش زنوزی هم به بازار نقل و انتقالات امسال جالب است. خرج سنگین این تیم برای به خدمت گرفتن بیرانوند، ترابی و اسماعیلی‌فر از پرسپولیس و به‌کار‌گیری مهند علی ملی‌پوش معروف عراقی، استارتی انفجاری در بازار امسال به حساب می‌آید. روند یارگیری تراکتوری‌ها در این چند سال بیانگر این است که هنوز فرایند جذب بازیکنانشان پایان نپذیرفته، چون اسکوچیچ سرمربی سابق تیم ملی ایران به‌تازگی به تراکتور پیوسته و هنوز نقاط قوت و ضعف تیمش را نمی‌داند تا بر اساس آن اقدام به جذب بازیکنان مؤثر و باکیفیت کند.
تیم زنوزی در چند سال گذشته هزینه‌های گزاف بی‌حاصلی در فصل نقل و انتقالات متحمل شده که اکثراً با توجه به رقم پرداختی کم‌اثر و بدون فایده بوده است. حال باید منتظر بمانیم و ببینیم در ادامه فصل نقل و انتقالات اسکوچیچ چه کسانی را به خدمت می‌گیرد و آیا تیمش توان رقابت پایاپای با سایر مدعیان قهرمانی را دارد، یا اینکه صرف کسب مقام چهارمی و پنجمی، تیم محبوب تبریزی را راضی نگه می‌دارد.
گذر زمان و عملکرد تیم‌های مدعی قهرمانی در بازار نقل و انتقالات تا حدود زیادی مشخص می‌کند که پرسپولیس، استقلال و سپاهان آیا توان رقابت در لیگ نخبگان آسیا و لیگ برتر ایران را دارند یا اینکه با استراتژی و راهبرد اشتباه در فصل نقل و انتقالات خیلی زود با لیگ نخبگان خداحافظی می‌کنند و به امید درخشش بازیکنان جدید در لیگ داخلی، در کورس قهرمانی با ملوان و تراکتور و گل‌گهر تا پایان لیگ برتر برای قهرمانی می‌جنگند.