میترا جلیلی

همکاری جهانی برای حکمرانی
در کنفرانس بین‌المللی هوش مصنوعی که از 4 ژوئیه آغاز به کار کرده و امروز (7 ژوئیه) به کار خود پایان می‌دهد، شرکت‌های فناوری چین، از غول‌های صنعتی گرفته تا استارتاپ‌هایی با ایده‌های بلندپروازانه، گردهم آمدند تا آخرین نوآوری‌های خود را به نمایش بگذارند و حمایت از بخش هوش مصنوعی این کشور را حتی در شرایطی که با تحریم‌های امریکا مواجه است، ابراز کنند. این کنفرانس جهانی امسال بیش از 1500 محصول و سیستم نوآورانه مرتبط با هوش مصنوعی را به نمایش گذاشت و برخی شرکت‌های خارجی مانند تسلا نیز حضور داشتند. شرکت‌های چینی نوآوری‌هایی را ارائه کردند که می‌تواند به کشور کمک کند تا در زمینه توسعه فناوری، شکاف خود را با امریکا کاهش دهد. تمرکز مهم کنفرانس جهانی هوش مصنوعی، ترویج همکاری جهانی در حکمرانی هوش مصنوعی است و در پنل‌ها و نشست‌های این رویداد، درباره پیامدهای اخلاقی هوش مصنوعی و اهمیت همکاری بین‌المللی بحث می‌شود.
توسعه عادلانه هوش مصنوعی
لی چیانگ، نخست‌وزیر چین در این کنفرانس هشدار داد در حالی که هوش مصنوعی (AI) ثروت مشترک بشریت است اما هیچ کشوری از خطرات آن در امان نیست. وی با ارائه «تجربه عملی» چین برای حکمرانی جهانی هوش مصنوعی گفت: توسعه هوش مصنوعی، هم یک فرصت بزرگ برای جهان و هم یک چالش عظیم جهانی است. برای همه کشورها ضروری است که گفت‌و‌گوهای عمیق انجام دهند، اجماع کنند، فرصت‌ها را غنیمت بشمارند و با کمک یکدیگر بر چالش‌ها غلبه کنند.
چیانگ با دعوت از کشورهای جهان برای همکاری در مدیریت هوش مصنوعی و ایجاد یک مکانیسم بین‌المللی با مشارکت جهانی گفت: خطرات ناشی از هوش مصنوعی چالش‌های مشترک ما هستند و هیچ کشوری نمی‌تواند از آن دور بماند. نخست‌وزیر چین با تأکید بر فناوری‌های نوظهور ایمن، قابل اعتماد و قابل کنترل، از اینکه بسیاری از اقتصادهای در حال توسعه در این زمینه عقب مانده‌اند ابراز تأسف کرد. وی یادآور شد: شکاف اطلاعاتی باید پر شود و کار مشترک بین کشورها را برای توسعه عادلانه هوش مصنوعی پیشنهاد کرد.
لی افزود: هنوز حدود 2.5 میلیارد نفر در جهان آفلاین هستند و بسیاری از کشورهای در حال توسعه واقعاً از توسعه هوش مصنوعی بهره‌ای نبرده‌اند، اما مردم چین همیشه بر این باور بوده‌اند که توسعه واقعی زمانی است که همه با هم ارتقا پیدا کنند.
به گفته وی، تعداد شرکت‌های هوش مصنوعی در چین از 4500 عدد فراتر رفته است و از نظر مقیاس قدرت محاسباتی هم چین در رتبه دوم جهانی قرار دارد. لی چیانگ یادآور شد: بر اساس گزارش جدید یک آژانس سازمان ملل متحد، مخترعان مستقر در چین بیشترین تعداد پتنت هوش مصنوعی مولد (GenAI) را ثبت کرده‌اند.

نوآوری در رایانش ابری
با وجود چالش‌های ناشی از تحریم‌های ایالات‌متحده که دسترسی به تراشه‌های پیشرفته را محدود می‌کند، بسیاری از مدیران در این کنفرانس اطمینان دادند که شرکت‌های چینی به پیشرفت خود در بخش هوش مصنوعی ادامه خواهند داد.
ژانگ پینگان، مدیر اجرایی واحد رایانش ابری هواوی در این رویداد گفت: هیچ‌کس انکار نمی‌کند که ما با قدرت محاسباتی محدود در چین روبه‌رو هستیم اما آیا نداشتن پیشرفته‌ترین تراشه‌های هوش مصنوعی به این معنی است که نمی‌توانیم در زمینه هوش مصنوعی پیشرو باشیم؟ باید این دیدگاه را کنار بگذاریم. وی برای حل مشکل عدم دسترسی به تراشه‌های پیشرفته، خواستار نوآوری بیشتر در زمینه‌هایی مانند رایانش ابری شد.

