بایدن دموکرات‌ها را به پرتگاه شکست می‌کشاند؟
آرزو نوروز جم
خبر‌نگار
جنجال 90 دقیقه‌ای جو بایدن و دونالد ترامپ نه تنها حاشیه‌های پرسروصدایی به دنبال داشت، بلکه دودوتا چهارتای جایگزین پیدا کردن برای پیرمرد دموکرات‌ها هم در بین هم‌حزبی‌هایش قوت گرفت، حامیان بایدن که تاکنون روی ناتوانی و ضعف‌های جسمانی آقای رئیس‌جمهور چشم و گوش خود را بسته بودند، بعد از مناظره چند روز پیش، برای‌شان سلامت جو بایدن و توانایی‌اش برای اداره ایالات متحده در چهار سال آینده به یک دغدغه بزرگ تبدیل شده است و معتقدند او باید از میدان رقابت کنار بکشد و جایگزینی جوان‌تر معرفی شود.
دغدغه‌ای که آنها آن را یک مسأله شخصی و خانوادگی نمیدانند و معتقدند دغدغه‌ای سیاسی و عمومی است که بر حزب دموکرات و انتخابات آینده تأثیر زیادی دارد. اما حرف و حدیث‌ها برای کناره گرفتن بایدن از رقابت‌های ریاست‌جمهوری 2024 امریکا در حالی بالا گرفته که برخی مقامات ارشد حزب دموکرات و اعضای خانواده بایدن با جدیت اعلام می‌کنند که او به هیچ‌وجه قصد کناره‌گیری از میدان رقابت را ندارد و تا آخر این بازی ایستاده است.
هرچند جو بایدن یکی از هدف‌های خود را برای ادامه رقابت با ترامپ و حضور در برنامه مناظره، اطمینان خاطر دادن به مردم امریکا درباره سلامت خود اعلام کرده بود اما آنچه از دل این مناظره بیرون آمد، به جای آنکه از میزان نگرانی‌ها کم کند، بیشتر به این نگرانی‌ها دامن زد.
چهره‌های سیاسی دموکرات که تا پیش از این در صحنه سیاست این کشور بروبیایی داشتند از ادامه قدرت با ریاست جو بایدن ابراز نگرانی کرده‌اند، اما معتقدند در صورتی که رئیس‌جمهور فعلی امریکا تا آخر رقابت‌ها بماند، قطعاً گزینه انتخابی آنها جو بایدن خواهد بود. اوباما رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده نیز اعتراف کرد بایدن عملکرد ضعیفی داشته و انتخاب جایگزین برای بایدن را محتمل دانست.
لغزش کلامی، صدای ضعیف (که کمپینش می‌گوید به علت سرماخوردگی است) و پاسخ‌های گاه نامفهومش همه این موارد دست به دست هم داده تا گرایش احتمالی حزب دموکرات برای رهایی از شکست مقابل جمهوریخواهان به سمت انتخاب فرد دیگری به جای بایدن برود، هرچند تعویض زمین بازی دموکرات‌ها ممکن است به ضرر ایالات متحده و منافعش در سطح بین‌المللی باشد.
نیویورک تایمز روز شنبه یادداشتی درباره لزوم کناره‌گیری بایدن منتشر کرد و نوشت که هانتر، پسر بایدن که با پرونده‌های متعددی در دادگاه روبه‌رو است، بیش از دیگران بر ماندن پدرش در انتخابات اصرار دارد. همسر بایدن نیز انگشت اتهام خود را برای عملکرد ضعیف همسرش در مناظره جمعه گذشته به سمت مشاوران ارشد بایدن گرفت و آنها را مسبب ضعف بایدن معرفی کرد.
آنطور که روزنامه واشنگتن پست در گزارش خود آورده، تیم انتخاباتی جو بایدن تلاش می‌کند ضعف‌های رئیس‌جمهور و حتی لکنت زبان و عدم پاسخگویی سریع و قاطع او در برابر دونالد ترامپ را عادی جلوه دهد و بگویند پیش از این مسبوق به سابقه بوده است که رؤسای جمهور پیشین هم در اولین مناظره‌های خود تا حدودی دست‌و‌پای خود را گم کرده‌اند. بلومبرگ هم با فاجعه‌بار خواندن عملکرد رئیس‌جمهور امریکا در مناظره تلویزیونی خود با ترامپ نوشت که این پیرمرد ۸۱ ساله ضعیف و گیج به نظر می‌رسید و تلاش می‌کرد جملات خود را تمام کند. به نوشته این رسانه، همین موضوع باعث شد که حامیان مالی دموکرات‌ها از حضور وی در انتخابات ناامید و نگران شوند.
