انتخابات پارلمانی فرانسه با شکست غیرمنتظره حزب راست رادیکال پایان یافت
فرانسه راهنمای راست زد، به چپ پیچید!
امیر فرشباف
خبرنگار
دور دوم انتخابات مجلس ملی فرانسه برخلاف پیشبینیها و برخلاف نتیجه دور نخست، به نفع ائتلاف چپها، یعنی «جبهه مردمی نوین» و با شکست عجیب راستگرایان به پایان رسید. به گزارش فرانس 24، ائتلاف «جبهه مردمی جدید فرانسه» بیشترین تعداد کرسیها را در دور نهایی انتخابات زودهنگام پارلمانی به دست آورد و ائتلاف میانه رو وابسته به امانوئل مکرون و حزب راست رادیکال «اجتماع ملی» که در دور نخست، اول شده بود را پشت سر گذاشت. در این دور، ائتلاف چپها با کسب ۱۹۸ کرسی رتبه نخست را به دست آورد و لیبرال محافظه کاران نزدیک به مکرون با ۱۶۹ کرسی دوم شدند و جریان راست رادیکال نیز با کسب ۱۴۳ کرسی سوم شد. با این حال، نه تنها هیچ یک از سه جریان اصلی موفق به کسب اکثریت مطلق کرسیها نشد؛ بلکه خود ائتلاف چپها - متشکل از چپهای کلاسیک تا چپهای متأخر - نیز مقرون به بقا و ثبات نبوده و به نظر میرسد اختلافات و تعارضات گفتمانی جدی ایشان، در آینده نزدیک، شکنندگی این ائتلاف را نمایان کند.
راست هراسی جواب داد
نخستین پرسشی که به ذهن متبادر میشود این است که چرا برخلاف اکثر پیشبینیها و برخلاف نتیجه دور اول انتخابات، راستگرایان که در صدر بودند، ظرف یک هفته به قعر رفتند و سوم شدند؟ پاسخ را باید در راست هراسی دولت مکرون و ائتلاف چپها و ایجاد وحشت عمومی نسبت به حزب مارین لوپن در سراسر اروپا جست و جو کرد. پس از تثبیت موقعیت راستگرایان در پارلمان اروپا و شکستهای چپها و محافظه کاران در انتخابات اخیر پارلمان اروپا، روند راست هراسی در اروپا و فرانسه به طور خاص شدت گرفت. ریشه این رویکرد در تقابل سیاستهای دو جریان راستگرا و محافظه کار قابل تشخیص است. حزب مارین لوپن به صراحت از تلاش برای توقف جنگ اوکراین سخن گفته بود؛ موضعی که نقطه مقابل رویکرد مکرون و سایر لیبرال محافظه کاران اروپا است. با این حال، هرچه فرانسه به دور دوم انتخابات پارلمانی نزدیک شد، میزان نفرت پراکنی علیه راست رادیکال هم افزایش پیدا کرد.
برچسب «نژادپرست» و «یهودستیز» نیز بیش از سایر زمانها علیه ملی گرایان به کار رفت؛ این درحالی است که لوپن در بازی «تلطیف وجهه حزب» گرفتار شد و اتفاقاً با اینکه از او و حزبش انتظار میرفت علیه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه موضعگیری کنند، سعی کرد چندان خشم لابیهای صهیونیستی را برانگیخته نکند.
گردش به چپ ناگهانی فرانسه
پرسش از شکست راستها را از جهت دیگری میتوان راجع به اقبال ناگهانی افکار عمومی نسبت به چپها پرسید. پیش از ذکر دلایل چرخش افکار عمومی به سوی چپها، باید خاطرنشان کرد که وحشت از حزب لوپن را نمیتوان تماماً برساخت مکرون و محافظه کاران دانست؛ بلکه ایدههای حزب «اجتماع ملی» و شخص او علیه مهاجران و مسلمانان در کشوری مهاجرپذیر تبدیل به یکی از نقاط آسیبپذیری او شد و وحشت عمومی از راستگرایی را تشدید کرد.
اما ائتلاف چپها با محوریت حزب چپ پوپولیست «فرانسه تسلیم ناپذیر» به رهبری ژان لوک ملانختون، به دلیل هواداری از جنبشهای صنفی و کارگری و طرحهای رفاهی، توانست نظر افکار عمومی فرانسه را در دور دوم به خود جلب کند.
پیگیری طرحهای رفاه اجتماعی مانند کاهش قوانین ریاضتی، بازپرداخت کامل مخارج بهداشت و درمان توسط دولت، بازتوزیع ثروت انباشته، افزایش دستمزد کارگران و توجه به اصناف و تشکلهای صنعتی و کارگری برخلاف رویکرد نخبه گرایانه تبعیضآمیز و ضدمردمی مکرون و تسهیل قوانین مهاجرتی از شاخصههای مشترک احزاب چپگرا است که منجر به تمایل افکار عمومی به ایشان شد. اما یکی از مهمترین وجوه روی آوردن افکار عمومی به ائتلاف چپها، به حمایت این جریانها از فلسطین و مقابله با توسعهطلبی رژیم صهیونیستی باز میگردد. هرچند محافل روشنفکری چپ فرانسه مسأله مبارزه فلسطینیها علیه اشغالگری را به صدور بیانیه و راهکارهای شکست خورده تقلیل دادهاند؛ اما به هر تقدیر، حمایت ایشان از مقاومت ملت فلسطین و پیگیری تحریم تسلیحاتی اسرائیل هنوز برای عموم مردم واجد جذابیت است.