به بهانه روز جهانی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار
طوفان‌های ماسه و گرد و غبار تهدیدی فرامرزی، فرصتی برای همبستگی
علی محمد طهماسبی بیرگانی
دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار
منطقه آسیای میانه و غرب و جنوب غرب آسیا و بویژه کشورایران، همواره و به‌صورت تاریخی با کمبود بارش و استمرار خشکسالی دست به گریبان بوده است. تشدید این شرایط در دهه اخیر با توجه به تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های غیراصولی بشر، منجر به تشدید پدیده‌ای نوظهور به نام «طوفان‌های گرد وغبار» شده است که پیامدهای ناگواری همچون مشکلات بهداشتی و سلامت جوامع تحت تأثیر و خسارت به منابع زیستی و اقتصادی را در پی داشته است.
مقابله با این معضل فرامرزی، امری ضروری بوده که نه تنها نیازمند همکاری‌های زیرمنطقه‌ای، منطقه‌ای و بین‌المللی است بلکه فرصتی مغتنم برای همبستگی کشورها به منظور افزایش تاب‌آوری و سازگاری جوامع تحت تأثیر با شرایط حاضر به شمار می‌رود.
جمهوری اسلامی ایران، با درک عمیق این ضرورت، بویژه در سال‌های اخیر پیشگام انجام اقدامات مؤثر ملی و بین‌المللی برای مقابله با طوفان‌های گرد وغبار بوده است. برگزاری نشست‌های دوجانبه و چندجانبه با کشورهای اسلامی و همسایه با تأکید بر تبادل دانش و اطلاعات و پیشنهاد ایجاد صندوق منطقه‌ای مشترک برای حمایت از اقدامات عملیاتی مقابله با این پدیده وهمچنین سایر تلاش‌های دیپلماتیک برای جلب توجه جامعه جهانی به این معضل، از جمله اقدامات ارزشمند کشورمان دراین زمینه است.
هر ساله با فرارسیدن فصل بهار و تابستان، شاهد وقوع متعدد طوفان‌های گرد وغبار در کشور و منطقه می‌باشیم. این پدیده مخرب، نه تنها سلامت و معیشت میلیون‌ها نفر را به خطر می‌اندازد بلکه پیامدهای ناگواری برای محیط زیست نیز به دنبال دارد. جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از کشورهایی که بیشترین آسیب را از این بلیه طبیعی متحمل می‌شود؛ همواره در خط مقدم ابتکارات تاب‌آوری و سازگاری با این پدیده قرارداشته و دارد. بنابراین با درک عمیق از ضرورت اقدامات جهانی برای مقابله با طوفان‌های گرد وغبار، جمهوری اسلامی ایران در اقدامی ابتکاری به پاس همزمانی نشست منطقه‌ای مقابله با طوفان‌های گرد وغبار در 12 جولای سال 2022 در کشورمان و همچنین وقوع بیشترین رخدادهای گردوغبار در ماه جولای، این روز را به‌عنوان «روز جهانی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد وغبار» به مجمع عمومی سازمان ملل متحد پیشنهاد داد که با استقبال گسترده کشورها روبه‌رو و در نهایت، این روز با اجماع به‌عنوان روز جهانی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد وغبار به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید. این دستاورد مهم، نشان‌دهنده تعهد خلل‌ناپذیر جمهوری اسلامی ایران در خصوص حل چالش‌های ناشی از طوفان‌های گرد وغبار برون مرزی از طریق همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است.
در راستای گرامیداشت این روز و تداوم اقدامات مؤثر در جهت مدیریت، سازگاری، مقابله و تاب‌آوری در برابر با طوفان‌های ماسه و گرد وغبار، سازمان حفاظت محیط زیست در روز شنبه بیست و سوم تیرماه مراسمی با حضور سفرای کشورهای منطقه، نهادهای بین‌المللی و مقامات دستگاه‌های اجرایی در محل این سازمان برگزار می‌کند. این مراسم با شعار «کمک به تاب‌آوری در برابر گردوغبار از طریق آگاهی‌بخشی عمومی، همکاری منطقه‌ای و بین‌المللی و اقدام دانش پایه» برگزار و فرصتی ارزشمند برای تبادل نظر، هم‌اندیشی و برنامه‌ریزی برای اتخاذ تدابیر مشترک در رویارویی با این چالش فراگیر درکشور، منطقه و جهان را فراهم خواهد کرد. جمهوری اسلامی ایران ضمن دعوت از کلیه کشورهای منطقه، نهادهای بین‌المللی و سازمان‌های ذیربط به مشارکت فعال دراین مراسم امید دارد که با همدلی و همکاری تمامی کشورها و بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی، شاهد آسمانی پاک و عاری از گرد وغبار در کشور و منطقه باشد.