نگرانی‌هایی که دموکرات‌ها آن را جدی گرفته‌اند و برایش به دنبال یک راه‌حل می‌گردند، حالا به جامعه عمومی امریکا هم سرایت کرده و نظرسنجی‌های مختلف نشان می‌دهد چیزی حدود 70 در صد از جامعه امریکا از ادامه حضور بایدن نگرانند و آنها بر این باورند که جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا سلامت روانی و شناختی لازم را برای یک دوره ریاست جمهوری دیگر ندارد.
برخی سیاستمداران و فعالان دموکرات به مفسران سی‌ان‌ان پیام فرستاده‌اند و ابراز امیدواری کرده‌اند که آقای بایدن کنار بکشد. برخی حتی احتمال داده‌اند که به کاخ سفید بروند و به شکل علنی نگرانی‌های خود را درباره نامزدی جو بایدن در این انتخابات بیان کنند.
اگرچه هر دو نامزد حزب دموکرات و جمهوریخواه در رده سنی سالمندان قرار می‌گیرند، اما وضعیت عمومی و سلامت دونالد ترامپ به مراتب بهتر از جو بایدن است و همین امر باعث شده انتقادها به حضور مجدد مستأجر فعلی کاخ سفید بیشتر و پیشنهادهای متعددی برای کناره‌گیری‌اش مطرح شود، از رسانه‌ها و روزنامه‌ها گرفته تا منتقدان و برخی اعضای حزب دموکرات و اهالی کاخ سفید. اما این انتقادها باعث نشده محبوبیت بایدن در بین حامیان کاهش چشمگیری پیدا کند.
دلواپسی‌های ادامه حضور بایدن با آن شرایط جسمی و ضعیف بودن، بجز داخل امریکا، خارجی‌ها را هم نگران کرده است، متحدان واشنگتن در ناتو نگرانند که خروج بایدن از رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا و تعیین یک کاندیدای دیگر به جای او از سوی حزب دموکرات می‌تواند به کاهش ثبات در کشورهای غربی منجر شود.
آن هم در شرایطی که جنگ اوکراین و روسیه با حمایت‌های ناتو ادامه پیدا کرده است و تأمین هزینه‌های مالی و تسلیحاتی اوکراین در این جنگ برعهده اعضای ناتو بویژه ایالات متحده بوده است، با وجود تهدیداتی که دونالد ترامپ برای هزینه‌های ناتو در جنگ اوکراین داشته است، طبیعی است که روی‌کار آمدن دوباره ترامپ به عنوان مرد شماره یک امریکا، محاسبات مالی و نظامی در ناتو دستخوش تغییر خواهد شد و آینده جنگ اوکراین نامشخص خواهد بود.
از سوی دیگر، دیپلمات‌های اروپایی نگرانند که حذف یک نامزد در آستانه انتخابات می‌تواند کل روند را تضعیف کند. این امر می‌تواند به دشمنانی مانند چین و روسیه اجازه دهد تا به سیستم دموکراتیک ایالات متحده حمله کنند و این سیستم را در مقایسه با حکومت‌های خود که در آن افراد قدرتمند، قدرت را تحت کنترل دارند، ضعیف جلوه دهد.
بجز امریکایی‌ها و اروپایی‌ها، سیاستمداران رژیم صهیونیستی نیز یک پای ثابت نگرانی جایگزینی نامزد جدید حزب دموکرات به جای جو بایدن است، تحلیلگران صهیونیست معتقدند که عملکرد ضعیف «جو بایدن» در اولین مناظره انتخاباتی ۲۰۲۴، رقبای امریکا را در غرب آسیا تقویت خواهد کرد؛ آن هم در برهه‌ای که بسیاری آن را «زمانی حیاتی» برای رهبری ایالات متحده در منطقه تلقی می‌کنند.
