با انجام انتخابات ریاست جمهوری در روز جمعه ۱۵ تیرماه، دولت چهاردهم بزودی آغاز به کار می‌کند. یکی از چالش‌های پیش روی دولت‌ها بخش مسکن و بازار آن است. با توجه به تعداد بالای متقاضیان مسکن و نقش آن در رفاه و اقتصاد خانواده، برای مردم مهم است که دولت جدید بتواند مسائل آنان را در رابطه با مسکن کاهش دهد. شواهد حاکم بر بخش مسکن و مقایسه شرایط کنونی آن با اواخر دولت دوازدهم، تفاوت‌های روشنی دارد که نشان می‌دهد دولت چهاردهم بخش مسکن را در شرایطی از دولت سیزدهم تحویل می‌گیرد که تورم آن نزولی است، قوانین مشخصی بر بازار برای ساماندهی حاکم شده، ‌هزاران هکتار زمین برای ساخت مسکن تأمین و آماده‌سازی و ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار مسکن شروع به ساخت شده است. این در حالی است که دولت سیزدهم مسکن را با بیشترین نرخ تورم، کاهش فاحش تولید و رکود بر بازار تحویل گرفت.
به گفته هادی عباسی، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی، تأثیر برنامه نهضت ملی مسکن و روند اجرایی این برنامه، مهم‌ترین عامل ثبات کنونی بازار در آخر دولت سیزدهم است. آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد در آخرین ماه بهار، رشد قیمت مسکن در شهر تهران نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹.۷ درصد و این در حالی است که این عدد در خرداد ۱۴۰۲ نسبت به خرداد ۱۴۰۱ حدود ۹۸ درصد بود. آمار نشان می‌دهد، آهنگ شتاب تورم نزولی شده است.
در روزهای آخر دولت سیزدهم دو وعده دیگر این دولت در بخش مسکن و اجاره‌بها محقق شد؛ افزایش تسهیلات ساخت نهضت ملی مسکن از ۵۵۰ به ۸۰۰ میلیون تومان و تعیین سقف اجاره‌بها در تمام استان‌ها به میزان ۲۵ درصد، دو اقدام دولت در راستای حفظ ثبات تولید و قیمت در بخش مسکن و اجاره‌بهاست.
 
مسکن را سیاسی نکنید
با توجه به اینکه در ایام انتخابات، در مورد عملکرد دولت سیزدهم در حوزه مسکن، اطلاعات نادرستی ارائه می‌شود، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در پاسخ به انتقادهایی که به حوزه مسکن از سوی برخی از طرفداران کاندیدای ریاست جمهوری مطرح شده، گفت: بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن به مرحله ساخت رسیده اما فرآیند صدور پروانه حدود ۴۰ مرحله است که باید طی شود، نباید کاندیداهای محترم ریاست جمهوری بحث مسکن را سیاسی کنند.
عباسی‌اصل با بیان اینکه هم‌اکنون کشور در آستانه جهش تولید مسکن قرار دارد، توضیح داد: بر اساس برنامه هفتم توسعه بیش از ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی به منظور ساخت مسکن باید ملحق شود که اگر از تراکم استفاده نکنیم قابلیت ساخت ۶ میلیون واحد مسکونی را دارد.
معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چه تعداد از واحدهای بهره‌برداری شده نهضت ملی مسکن جزو اقدام ملی مسکن و در دولت سیزدهم بوده است، گفت: طرح اقدام ملی با کمتر از ۵ درصد پیشرفت فیزیکی به ما تحویل شد. ۱۳۰ هزار واحد مسکن مهر نیز در دولت سیزدهم به بهره‌برداری رسید. وی اقدامات دولت سیزدهم در بخش مسکن را شامل طرح نهضت ملی مسکن، قانون ساماندهی اجاره، شناسایی خانه‌های خالی برای مالیات و الزام به ثبت املاک عنوان کرد و گفت: تمامی سیاستگذاری‌ها در این دولت پیگیری و اجرایی شد. اینکه گفته شود مسکن به ما ربطی ندارد جمله بسیار خطرناکی است و به ضرر مستأجران تمام می‌شود. مسأله مسکن را باید با جدیت دنبال کرد. پروژه ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی که هم‌اکنون شروع شده حداکثر باید در بازه زمانی ۲ سال به اتمام برسد.

اصلاح قانون پیش‌فروش
ابوالفضل نوروزی، مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن نیز با اشاره به اقدامات دولت سیزدهم در حوزه مسکن گفت: در این دولت قوانین مهمی از جمله قانون تنظیم و ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره‌بها و قانون الزام به ثبت رسمی اموال غیر‌منقول تدوین و تصویب شد که بسیاری از مشکلات بازار مسکن در کشور را برطرف می‌کند و از سوداگری و سودجویی جلوگیری می‌شود.
وی تصریح کرد: پیش‌فروش، برای کشور ما که هر سال با تورم مواجه است بازار امنی است و مردم در دوران تورمی می‌توانند از این طریق بعد از سه سال خانه‌دار شوند. در این رابطه بندهای مربوط به پیش‌فروش در قانون اصلاح شده است.
 
ثبت بیش از ۵۹۴ هزار قرارداد اجاره
در سامانه خودنویس
مهدی ساسانی، مدیر سامانه خودنویس نیز در توضیح عملکرد دولت سیزدهم در حوزه بازار مسکن اظهار کرد: سامانه خودنویس سامانه‌ای است که بر اساس قانون توسط وزارت راه و شهرسازی توسعه ‌یافته است و سامانه جدیدی نیست.
وی افزود: سامانه خودنویس در واقع همان سامانه ثبت معاملات املاک است که از وزارت صمت تحویل گرفته شده است تا دسترسی ثبت انواع معاملات املاک را روی آن مستقر کند. در نسخه قدیمی امکان اجرای این بخش از قانون را نداشتیم و قرار شد یک نسخه جدید را توسعه دهیم که خودنویس نام‌گذاری شد.
ساسانی گفت: در سوم خرداد ۱۴۰۲ بخش اجاره سامانه خودنویس رونمایی و آموزش‌ها و سپس دسترسی به فعالان این حوزه داده شد و از ۱۴۰۳ تمامی شکل‌های اجاره در سامانه خودنویس ثبت می‌شود.
 وی با بیان اینکه امروز ۵۹۴ هزار قرارداد توسط مردم و مشاوران املاک در سامانه خودنویس ثبت شده است، گفت: در هر بازه زمانی که مقایسه کردیم حدود ۴۰ درصد رشد داشته‌ایم و  این نشان‌دهنده آن است که مردم به ثبت رسمی معاملات تمایل دارند و از مزایای رسمی به‌خوبی استفاده می‌کنند.
 
کاهش ۱۴ هزار واحد مشاور املاک متخلف
یاسر دستمالچیان، دبیر کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات وزارت راه و شهرسازی نیز در خصوص عملکرد دولت سیزدهم در حوزه بازار مسکن گفت: با مجموع اقدامات انجام شده و براساس قوانین مصوب در دولت سیزدهم بیش از ۱۱۰ هزار بازرسی از بنگاه‌های املاک شکل گرفت و بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان جریمه اخذ شد.
دستمالچیان با اعلام اینکه طبق بررسی‌ها از ۱۸۰ هزار واحد بنگاه معاملات املاک فعال در سراسر کشور، حدود ۱۸ هزار و۵۰۰ بنگاه املاک غیرمجاز شناسایی شد از کاهش این تعداد واحد غیرمجاز براساس موارد برخوردی همچون پلمب و الزام به اخذ مجوز به ۱۴ هزار واحد خبر داد.