نمایش روبات انسان‌نمای تسلا
در کنفرانس هوش مصنوعی چین، «ایلان ماسک» مالک اسپیس‌ایکس و مدیرعامل کارخانه تسلا هم سخنرانی داشت و از نسل دوم روبات انسان‌نمای تسلا یعنی Optimus در پشت شیشه رونمایی کرد. نسل دوم اپتیموس در مقایسه با نمونه اولیه، پیشرفت قابل‌توجهی از نظر وزن و انعطاف‌پذیری داشته است و برخی از تحلیلگران بر این باورند که این روبات‌ها می‌توانند بزودی در بسیاری از زمینه‌ها جایگزین نیروی انسانی شوند. استفاده از محرک‌ها و حسگرها که کاملاً توسط تسلا طراحی و تولید شده‌اند، طراحی کلی بیرونی دقیق‌تر، افزایش 30 درصدی سرعت راه رفتن، کاهش وزن 10 کیلوگرمی و بهبود تعادل و قابلیت‌های کنترل بدن، اضافه شدن دست‌های جدید و توانایی اجسام سنگین‌تر و انجام عملیات‌ ظریف‌تر، بخشی از توانمندی‌های جدید این روبات محسوب می‌شوند. تسلا قبلاً اعلام کرده بود از نسل دوم روبات اپتیموس ابتدا در کارخانه‌های تولیدی خود استفاده می‌کند و پس از تأیید عملی بودن آن، فروش روبات را آغاز خواهد کرد. روبات انسان‌نمای تسلا مجهز به شبکه عصبی توسعه یافته و فناوری بینایی کامپیوتری است و گفته می‌شود چنین روباتی می‌تواند ارزش بازار تسلا را در آینده به 25 تریلیون دلار برساند.

چین به دنبال کاهش قیمت روبات
چینی‌ها هم در زمینه طراحی و ساخت روبات‌های کوچک و انسان‌نما تلاش گسترده‌ای داشته‌اند و در مجموع 18 روبات از جمله Healthy Loong به عنوان روبات انسان‌نما در این رویداد به نمایش گذاشته شد. اگرچه استفاده از روبات‌های انسان‌نما در چین در بخش‌هایی از جمله آموزش، سرگرمی، مراقبت‌های بهداشتی، مراقبت از سالمندان و تولید در کارخانه‌ها آغاز شده است، اما هنوز در فاز تحقیقات آزمایشگاهی قرار دارند و به مرحله فروش نرسیده‌اند.
به گفته مهندسان این شرکت‌ها، یک روبات انسان‌نما بسته به پیچیدگی عملکرد آن می‌تواند بین 500 هزار یوان (70 هزار دلار) تا یک میلیون یوان (140 هزار دلار) هزینه داشته باشد اما در مقایسه، انتظار می‌رود اپتیموس تسلا به مبلغ 30 هزار دلار به فروش برسد. بر اساس دستورالعمل وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین، این کشور قصد دارد تا سال 2025 به تولید انبوه روبات‌های انسان‌نما دست یابد و به دلیل همین تفاوت قیمت، محققان چینی به دنبال راه‌هایی برای کاهش هزینه تولید روبات‌های انسان‌نما در این کشور هستند.
یکی از شرکت‌های بزرگ چینی حاضر در کنفرانس هوش مصنوعی، SenseTime است که قبلاً روی فناوری تشخیص چهره متمرکز بود اما در اواخر سال 2022 توجه خود را به هوش مصنوعی مولد معطوف کرد. این شرکت در کنفرانس، از SenseNova5.5، پیشرفته‌ترین مدل زبانی بزرگ خود که در زمینه‌هایی مانند استدلال ریاضی رقیب جی‌پی‌تی4 است، رونمایی کرد.

جان تازه گنجینه‌های باستانی
این نمایشگاه همچنین دریچه‌ای را روی آینده هوش مصنوعی باز کرد و موفق شد به گنجینه‌های باستانی جان تازه‌ای ببخشد. در این رویداد، یک «دستنوشته Dunhuang» با کیفیت بالا به نمایش درآمد که از فناوری هوش مصنوعی مولد برای تعمیر دیجیتال و «احیای» طومار استفاده شده است. بازدیدکنندگان موفق شدند طومارهای نمونه را اسکن کنند تا ببینند هوش مصنوعی چگونه می‌تواند مشکلات دستنوشته‌های قدیمی مانند تار و محو شدن رنگ را حل کند. به گفته محققان، چنین فناوری‌ای می‌تواند چین باستان را دوباره کامل و قابل مشاهده کند. این نمایشگاه نشان داد تجزیه و تحلیل یک متن 100 صفحه‌ای، جداول، تصاویر و سایر داده‌های بدون ساختار، تنها 1.5 ثانیه طول می‌کشد و هوش مصنوعی آنها را به فرمت‌های قابل خواندن تبدیل می‌کند.