روزنامه «سیاتل تایمز» در گزارشی نوشت: «همزمان با تداوم حمله اسرائیل به نوار غزه و بررسی یک جنگ تمام‌عیار با حزب‌الله لبنان، مفسران و تحلیلگران اسرائیلی از هر نوع طیف سیاسی هشدار می‌دهند که رقبای آنها در منطقه می‌توانند از ضعف آشکار بایدن سوءاستفاده کنند.»
هشدار اسرائیل به جامعه امریکا و برنامه دموکرات‌ها برای جایگزینی بایدن در حالی است که بنیامین نتانیاهو به دنبال قراردادهای تسلیحاتی بسته شده بین واشنگتن و تل‌آویو، کاخ سفید را تحت فشار گذاشته است که ارسال تسلیحات به سرزمین‌های اشغالی برای ادامه جنگ در غزه و حتی در مرزهای لبنان علیه حزب‌الله به سرعت انجام شود.
عملکرد ضعیف بایدن در مناظره نخست با رقیب جمهوریخواه خودش بسیاری از معادلات داخلی و خارجی را در ایالات متحده بر هم زده است، به‌رغم پیشنهاد برخی اعضای حزب دموکرات برای جایگزینی فردی جوان‌تر به جای نامزد مطرح این حزب، اما تاکنون گزینه‌ای معرفی نشده است، هرچند برخی گمانه‌زنی‌ها از اعلام آمادگی کاملا هریس خبر می‌دهد و احتمال‌ها برای حضورش بالاست، اما نمی‌توان عدم مقبولیت عمومی او در جامعه امریکا را نادیده گرفت.
در کنار تمام انتقادها بر عملکرد جو بایدن در مناظره انتخاباتی و بالا بودن سن و نداشتن تعادل روانی برای ادامه اداره کشور، تازه‌ترین گزارش اسپوتنیک می‌گوید نظرسنجی سراسری در امریکا نشان می‌دهد که ۷۲ درصد مردم این کشور اعتقاد دارند که جو بایدن ۸۱ ساله، رئیس‌جمهور این کشور و نامزد اصلی حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا از نظر روحی و روانی آمادگی لازم برای انتخاب مجدد به عنوان رئیس‌جمهور امریکا را ندارد. البته این نظرسنجی‌ها برای آقای ترامپ یک غافلگیری هم دارد، نتایج این نظرسنجی همچنین نشان می‌دهد که ۴۹ درصد رأی‌دهندگان معتقدند که دونالد ترامپ ۷۷ ساله، رئیس‌جمهور پیشین امریکا و نامزد اصلی جمهوریخواهان توانایی کافی و لازم برای ریاست‌جمهوری ندارد.
حال اگر ادامه فرایند انتخابات 2024 امریکا به گونه‌ای پیش برود که جو بایدن بنا بر درخواست هم‌حزبی‌های خودش و منتقدان به عملکرد ضعیف او، برخلاف نظر خود رئیس‌جمهور امریکا و خانواده‌اش از دور رقابت کنار زده شود و فرد دیگری سکاندار ادامه کارزار انتخاباتی ایالات متحده باشد، با توجه به فرصت کمی که تا برگزاری انتخابات امریکا باقی مانده است این اتفاق می‌تواند از ایالات متحده چهره‌ای متزلزل و فاقد ثبات در دنیا به تصویر بکشد.
چهره‌ای که معادلاتش در منطقه غرب آسیا هم با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد شد و حتی ممکن است روزهای آتی جنگ اوکراین و روسیه آنگونه که به نفع امریکا و متحدانش است نباشد، فارغ از اینکه چه کسی جایگزین بایدن می‌شود و یا اینکه اصلاً این جابه‌جایی رخ خواهد داد یا خیر همه امریکا برای از بین بردن یک نگرانی که احتمال می‌دهد برای آینده امریکا آسیب‌رسان باشد، خیز برداشته‌اند.
به نظر می‌رسد حالا همه بجز خود جو بایدن و همسرش جیل، به بحران پی برده و تلاش می‌کنند که راه‌حلی برای آن پیدا کنند اما هنوز گزینه منطقی در دسترس نیست. اما آنچه عیان به نظر می‌رسد این است که با ادامه این روند محتمل‌ترین سناریو، بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید خواهد بود و این دقیقاً چیزی است که دموکرات‌ها نمی‌خواهند شاهدش باشند.